Geçtiğimiz günlerde kaçak alkol kullanımı yüzünden en az 23 vatandaşın hayatını kaybetmesinin ardından alkole uygulanan vergi yeniden tartışma konusu haline geldi. Son 10 yılda alkollü içkilerde vergi artış oranı yüzde 443: “Fazla vergi sadece vergiyi değil, insanı da öldürüyor”
Sahte içki tüketiminden ölüm sayılarının arttığı son günlerde vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, “10 yılda alkollü içkiden alınan ÖTV rakıda yüzde 443 arttı. Bu artık yaşam tarzına müdahaleye dönüştü” dedi.
Son olarak 3 Temmuz’da yüzde 6.89 yükseltilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) alkollü içki fiyatlarını daha da yükseltirken, kaçak üretime bağlı ölümler de artmaya başladı. Son olarak sahte içkiye bağlı ölüm sayısı 50'ye yükseldi.
Vergi artışındaki oran yüzde 443
Sözcü’den Nuray Tarhan’a konuşan vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, Fransız iktisatçı Pierre Paul Leroy-Beaulieu'nun “Fazla vergi vergiyi öldürür” sözünü hatırlatarak, kaçak içkiden dolayı artan ölümlere dikkat çekti ve “Fazla vergi sadece vergiyi değil, insanı da öldürüyor” dedi.
Dolaylı vergi türü olan Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) birçok ülkede sağlığın, gençliğin, çevrenin korunması için alkol, tütün ve akaryakıt üzerinden alındığına dikkat çeken Bingöl, “Oysa bizde bütçe ihtiyaçlarının öncelendiği, tek amaç ve hedef haline geldiği görülüyor. Son 10 yılda alkollü içeceklerden alınan ÖTV rakıda yüzde 443, birada ise yüzde 365 arttı. 1 litre rakıda 2010'da 51.48 lira olan ÖTV tutarı 3 Temmuz'da yüzde 6.89 artırılarak 279.29 liraya çıktı. Böylece son 10 yılda vergi artışındaki oran yüzde 443 oldu” diye konuştu.
Optimal denge aşıldı
2006'da her 100 liralık ÖTV'nin 5 lirası alkollü içeceklerden elde edilirken, 2019'da bu rakamın 10 liraya çıktığını belirten Bingöl, şöyle devam etti: “Yani alkollü içkilerin ÖTV içindeki payı yüzde 100 arttı. Bu durumun, toplumun sağlığını koruma, gençliği zararlı alışkanlıklardan uzak tutma politikası ile ilgilisi kalmadı. Uygulamadaki aşırılık, alkollü içecekler üzerinden alınan ÖTV'yi vergi politika aracı olmanın ötesinde yaşam tarzına doğrudan müdahaleye dönüştürdü.”
Vergilemenin optimal denge işi olduğuna dikkat çeken Bingöl, “Bu nokta aşılırsa vatandaş kaçak ürünlere yönelir. Bu nedenle devletin sağlık harcamaları artar. Sanılanın aksine vergi gelirleri artmaz, hatta azalır. En acısı da telafisi olmayan ölümler yaşanır” dedi.
Reuters haber yaptı
Kaçak içki bağlantılı ölümler dünya medyasına da konu oluyor. Reuters haber ajansı, alkole getirilen yüksek vergiler nedeniyle insanların kaçak içki tüketmeye başladığını yazdı.
Geçen hafta sonu Adana’da metil alkol zehirlenmesinden bir kişinin hayatını kaybettiğinin aktarıldığı haberden yola çıkan Reuters, bu kentte son haftalarda 12 kişinin benzer şekilde öldüğünü yazdı.
Türk medyasındaki haberleri aktaran Reuters, metil alkol zehirlenmesinden en az 23 kişinin hayatını kaybettiğini belirtti.
İngiliz ajansı abonelerine Türk hükümetinin Temmuz ayında çoğu alkollü içkiye en az yüzde 8 vergi artışı getirdiğini ve bu nedenle fiyatların fırladığını yazdı.
Haberde anason aromalı geleneksel Türk içkisi olarak nitelendirilen rakının litre fiyatının 200 lirayı aştığı hatırlatıldı.
Haberde, Cumhurbaşkanı Tayip Erdoğan yönetimindeki Türkiye’de alkole koyulan vergilerin sürekli arttığı, 2013 yılı itibarıyla alkol ve tütün ürünlerinin reklâmı ve sponsorluğunun yasaklandığı vurgulandı.