Meksika’daki Yerli toplulukları, Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN) ile birlikte kendi paralel yönetimini ilan etti. Yerli Yönetim Konseyi (CGI) olarak adlandırılan paralel yönetimin amacının Yerli Meksikalılar için özerklik olduğu belirtildi.
EZLN’nin 26 Aralık-4 Ocak tarihlerinde düzenlenen 5. Ulusal Yerli Meksikalılar Kongresi’nin (CNI) ardından 7 Ocak’ta yayınlanan bildirisinde “Bu konsey bu ülkeyi yönetmeye aday” dendi.
Bir Yerli gerilla hareketi olan EZLN 1990’lardan bu yana Meksika hükümetine karşı silahlı direniş yürütüyor. Çipas eyaletinin dağlık bölgelerinde varlığını sürdüren EZLN, anarşist ve sosyalist gelenekler ile Yerlilerin pratiklerini harmanlayan bir doğrudan demokrasi modelini hayata geçirdi.
Zapatistalara göre CGI, CNI’nin bir sonraki aşaması olacak. CNI 1996’da EZLN tarafından Yerli Meksikalı toplulukları bir araya getirmek amacıyla kuruldu. CNI, Meksika’nın en büyük Yerli örgütlenmesi oldu ve EZLN ile yakın ilişkilerini korudu.
EZLN’nin bildirisine göre CGI sözcüsü aynı zamanda Meksika’da 2018’de yapılacak olan başkanlık seçimlerinde aday olacak.
CNI/EZLN koalisyonu ilk olarak geçtiğimiz Ekim ayında başkanlık seçimlerinde bir aday göstereceklerini açıklamışlardı. Adayın ismi CGI’nin “Kurucu Meclis”i kuracağı 18 Mayıs tarihine kadar açıklanmayacak. Meclis’in kurulmasıyla birlikte aynı zamanda CGI de görevine resmi olarak başlamış olacak.
Bildiride aday ile ilgili bilgi verilmezken, CNI ve EZLN’nin önceki açıklamalarında başkan adayının bir Yerli kadın olacağı ifade edilmişti.
CGI, Çipas’ta düzenlenen CNI zirvesinin ardından ilan edildi. Basına konuşan sözcüler CGI’nin kuruluşunun yerli topluluklarla yapılan 3 aylık görüşmeler neticesinde karara bağlandığını belirttiler. CNI sözcüsü, daha sonra CNI Zirvesinde 2 gün süren kapalı toplantıların yapıldığını ve toplantılara 43 yerli topluluğun ve 25 eyaletin temsilcilerinin katıldığını ifade etti.
El Proceso dergisinde yayınlanan bir habere göre bir yetkili, EZLN’nin fiili başkenti Oventik’de yaptığı açıklamada “Öfke, direniş ve isyan 2018 başkanlık seçiminde belirleyici olacak” ifadesini kullandı.
CGI’nin yapısı
Yetkililer CGI’nin yapısı hakkında detaylı bilgi vermezken CNI’den daha kapsamlı bir örgütlenme modeli olmasını ümit ettiklerini açıkladılar. Basına konuşan yetkililer CGI’nin varlığının kalıcı olacağını ifade ettiler. El Proceso’nun haberine göre CGI, topluluk, bölge, eyalet ve ulusal seviyelerde komisyonlara sahip olacak. Bu komisyonlara finans, çevre, sağlık, iletişim ve güvenlik komisyonlarının da eklenmesi bekleniyor. El Proceso’ya göre bir “Toprak Ana” komisyonu ve yaşlılar konseyi de kurulacak.
CGI sözcüsü konseyin kamusal alandaki yüzü olacak ancak bireysel olarak bir güce sahip olmayacak. Kararlar yerli toplulukların temsilcilerinden oluşan mecliste uzlaşma ile alınacak. Ayrıca temsilciler, görevlerini yerine getirmediğine karar verilirse sözcüyü görevden alabilecekler.
EZLN’nin açıklamasında “Direnişlerimiz ve isyanlarımız alttan gelen gücü oluşturuyor. Boş vaatlerde bulunmuyoruz. Herkesin dahil olacağı ve bu ulusun çeşitli ve muazzam Yerli coğrafyalarına uygun olan, gerçek bir radikal dönüşüm süreci öneriyoruz” ifadelerine yer verildi.
Çeviri-haber: SiyasiHaber