Halkların Demokratik Partisi (HDP) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) 78 yıl önce 1937-1938 yıllarında Dersim’de yaşanan devlet şiddetiyle ilgili bir açıklama yayımladı.
Dersim’de yaşanan devlet şiddetinin ne ilk ne de son olduğu belirtilen açıklamada “Halkların Demokratik Partisi iktidarında Türkiye, bugün 78. yılını dolduran Dersim Tertelesi ve daha nice acı tarihi mirası bilimsel veriler ışığında aydınlatacak, toplumsal bilinç ve kamu vicdanında değerlendirecek, olgunlaşmış bir toplumsal bellek ile geleceğe daha iyimser ve özgüvenli bakacaktır.” denildi.
HDP MYK’sının yaptığı açıklamanın tam metni şöyle:
Bundan 78 yıl önce bugün dönemin Hükümeti, Cumhuriyet tarihinin en karanlık sayfalarından birine imza atarak Dersim Tertelesi’yle sonuçlanan harekatı başlattı. Harekat sonucunda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 70 bin kadar Alevi Kürt, kurşun, süngü, gaz ve uçaklarla katledildi. Bu şiddet karşısında kaybedilen canlar ve dağılan toplulukları anmak bugün kendisini demokrasi, eşitlik, adalet ve özgürlük gibi değerlerle tanımlayan herkesin boynunun borcudur.
Dersim halkının 1937-1938 yıllarında karşı karşıya kaldığı devlet şiddeti bu toprakların tarihinde ne ilkti ne de son oldu. Yüzyıllar boyunca halklar defalarca muktedirlerin şiddet dalgalarıyla karşı karşıya kaldı. Bu gelenek maalesef Dersim Tertelesi’yle de son bulmadı. Cumhuriyet yıllarında da halka yönelik şiddet, ya doğrudan Hükümetler ya da resmi ideolojiden beslenen zihniyet odakları tarafından gerçekleştirildi. 1990’lı yıllar bu devlet terörü geleneğinin var gücüyle Kürt halkının üzerine çöktüğü yıllar oldu. Bunun karşılığı binlerce faili meçhul, baskılar, Kürdistan’da gündelik hayatın terörize edilmesi ve bir halkın kendi vatanında özgürlük ve eşitlikten mahrum kılınması oldu. Ancak o günlerden bu yana Kürt halkı ve demokrasi güçlerinin kararlı direnişi bu karanlık geleneği tüm toplumun nezdinde teşhir etmiş ve tarihinin en aciz durumuna düşürmüştür. Gezi Direnişi’nde ve Roboski Katliamında gördüğümüz devlet şiddeti ve bugün halkın herhangibir kesimine kalkan her el bu geleneğin son çırpınışlarıdır.
Halkların Demokratik Partisi olarak bıkmadan yinelediğimiz barış çağrısı, aynı zamanda halklarımıza bu gelenekle yüzleşme ve bıraktığı acı miras üzerine sapasağlam bir demokrasi kurma çağrısıdır.
Halkların Demokratik Partisi iktidarında Türkiye, bugün 78. yılını dolduran Dersim Tertelesi ve daha nice acı tarihi mirası bilimsel veriler ışığında aydınlatacak, toplumsal bilinç ve kamu vicdanında değerlendirecek, olgunlaşmış bir toplumsal bellek ile geleceğe daha iyimser ve özgüvenli bakacaktır. Tarihimizin, coğrafyamızın ve devraldığımız kültürel mirasın bize sunduğu zenginliği ileri bir adalet anlayışı ve çoğulcu ve eşitlikçi bir demokrasiyle taçlandırma azmindeyiz.
Bu çerçevede öncelikli hedefimiz, farklı partilerden parlamento üyeleri, bir izleme heyeti, ilgili meslek örgütleri, insan hakları savunucuları ve alanda mücadele edenlerin katkısıyla bir “Dersim Tertelesi Hakikat Komisyonu” kurulması ve tarihi hakikatlerin ivedilikle gün ışığına çıkarılmasıdır.
Hükümeti, Seyit Rıza’nın kızı Leyla Ağar’ın “Babamın mezarı başında ağıtlar yakmak istiyorum. Dersim 37-38 Tertelesi ile ilgili bilgiler artık gün yüzüne çıksın” çağrısına kulak vermeye çağırıyoruz.
“Ben sizin yalan ve hilelerinizle baş edemedim, bu bana dert oldu, ama ben de sizin önünüzde diz çökmedim bu da size dert olsun” diyen Seyit Rıza’nın onurlu direnişi ve Dersim Tertelesi’nde yitirilen canların hatırası önünde saygıyla eğiliyoruz.