Manisa Soma’da işçilere dönük hak ihlalleriyle bilinen ve son dönemde işlettiği linyit ocağında sık sık iş kazalarıyla basında adı çokça geçen İmbat Madencilik Enerji ve Ticaret A.Ş hakkında açılan bir davayı kaybetti.
Yasal olmayan uygulamalarıyla kamuoyunun dikkat çeken İmbat Madencilik Enerji ve Ticaret A.Ş’nde, 2 Eylül tarihinde Metin KESKİN yaşamını yitirirken, yine Eylül ayının değişik tarihlerinde Himmet KARA, Vedat ÇETİN ve Engin KARA meydana gelen iş kazalarında yaralandı.
İmbat Madencilik, işçilerin sağlık koşullarının olumsuzluğundan kaynaklı çalışamaz hale düştüğünde devlet hastanesinden aldıkları raporları dikkate almamakta, rapor alan işçilerin raporlarının bitiş tarihini bile beklemeden işten atmaktadır.
Dün görülen ve işçinin lehine sonuçlanan davanın konusu da raporlu işçinin kanun dışı olarak işten atılmasıyla ilgiliydi. Dev. Maden – Sen üyesi işçi Recep KOCABIYIK, sağ işaret parmağı yaralanarak iş yapamaz hale geldi. Hastanenin KOCABIYIK’a verdiği rapor işverence kabul edilmedi, izinsiz işe gelmediği gerekçe gösterilip işten atıldı.
DİSK Dev Maden Sen rehberliğinde hukuki bir mücadeleye başlayan Recep KOCABIYIK’ın, Soma’da İş Mahkemesi’nde açtığı işe iade davası sonuçlandı. Mahkeme Dev Maden Sen üyesi işçinin işe iadesine karar verdi.
Soma Maden İşçilerinin yaşadıkları sorunlarla ilgilenen Dev Maden Sen avukatlarından Aziz AYTAÇ’ın konuya ilişkin değerlendirmesi şöyle;
“Öncelikle belirtmek gerekir ki sendika avukatları olarak söylemiş olduğumuz ve Soma’da birkaç ay önce kurulan ihtisas mahkemesi olan ‘İş Mahkemesi’ Dev. Maden – Sen adına ilk meyvesini vermiştir. Recep KOCABIYIK haklı ve meşru bir karar ile işine iade edilmiştir.
Kararda sadece işe iade değil, işçinin çalışmadığı süreye ilişkin 4 aylık ücretine de karar verilmiştir. Ayrıca bu karar kesinleştikten sonra 30 gün içinde İmbat Madenciliğe yapılacak başvuru ile işçi işe alınmazsa ayrıca 4 aylık brüt ücreti tutarında tazminat ödeneceği de karara bağlanmıştır. İmbat madencilik bu tutumunu devam ettirirse, işçileri para hırsı ile sebepsiz yere işten atar ve karara rağmen işçiyi işe almazsa, Recep KOCABIYIK’a 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemek zorunda kalacaktır.
İmbat madencilik ayrıca Recep KOCABIYIK’ın çalışmadığı süreye ilişkin tüm sigorta işlemlerini çalışıyormuş gibi yerine getirmeli, SGK primlerini yatırmalıdır.
İşçilerin sebep gösterilmeksizin işten atılamayacağı bu mahkeme kararı ile sabittir. Soma’da çokça yaşanan tazminatsız iş sözleşmesi feshi artık hukuk dışıdır. Bilmeliyiz ki İmbat Madencilik bu tavrına devam ederse Recep KOCABIYIK’ın tazminatını CEBR-İ İCRA yolu ile alacağız.
Bu mahkeme kararında şu hususa dikkat çekilmiştir; İmbat madencilik işçinin iş sözleşmesini feshederken işçinin savunmasını almak zorundadır. İş Kanunu bazında bu durum emredici nitelikte bir hükümdür. Sadece savunma almak da fesih için yeterli değildir, ayrıca işveren iş kanunu gereği bir fesih gerçekleştirecekse bunların tüm gerekçelerini ispatlamalıdır. Sözün özü işçi kural olarak haklı, bunun aksini ispat yükü ise işverendedir.
Ağır çalışma koşullarında sık sık rahatsızlanan ve rapor alan Soma Maden işçilerinin, rapor aldıkları için işine son verilemeyeceği açısından aynı zamanda bu karar emsal niteliğindedir.
Mahkeme kararında, Dev. Maden – Sen’in mücadeleleri sonucu Torba Yasaya hükümet tarafından adeta ite kaka eklenen maden işkolunda işe iade davası açılması için işçinin en az 6 ay süre ile çalışması koşulu aranmamasına da atıf yapılmıştır. İmbat madencilikte ve DİĞER TÜM MADENLERDE, BİR GÜN BİLE ÇALIŞAN BİR İŞÇİ KIDEMİNE BAKILMAKSIZIN İŞE İADE DAVASI AÇABİLECEKTİR. BU HUKUKİ DURUM DA DEV. MADEN – SEN’İN YÜRÜTTÜĞÜ SENDİKAL MÜCADELENİN BİR MEYVESİDİR. (4857 SAYILI İŞ YASASI MADDE 18/1)”
İşe başlattığı işçilerden e devlet şifresini isteyerek yasal olmayan bir uygulamayı başlatan şirket için Dev. Maden – Sen tarafından şirket soruşturma açılması için Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuştu.
Dev Maden Sen Yönetim Kurulu’nun yaptığı açıklama da şöyle:
Şirketin ocaklarda bulunan üst düzey yetkililerinin işçileri Dev. Maden – Sen’den istifa ettirmek için sürekli baskı ve tehdit ettiği, yine bu konuda da sendikamızın adı geçen yetkililer hakkında suç duyurusunda bulunduğu hatırlanacaktır.
Şirket aleyhine kullanılacağı gerekçesiyle işyerinde meydana gelen ve “önemsenmeyen” kimi kazalar için resmi tutanak tutmamayı tercih etmektedir. İşveren işçi tutanakta ısrar ettiğinde işçiyi ekonomik yaptırımlarla cezalandırmaktadır. Örneğin tutanakta ısrar eden yeraltında çalışan bir işçiyse onu yerüstüne vermekte, yerüstünde de sürekli yer değişikliği yaparak işçinin tazminatını bırakıp işyerinden çekip gitmesini sağlamaya çalışmaktadır.
Umarız ki bu dava, yasa dışı uygulamalarda ısrar eden işverenler için bir ders olur ve bir daha yasal olmayan yöntemleri kullanarak işçileri işten atmaya, Dev. Maden – Sen’den istifa ettirmeye, çalışma yaşamıyla ilgili yasa, tüzük ve kuralları çiğnemeyi düşünmezler.