İşverenlerin, çalışanlarının ücretlerini düşük göstermesini zorlaştıran meslek kodu uygulaması 1 Ocak’tan itibaren zorunlu oluyor. Halen meslek kodu bildirme zorunluluğu olmadığı için işverenler vasıflı çalışanlarını bile asgari ücretten gösterebiliyor.
Hürriyet’in haberine göre, yetkililer, “İlk kez, kimin ne iş yaptığı tam olarak bilinebilecek. Bugüne kadar çalışanının meslek bilgisini vermeyen birçok işyeri vardı ve bunlara ilişkin bir yaptırım da yoktu” bilgisini verdi.
İşverenlerin ücretleri düşük göstermesini kolaylaştıran mevcut uygulamada çalışanların meslek kodlarının bildirilmemesinin bir yaptırımı yok. Bu şekilde işverenler doktor, mühendis, avukat gibi vasıflı çalışanlarını bile asgari ücretten gösterebiliyor. Bu ise, çalışanlar açısından başta emeklilik maaşının düşmesi olmak üzere pek çok hak kaybına neden oluyor.
Her işin bir kodu var
Halen uygulanan mevzuata göre, tüm meslekler için belirlenmiş özel kod numaraları var. Bu numaralar üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirimde bulunulduğunda kurum, koda göre çalışanı gruplandırıyor. Bu gruplandırmayla hem kayıtdışılıkla, hem de gerçek ücretlerin saklanmasıyla mücadele edilmesi hedefleniyor. Ancak şu anda, çalışanın meslek kodu bildirilmediğinde, işverene uygulanan herhangi bir yaptırım yok. 2016 yılında çıkarılan torba kanunla, meslek kodu kuralına uymayan işletmelere para cezası verilmesi öngörüldü. Buna göre, “Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için, aylık asgari ücreti geçmemek üzere, meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına, asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası” uygulanacak. Cezai yaptırım, 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle uygulamaya girecek.
Yetkililer, Ocak ayıyla birlikte zorunlu hale gelecek olan meslek kodları üzerinden ücret sorgulaması yapılmasının ise kısa vadede planlanmadığını belirtiyorlar. Ancak orta vadede, meslek grupları üzerinden kazançlara bakılması da söz konusu olabilecek. Halen 6 milyondan fazla kişinin asgari ücretle çalıştığını belirten yetkililer, “Bir doktor asgari ücretle çalışıyor. Bu normal koşullarda, hayatın olağan akışına aykırı. Bir doktor asgari ücretle çalıştırılıyorsa, ‘Neden bu rakam tercih edildi’ diye sorulabilir. Genel olarak ise meslek kodlarının SGK’ya bildirilmesiyle, çalışma hayatının fotoğrafı net bir şekilde çekilecek ve orta vadedeki politikaların oluşturulmasında bu fotoğraf sağlıklı veriler üretilmesini sağlayacak” bilgisini verdiler.
Kaynak: Hürriyet