Türkiye İnsan Hakları Vakfı 2021 yılında işkence ve kötü muamele gördüğü için TİHV’e başvuru yapanların sayısı son 30 yılın zirvesine ulaştığını belirtti. TİHV’e göre 2021 yılı içinde en çok işkence olayının yaşandığı tespit edilen resmi gözaltı merkezleri İstanbul ve Van Emniyet Müdürlükleri.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’na göre 2021 yılında işkence ve kötü muamele gördüğü için TİHV’e başvuru yapanların sayısı son 30 yılın zirvesine ulaştı. Gözaltı sürecinde işkenceye maruz bırakılan her 10 kişiden yedisi, sokakta veya toplumsal gösterilerde işkenceye maruz bırakıldığını belirtti.
TİHV’e, 2021 yılında 984 kişi kendisi veya bir yakını işkence ve diğer kötü muameleye maruz bırakıldığı için başvurdu. Başvuranlardan 616 kişi işkenceye 2021 yılında maruz kaldığını belirtirken, bu başvurunun vakfın kuruluşundan bu yana, yıl içinde işkence nedeniyle yapılan en yüksek başvuru sayısı olduğu belirtildi. Başvuranların yarısından fazlasını 30 yaş ve altı kişiler oluştururken, başvuruları yapanların en küçüğü beş en büyüğü ise 76 yaşında. Raporda, işkencenin yaygınlığına ilişkin sunulan bilgiler şöyle:
“LGBTİ+ karşıtı nefret kampanyalarıyla tüm yıla yayıldı”
“ 2021’de bir yakını işkence gördüğü için başvuranların sayısı 57 oldu. Kendisi işkence gördüğü için vakfa başvuran 915 kişiden 871’i Türkiye içinde, 44’ü ise başka bir ülkede işkence gördüğü için başvurdu. İşkence görenlerin 616’sı, 2021 yılı içinde işkence gördüğü için, 211’i ise 2016-2020 yılları arasında işkence gördüğü için TİHV’e başvurdu. En çok başvuru 307 kişi ile TİHV İstanbul Temsilciliğine gelirken, Van Temsilciliği’ne 263, Diyarbakır Temsilciliği’ne 166, İzmir Temsilciliği’ne 134, Ankara Temsilciliği’ne 66 ve Cizre Referans Merkezi’ne 48 kişi başvurdu.“
“Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrencilerin atanmış rektör protestolarıyla başlayan süreç gözaltılar, ihlaller, homofobik söylemler ve LGBTİ+ karşıtı nefret kampanyalarıyla tüm yıla yayıldı. Ocak ve Şubat aylarında öğrenciler ve LGBTİ+’ların İstanbul ve İzmir Temsilciliklerine yoğun başvurusuna yol açtı.Türkiye içinde işkenceye maruz kaldığı için başvuru yapan 871 kişinin cinsiyet kimliklerine göre dağılımı incelendiğinde 307 başvurunun (%35,2) kadın, 527 başvurunun (%60,5) erkek, 37’sinin (%4,2) ise bu sınıflama dışında LGBTİ+ olduğu görülüyor. 2020 yılının verileri ile karşılaştırıldığında LGBTİ+ başvurularındaki artış dikkat çekti.”
Çocuklar
“2021 yılında TİHV’e 56 çocuk başvururken, 30’u Türkiye’de, 5’i ise yurt dışında gördüğü işkenceler nedeniyle başvuruda bulundu. Türkiye’de işkence gördüğü için başvuran çocukların 17’sinde işkence gördüğü tarihin 2021 yılı olduğu belirlendi. Çocukların 12’si ev baskınlarında, 11’i kayıt dışı gözaltılarda, 4’ü resmi gözaltılarda, 2’si hapishanede 1’i ise mülteci toplama merkezinde işkenceye maruz kaldığını belirtti. Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi doğumlular Türkiye nüfusunun %30,6’sını oluştururken işkence nedeniyle TİHV’e başvuranlar içinde bu bölgede doğanların oranı %63,7 oldu.”
İstanbul ve Van Emniyet Müdürlükleri
“Başvuruların %89,9’u siyasi düşünce, kimlik veya eylemleri nedeniyle gözaltına alındıklarını belirtti. 2021 yılı içinde gözaltında işkence gören her iki kişiden biri en az iki veya daha fazla birimde işkence gördüğünü belirtirken; 10 başvurucudan 7’si sokakta veya toplumsal gösterilerde, 10 başvurucudan 4’ü araç içinde, yine 10 başvurucudan 4’ü ise emniyet müdürlüklerinde işkenceye maruz kaldı. 2021 yılı içinde en çok işkence olayının yaşandığı tespit edilen resmi gözaltı merkezi İstanbul ve Van Emniyet Müdürlükleri oldu.”
Cinsel işkence
“Başvurucuların önemli kısmının birden çok işkence yöntemine maruz kaldıkları görüldü. 10 başvurucudan 8’inin hakaret ve aşağılamaya, 10 kişiden 7’sinin fiziksel müdahaleye maruz kaldığı belirlenirken, 10 kişiden 5’i de cinsel işkence gördüğünü ifade etti. 10 başvurucudan en az 9’unda travma sonrası stres belirtileri tespit edildi. Başvuruculardan 14’ünün tedavi sürecinde cerrahi müdahaleye gereksinim duyduğu tespit edildi.”