SEÇTİKLERİMİZ – Fehim TAŞTEKİN Gazete Duvar için yazdı: İdlib’deki yeni yapılanma Türkiye’nin muhalif grupları dağıtıp tamamen kendi milis gücünü kurması anlamına geliyor. Bu örgütleri daha kullanışlı hale getirmektir dertleri…
Türkiye’yi 5 Mart’ta Moskova’da yeni bir mutabakata götüren gelişmeler pek dramatikti. İdlib sathında olup bitenler, Suriye’yi Türkiye açısından da bataklığa dönüştüren siyasetten dönülmesini zaruri kılıyordu. Moskova Mutabakatı M-4’ün açılması, yolun iki tarafından toplam 12 km’lik güvenlik koridoru oluşturulması ve BM Güvenlik Konseyi’nin terör örgütü saydığı grupların elimine edilmesini öngörüyordu. Bu, özü itibariyle Rusya’nın Suriye’yi Suriye’ye bırakmaya dönük stratejisinde yeni bir fasıl. Sahada atılan adımlar mutabakat adına ama kurgu örtülü ajandaya göre işliyor.
Nedir bu ajanda? Bu klikte “Nasipse” diye başlar her şey. “Gün ola hayrola” diye mola verir. Fırsatını kollar, boşluk doldurur, atlar, zıplar.
Belli ki Erdoğan bu mutabakatı yeni bir “kontrol hattı” olarak algılıyor. Haritaya bakılırsa Türkiye, Kobani kesintisi hariç Hatay’dan başlayıp Mardin’e kadar sınır hattı boyunca 30-40 km derinliğinde bir bölgeyi çevirmiş durumda. İmkansızı zorlayarak çemberi nasıl tamamlayacaklarına bakıyorlar.
Şimdi 5 Mart’tan beri İdlib’e yığınak kaldığı yerden devam ediyor. M-4’te Ruslarla atılan devriyeler Türkiye’nin şimdiye kadar açık-örtülü desteğini almış cihatçı yığınların engeliyle karşılaşıyor.
Bu düğüm müdahalesiz aşılacak mı?
“Meseleyi askerileştirmek istemiyoruz” dercesine M-4’ü kapatan silahlı adamların karşısına Türk polis birliği çıkartılıyor. Sanki birileri E-5’i kapatmış da toplum polisi işbaşında. “Siz bizdensiniz, vatandaş bile sayılabilirsiniz” kıvamında bir incelik! Afrin, Tel Rıfat, Menbic, Tel Temir değil ki obüsler konuşsun!
Kâğıt üzerinde “kökünü kazımaktan” bahsettikleri örgütlerle öncelikli tercih savaş değil müzakere. Yaklaşım basit; “Bir zahmet çekilin, Türk-Rus ortak devriyesi yapılabilsin, hiç olmazsa mutabakatın bir maddesi uygulanmış olsun, zevahiri kurtaralım, gerisine de bakarız!”
***
“Gerisi” daha da önemli. Bu örgütleri sahadan silmek değil daha kullanışlı hale getirmektir dertleri. Suriye ordusunun önüne bariyer dikmek, Kürt güçlerine karşı kullanmak, bunlara çıkar bekçiliği yaptırmak, ‘sakıncalı hakları’ bunlarla terörize etmek. Yetmez, Suriye dışında Libya gibi yeni cephelere sürmek…
Bunlar oluyor zaten. Bakınız Libya’ya gönderilenlerin sayısı 5 bini geçti. Üstelik YPG’yi baskılamak için Barzani yönetiminin uhdesinde eğitilip donatılan Roj Peşmergelerinden de gidenler ve ölenler olduğuna dair haberler bugünlerde Kürdistan coğrafyasını sallıyor.
Birkaç haftadır Türk askeri ve istihbarat unsurları bu örgütleri yoğurma, evirme, çevirme ve kendi yedeğine alma işine yeniden koyulmuş gözüküyor. Esasen Suriye’de 8-9 yıldır denedikleri bitmek tükenmek bilmeyen bir ameliyedir bu. Silahlı grupların bir kısmını maaştı, mühimmat desteğiydi, koruma taahhüdüydü derken Suriye Milli Ordusu çatısı altında birleştirmeyi başardılar. Ama bu hâlâ düzenli bir ordu değil. Her grup kendi emir ve bayrağı ile özerkliğini yani başıbozukluğunu sürdürüyor. Türkiye şimdi bunu ileri bir aşamaya taşımak istiyor. Hedef ordu gibi ordu kurmak. Sahada Suriye Milli Ordusu’na katılmayan daha keskin İslamcı gruplar Ulusal Kurtuluş Cephesi çatısı altında hareket ediyor. Bu ortaklığın teşekkülünde de MİT’in emeği var kuşkusuz. Bu yapı El Kaide gömleğini çıkarmış ama terk ettikleri dünyayla kardeşlik hukukunu koruyanlarla dolu. Bunlar da yeni düzenli ordunun potansiyel adayları. Fakat mesele şu ki İdlib’in asıl ağası Heyet Tahrir el Şam (HTŞ). Türkiye diğer grupları Astana düzlüğüne götürüp geri kalanları terör örgütü olarak hedefe konulmasına kendi imzasıyla rıza gösterdiğinde HTŞ de daha önce birlikte hareket ettiği grupları İdlib’den silip süpürmüştü. Moskova Mutabakatı’nın hedefinde HTŞ ve El Kaide bağlantılı diğer gruplar var. Türkiye ise hepsine “Bizdensiniz, yeter ki gelin bizim çatımız altına girin” diyen bir akılla saha düzenlemesine gidiyor.
Ne yapıyor? Muhalif kaynaklara göre İdlib’de sayıları artık 60’a yaklaşan askeri gözlem ya da kontrol noktalarında yeni ordunun teşekkülüne yönelik çalışmalar yürütülüyor. Silahlı grupların gözlem noktalarını kendilerine kalkan yapıp Suriye ordusuna saldırılar düzenlediğini yazdığımızda “Asla” diye öfkeyle yanıt veriyorlardı. Şimdi silahlı gruplar bu üslere rahatça giriyor. Her bir askeri noktayla bağlantılı 300 milisin olması hedefleniyor. Bunun için eğitilip donatılıp organize edilecekler. Emir-komutası düzgün işleyen bir ordu kurulursa ikinci aşamada HTŞ’nin kendini feshetmesi ve bu yapıya dahil olması istenecek…
… Fehim TAŞTEKİN’in Gazete Duvar’daki yazısının tamamını okumak için TIKLAYIN