Cumhurbaşkanı seçimi oldu ve bitti. Şimdi tüm partiler, siyasi çevreler, oy kullanan kullanmayan herkes bu süreci ve sonuçları değerlendirmekte. Kendince sonuçlar, dersler çıkartmakta, önüne hedefler koymakta, gelecek seçimlere hazırlanmakta.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) olarak bizler de seçimin hemen arkasında Parti Meclisi (PM) ile Merkez Yürütme Kurulumuzu (MYK) topladık. PM’den sonra sonuç metnimizi kamuoyu ile paylaştık. Bu nedenle bu toplantılar vb üzerine konuşup yazmayacağım. Ben daha ziyade seçimlerin sonrasında gazetelerde, internet sitelerinde aralarında dostlarımız, yoldaşlarımızın da olduğu yazarların değerlendirmelerinden yola çıkarak bir noktayı özellikle yazmayı deneyeceğim.
Biraz eleştiri, biraz özeleştiri yaparak partimizin üzerinde yükseldiği değerleri ve o değerleri katan çok önemli bir özneden bahsedeceğim. Çünkü bu öznenin gerek Türkiye toplumunda, gerek siyasal mekanizmalarda hak ettiği önemi, desteği ve saygıyı gördüğünden şahsen kuşku duymaktayım.
HDP’de önemli bir “bileşen” olarak yer alan kadın hareketinden, yani devasa bir mücadele alanından bahsediyorum. HDP içindeki kadın hareketi üç temel ayaktan oluşmakta; feminist hareketten gelen kadınlar, Kürt kadın hareketi, sosyalist kadın hareketi… Ayrıca erkek egemenliği ve heteroseksizmle sorunu olan LGBTİ hareketi.
HDP cumhurbaşkanlığı seçimlerine Selahattin Demirtaş’ın adaylığı ile girdi. Demirtaş’ın adaylığı PM’mizde oy birliği ile kararlaştırıldı. Demirtaş elbette sadece HDP’nin adayı değil, HDK, cumhur meclisleri ve çok daha geniş bir kesimin adayıydı. Burada ben sadece HDP’den bahsedeceğim.
Kuşkusuz Demirtaş hem şahsen hem de seçim programımızı oldukça iyi şekilde temsil eden bir adaydı. 10 Ağustos’ta HDP’nin aldığı oylar da bunu göstermekte. Bu oylar hem partimizin programına, hedeflerine verilmiştir hem de Demirtaş’ın kendisine verilmiştir. Başarı partinin, adayımıza destek veren çevrelerin, tek tek kişilerin ve adayımızın başarısıdır. Ama hiç kuşku yok ki bu bir o kadar da partili kadınların başarısıdır.
Ancak bu seçimlerde de en çok erkekler kazandı. Çünkü partimiz HDP başta olmak üzere üç adaylı cumhurbaşkanı seçimlerinde bir tek kadın aday gösterilemedi. Bu, siyasi örgütlerimizin nasıl cinsiyetçi olduğunu göstermesi açısından son derece önemli bir kanıttır.
Bunun cevabı “Evet ama kadın aday bulamadık ki!” olamaz. Zira bu cevabın kendisi cinsiyetçi. Ne diyor bu cevap, bizi temsil edecek kabiliyette, nitelikte bir kadın yok ki!
Partinin içinden gelen, partimizin politikalarını bilen, bunları halka anlatabilecek, yanı sıra iktidara karşı cesur, açık dilli konuşabilecek, onu eleştirip yerine önerdiklerimizi söyleyebilecek bir kadın adaydan bahsettiğimizde “Kim? Böyle biri var mı?” diye şüphelere düşüldü.
Kanımca bu tarz, aday olabilecek kadınlar varsa bile bu kadınları caydırdı diye düşünmekteyim. Partimiz, başka bir dil, başka bir tarz ve çabayla kadın aday olsun (ki bu toplumun önemli kesimlerince yüksek sesle dillendirildi, yani ihtiyacı ve sahibi olan bir talepti) talebine sahip çıkıp, kadınları cesaretlendirseydi HDP şimdi siyasal alanda almış olduğu başarının yanına, kadınların partisi söylemini çok daha yükselterek koyabilecekti. Başka hiçbir partide olamayan bu özellik bizi çok başka bir alana sıçratabilirdi. Bu potansiyel hala mevcut ancak erkek egemenliğine karşı bu radikal mücadele ne yazık ki başka bir bahara ertelendi.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Demirtaş’ı diğer iki adaydan ayıran önemli farklardan biri kadınlara ilişkin söylemiydi. Bu söylem, kadın bildirimizde belirttiğimiz gibi, Kürdistan ve Türkiyeli kadınların yıllarca süren mücadele deneyimlerini ve birikimlerini arkasına aldı. Bizler koşullu olarak erkek adayımızı destekledik: İlki; seçilirse eş kadın cumhurbaşkanımız olacak, ikincisi cumhurbaşkanımız kadın siyaseti yapmış, bu alanda deneyimli kadınlardan oluşacak bir ekiple çalışacak ve bu ekip tarafından denetlenecekti.
Aslında HDP’nin iddiasına, Türkiye’nin siyasal yapısına bakınca adayımızın kadın olması tek başına yetmeyecekti. Neden kadın? Ezilen, sömürülen cins olduğu için. Yok sayıldığı için. Toplumda aşağılandığı, hor görüldüğü için. Benzer özelliklere sahip başka dışlananlar da vardı. Kimdi bunlar? Kürtler, Kızılbaşlar.
Toplumun içinden ve birçok kurumdan yükselen bir talep olarak cumhurbaşkanı adayımızın kadın, Kürt, alevi biri olması enfes bir seçim olacaktı. 91 yıllık cumhuriyetle yüzleşmeyi temel hedefi haline getiren, buradan birlik, eşitlik, özgürlük mücadelesini büyütmeyi hedefleyen bir parti için bu talep ıskalanmamalıydı. Sahip çıkılmalıydı. Bu sahip çıkma bir kişide hayat bulan bu üçlemeyle, 91 yıllık cumhuriyete yönelik önemli bir eleştiriyi de sahiplenmiş, toplumsal barış için, eşitlik için, özgürlük için çok önemli bir adım olacaktı.
Şimdilik olamadı ama bu talepten vazgeçilmiş de değil. Özellikle seçim sonuçları bırakın vazgeçmeyi, bu talebe sımsıkı sarılmamızı bize işaret ediyor.
HDP’nin bu anlamlı adaylığını destekleyecek daha nice milyonların olduğunu söylemek bile gereksiz. Yinelemiş olayım, geçtiğimiz cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bu talep yüksek sesle birçok çevre ve kişi tarafından dillendirilmişti zaten.
HDP de diğer partiler gibi kadınların emeği üzerinde yükselen bir parti. Kadınlar HDP’de siyasal hattı belirlemeden, pratik politikaya dek her alanda varlar. Ama iş aday gösterilmeye gelince ne yazık ki halen 2. cins olmanın ötesine geçemiyoruz.
Eş başkanlığı benimsemiş, fermuar sistemini kabul etmiş, yerel seçimlerde kadın erkek eşitliğini gözeterek aday gösteren partimizin artık erkek egemenliği ile mücadelede geldi nokta bunun ötesi olmalıdır. Cumhurbaşkanlığı gibi bir tek adayın gösterildiği seçimlerde erkeği tercih eden partimizin, genel seçimlerde bunu aşacak pozisyonda olmasını beklemek biz kadınların hakkıdır.
Biz HDP’li kadınlar kuruluşundan bugüne (HDK süreci dahil) emeğimizi, deneyimlerimizi, kabiliyetlerimizi partimiz ve adaylarımız için cömertçe paylaştık. Partimize ve adaylarımıza hep destek olduk. Her zaman sadece talep etmekle kalmadık, talip de olduk. Çok şeyler kazandık. Hem parti içinde hem başka her yerde. Bizim HDP içindeki mücadelemiz tüm kadınların mücadelesinden beslendi, biz de bu kadın mücadelesini besledik.
O nedenle partimizin kadınlara borcu olduğunu düşünüyorum. Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle partimizin bu borcu daha da katlanmıştır.
Artık kadınların deneyimlerini, birikimlerini erkekleri büyütmek için değil, partimizin ve erkeklerin deneyim ve birikimlerini kadınları besleyerek, hak ettikleri saygıyı ve konumu almalarını sağlamak için arkamızda görmek istiyoruz.
Hiç kuşku yok ki, Kürt hareketinden gelmiş bir Kürt adayın cumhurbaşkanı adayı olması çok kıymetliydi. Ama onun ötesi de var; bu Kürt, alevi, kadın bir adaydır. Ve bu adayı gösterebilecek tek parti HDP’ydi.
Kadın yok ki diyen arkadaşlara, yoldaşlara cevabımı yineleyeyim: Erkekler nasıl var oldu? Partimiz, politikalarımız onları desteklediği için. Artık sıra biz kadınlarda.
Şahsen, HDP’nin 91 yıllık Türkiye’nin tıkanmış özgürlük ve eşitlik damarlarını açabilecek tek güç olduğuna inanıyorum. Bu potansiyel sadece HDP’de var, başka hiçbir siyasi adreste yok. O nedenle partimi ve onun politikalarını çok önemsiyorum. Ama partimin halkın taleplerini daha derinden gözetlemesi gerektiğini de düşünüyorum.
HDP erkek egemenliğini yıkamaz. Bunu HDP’den beklemek de yanlış olur. Erkek egemenliğini yıkacak olan güç feminist harekettir, kadınların mücadelesidir.
Ama HDP kadınların özgürlük mücadelesine destek çıkabilecek, bu mücadeleyi selamlayabilecek önemli bir yerdir. Biz partili kadınlar bunun farkındayız.
Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle erkek egemenliğine karşı mücadelede önemli bir fırsatı kaçırdık. Bunun özeleştirisini gocunmadan yaptık, yapıyoruz hem adayımız hem de parti olarak. Ama bundan sonrası özeleştiriden fazlasını gerektirir.
Partimiz ve bu partinin erkekleri kadınların seçilebilir yerlerden adaylığı konusunda ısrarcı, ön açıcı ve destekleyici olmalılar. O zaman görülecek ne çok kadın olduğu…
Kadın olmak, kadınlık durumu partiler üstü bir durum. Bunun farkındayız ve böyle mücadele ediyoruz parti içinde. Ama bizlerin daha güçlenmesi için tüm kadınların bizi yalnız bırakmaması gerekiyor. Bize ve kendinize sahip çıkın lütfen. Çıkın ki; kendi adayımızı kadınlar olarak kendimiz belirleyelim. Erkek egemenliğine karşı geniş bir kadınlar cephesi olarak mücadele edelim.
Gülfer Akkaya
HDP MYK Üyesi
17 Ağustos