Erdoğan ve Putin’in Rus uçağının düşürülmesi krizinden sonra yaptıkları ilk görüşmelerinde ekonomik ilişkilerin hızla düzeltilmesi yönünde kararlar alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Başkanı Putin arasındaki görüşmenin ardından ortak iki büyük enerji projesi olan Akkuyu Nükleer Santrali’nin teşviklerden yararlandırılması ve Türk Akımı projesinin canlandırılması kararlaştırıldı.
Rus uçağının düşürüldüğü 24 Kasım 2015’ten bu yana Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki ilk yüz yüze görüşme Moskova’da gerçekleştirildi. Görüşmenin uzun bir aradan sonra gerçekleştiğini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Malum hadiseden sonra ilk yüz yüze görüşmemizdi. Aynı zamanda 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ilk yurt dışı ziyaretimi de Rusya Federasyonu’na gerçekleştirmiş olduk. İlişkilerimizin yeniden eski seviyelere ve hatta ötesine taşınması hususunda iki taraf son derece kararlıdır ve gerekli iradeye sahiptir. Kanaatim odur ki iki ülke kamuoylarının bizlerden beklentisi de bu yöndedir” diye konuştu.
Akkuyu’ya teşvik
İki ülkenin ortak yürüttüğü Akkuyu Nükleer Santrali ve Türk Akımı projesi uçak düşürme olayının ardından yavaşlamıştı. Akkuyu Nükleer Santrali ve Türk Akımı projesi hakkında açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Akkuyu projesiyle ilgili beklenen konu buranın stratejik bir yatırım haline getirilmesiydi. Süratle bu konudaki karar alınacak böylece Akkuyu stratejik yatırım konusu içerisinde yerini alacaktır. Teşvik yasasından o da istifade edecektir. Türk Akımı’nın gelişinde iki hat olacak. Bu hattan Türkiye istifa edeceği gibi Avrupa’ya göndereceğiz. Bu hattın inşa edilmesi önceki hedeflerimizdir” diye konuştu.
Vizelerin kaldırılması konusunda açıklamalarda bulunan Putin, “Türk ortaklarımızın demiryolu, hava yolu konusunda kısıtlamalardan dolayı ekonomik sorunlar yaşadığını görüyoruz biz de bunu ortadan kaldırmaya çalışacağız” dedi.
Türk Akımı iki hatlı
Türk Akımı’nın Güney Akım’ın bir alternatifi olarak geliştirilmediğini ifade eden Vladimir Putin ise, “Güney Akımı’nda Avrupa Parlamentosu geçirilmesini engelleyecek kararlar aldı. Bulgaristan’la anlaşma sağlayamadık. Avrupalı ortaklarımız vazgeçtiği için zarara uğradık. Hukuki anlamda garantilere ihtiyacımız var. Türk Akımı’nı alternatif olarak düşünmedik. Türk Akımı’nın bir kısmı Türkiye’nin iç pazarı için düşünüldü. Bugün de yine bu çerçevede konuştuk. Türk Akımı en kısa zamanda hayata geçirilebilir. İkinci yönü ise Avrupa. Türk ortaklarımızla görüşmeye hazırız. Ama bunun için bütün taraflarla anlaşmaya varılmalı” şeklinde konuştu.
Charter da başlayacak
Charter uçuşlar konusunda Rus vatandaşların güvenliğinin öncelikli konuları olduğunu ifade eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, gerekli adımların atılmasının ardından turizmde normale dönüş için üzerlerine düşeni yapacaklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, “Bugün yaptığımız görüşmelerde de sayın Başkan chartera yönelik müzakereleri hızlandıracağını söylediler. Bu kaynaşmanın yeniden olacağına dair önemli bir işarettir tekrar teşekkür ediyorum” dedi.
Stratejik yatırım nedir?
Stratejik yatırımların teşviki sadece belirli şartlara bağlı olarak gerçekleşmektedir. Burada en önemli unsur Stratejik Yatırım kapsamında değerlendirecek yatırımın ithalat bağımlılığının yüksek olmasıdır. %50’den fazlası ithalatla karşılanan ara malları veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar bu kapsamda değerlendirilir. Bu kapsamda desteklenecek olan yatırımların şu kriterleri sağlaması gerekir: Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL olması. Ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması. Yatırımla sağlanacak asgari katma değerin % 40 olması. Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değeri son 1 yıl itibariyle en az 50 milyon dolar olması. Şartların sağlanması halinde dosya Stratejik Yatırım Komisyonuna gider. Alınacak karar doğrultusunda yatırım teşvik belgesi verilir.
Gıdada ambargo 2016 sonunda kalkıyor
Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukaev, “Türk gıda ürünlerine yönelik ambargo yıl sonuna kadar kaldırılabilir” dedi. 2015 yılına gelindiğinde Rusya Federasyonu (RF), Türkiye’nin ihracatında 2. sırada, ithalatında 3. sırada yer yer alır hale geldi. Ancak petrol fiyatlarındeki düşüş ve Rusya ekonomisindeki yüzde 4 daralma yüzünden 2015’te ihracat 6 milyar dolardan 4 milyar dolara, ithalat 25,3 milyar dolardan 19 milyar dolara geriledi. 24 Kasım 2015 tarihinde meydana gelen uçak krizi bu olumlu gelişmeyi kesintiye uğrattı. Rusya’nın ekonomik tedbirler kapsamında Türkiye’nin bazı tarım ürünlerine ithalat yasağı koyması, Türk mallarının gümrüklerde olağandışı kontrollere tabi tutulması, Türkiye vatandaşlarının istihdam edilmelerine kısıtlama koyması, 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren vize muafiyet anlaşmasını tek taraflı olarak askıya alması, dış ticaretin ve müteahhitlik hizmetlerinin daha da daralmasına neden oldu. 2016 yılının ilk 2 ayında Rusya’ya yapılan ihracat, geçen yılın aynı dönemine yöre yüzde 61,5 azaldı. İthalattaki düşüş de yüzde 32 oldu.
Kaynak: Karar gazetesi