NATO, üye ülkelere gönderdiği ‘gizli’ yazıda Rusya’nın Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı ihlal ettiğini, karşı önlemlerin alınmasını istedi.
Uzun bir süredir Rusya’yı Doğu Avrupa’da çevrelemek için bölgedeki ülkeleri silahlandıran ve askeri tatbikatlar yapan NATO, üye ülkelere gönderdiği “gizli” bir yazıda Rusya’nın 1987’de SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ve ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı ihlal ettiğini ve buna karşı önlemlerin alınmasını istedi.
Evrensel’den Yücel Özdemir’in Almanya’da yayımlanan Süddeutsche Zeitung gazetesine dayandırdığı habere göre NATO’nun üye ülkelere gönderdiği “Gizli” ibareli belgede, Rusya’nın söz konusu anlaşmaya uymadığı belirtilerek, üye ülkelerin buna karşı önlemler alması çağrısı yapıldı. Söz konusu anlaşma 500 ve 5 bin 500 kilometrelik kısa ve orta menzilli olan nükleer başlıklı füzelerin kullanılmasını yasaklıyor.
38 maddelik önlem listesi
NATO, Rusya Devlet Başkanı Putin’in bu anlaşmayı ihlal etme aşamasına geldiğini ileri sürerek, bu silahları kullanması durumunda nasıl önlemlerin alınması gerektiğini de sıraladı.
Toplam 38 madde halinde sıralanan önlemler arasında NATO üyesi ülkelerin Rusya’yı korkutmak için nükleer silahlanması da yer alıyor. Yazıda, daha çok Rusya’nın elindeki nükleer başlıklı silahları kullanması durumunda hangi önlemlerin alınması gerektiği bildirildi. Bunlar arasında üye ülkelerin uyarı sistemleri yerleştirmesi, deniz altı savunma sisteminin güçlendirilmesi ve Avrupa hava sahası üzerindeki güvenlik önlemlerinin artırılması bulunuyor. Ayrıca büyük bombalama uçakları olan B-2 ve B-52’nin Avrupa’da daha fazla kullanılması da öneriler arasında yer alıyor.
Başta eskiden SSCB bünyesinde bulunan küçük Doğu Avrupa ülkeleri olmak üzere, bütün üye ülkelere Rusya’ya karşı uyarıların yapıldığı gizli belgede, ABD’nin buna tepki olarak Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı bozması ise önerilmiyor.
Ancak anlaşmanın ihlali gerekçe gösterilerek Rusya’ya karşı daha fazla yaptırımların gündeme getirilmesi en gerçekçi yol olarak görünüyor. Süddeutsche Zeitung’da yer alan habere göre, ABD yönetiminin gelişmeleri yakından izlediği ancak Devlet Başkanı Donald Trump’ın kongre baskısı altında olduğu için konunun henüz gündeme getirilmediği ifade edildi.
NATO belgenin varlığını kabul etti
Konunun her iki ülke arasında yeniden gündeme gelmesi durumunda tehlikeli bir boyut kazanabileceği de ileri sürülüyor. Brüksel’deki NATO karargahı söz konusu gizli belgenin varlığını kabul ederken, Rusya’dan çözüm için hangi olumlu adımların atılmasının beklendiği dile getirilmekle yetinildi. 1980’li yıllarda başta Almanya olmak üzere Batı Almanya’da geniş tepki çeken ABD ve Rusya’nın karşılıklı orta ve kısa menzilli nükleer başlıklı füzeler yerleştirme planlarına karşı yüz binlerce insan sokağa çıkmıştı. Ardından her iki ülke bir araya gelerek nükleer silahların kullanılmayacağı konusunda anlaşmaya varmıştı. Daha sonra Rusya SS-20, ABD de Pershing nükleer füzelerini imha etmişti.
ABD ve Rusya anlaşmayı ihlal etti
Söz konusu haberde yer alan bilgilere göre, ABD yönetiminin Moskova’nın 2008’den bu yana anlaşmayı ihlal ettiğine inandığı belirtildi. Aynı şekilde Moskova da ABD’nin anlaşmaya uymadığını dile getiriyor. Taraflar arasında oluşan bu güvensizliğin ardından ABD, geçtiğimiz aylarda NATO’nun da devreye girmesi ve konuyu gündemine almasını istemişti. Gizli belgenin bu talep üzerinden hazırlandığı tahmin ediliyor.
Her iki ülke arasında başta Ukrayna olmak üzere dünyanın değişik bölgelerinde süren paylaşım mücadelesinin sertleşmesiyle birlikte, tarafların rezervde tuttukları nükleer silahları yeniden gündeme getirmesi büyük bir olasılık olarak görülüyor. Hem ABD hem de Rusya yönetimi nükleer silahları modernleştireceğini açıklamıştı. Bu da nükleer silahlara karşı mücadelenin yeniden halkların gündemine güçlü bir şekilde geleceğini gösteriyor.