Polonya’da bir radyo kanalının, çalışanlarını işten çıkararak, hafta başında yapay zeka (AI) tarafından üretilen sunucular ile yeniden yayın hayatına başlaması tartışmalara neden oldu.
OFF Radio Krakow, gazetecilerinin işine son verdikten haftalar sonra yeni yayın hayatının “Polonya’da gazetecilerin yapay zeka tarafından yaratılan sanal karakterler olduğu ilk deney” olduğunu söyledi.
Güneydeki Krakow kentinde bulunan radyo kanalı, üç AI “sunucusunun” LGBTQ+ bireylerin endişeleri de dahil olmak üzere kültür, sanat ve sosyal konular hakkında konuşarak genç dinleyicilere ulaşmak için tasarlandığını söyledi.
Radyo kanalı başkanı Marcin Pulit yaptığı açıklamada, “Yapay zeka medya, radyo ve gazetecilik için bir fırsat mı yoksa bir tehdit mi? Bu soruya yanıt arayacağız,” dedi.
Değişiklik, yakın zamana kadar radyoda bir program sunan gazeteci ve film eleştirmeni Mateusz Demski’nin salı günü “çalışanların yapay zeka ile değiştirilmesini” protesto eden bir açık mektup yayınlamasının ardından ülke çapında dikkat çekti.
“Bu hepimizi vuracak tehlikeli bir emsaldir” diye yazan Demski, bunun “yıllardır medya sektörüyle ilişkili deneyimli çalışanların ve yaratıcı endüstrilerde istihdam edilen insanların makineler tarafından değiştirileceği bir dünyanın” yolunu açabileceğini savundu.
‘Düşük dinleyici sayısı’ nedeniyle işten çıkarmalar
Demski Associated Press (AP) haber ajansına yaptığı açıklamada, çarşamba sabahına kadar 15.000’den fazla kişinin dilekçeyi imzaladığını söyledi. Demski ayrıca, çoğu böyle bir deneyin konusu olmak istemeyen gençlerden oluşan yüzlerce kişiden de telefon aldığını belirtti.
Demski, Şubat 2022’den Ağustos 2024’e kadar OFF Radio Krakow’da çalışmış, savaştan kaçan Ukraynalılarla röportajlar yapmış ve işten çıkarılan yaklaşık bir düzine gazeteci arasında yer almıştı.
Radyo kanalının kararının özellikle şok edici olduğunu, çünkü yayın kuruluşunun vergi mükellefleri tarafından desteklenen bir kamu kanalı olduğunu söyledi.
OFF Radio Krakow başkanı Pulit, hiçbir gazetecinin yapay zeka nedeniyle değil, dinleyici kitlesinin “sıfıra yakın olması” nedeniyle işten çıkarıldığı konusunda ısrar etti.
Dijital İşler Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Krzysztof Gawkowski Salı günü yaptığı açıklamada, Demski’nin başvurusunu okuduğunu ve AI düzenlemesi için bir mevzuata ihtiyaç olduğunu belirtti.
Gawkowski X hesabından yaptığı açıklamada, “Yapay zeka gelişiminin hayranı olmama rağmen, bazı sınırların giderek daha fazla aşıldığına inanıyorum” diye yazdı. “Yapay zekanın yaygın kullanımı insanlar için yapılmalı, onlara karşı değil!”
Salı günü kanal, 2012 yılında hayatını kaybeden Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Polonyalı şair Wisława Szymborska’nın sesini taklit eden ve yapay zeka tarafından oluşturulan bir sunucu tarafından gerçekleştirilen bir röportaj yayınladı.
Şairin mirasını yöneten Wisława Szymborska Vakfı’nın başkanı Michał Rusinek, yayın kuruluşu TVN’ye yaptığı açıklamada, kanalın yayında Szymborska’nın adını kullanmasına izin verdiğini söyledi.
Şairin bir mizah anlayışı olduğunu ve bundan hoşlanacağını ifade etti.