İlerici Enternasyonal, İsrail’in saldırılarına destek veren şirketleri ifşa eden bir veri tabanı oluşturdu: Karpuz Endeksi (Watermelon Index). Bu endeks, yalnızca bir bilgi bankası değil, aynı zamanda bir eylem kılavuzu.
İngiltere merkezli 400’den fazla şirketi inceleyen Karpuz Endeksi, araştırmacılara ve eylemcilere şirketlerin İsrail bağlantılarını sorgulama imkânı sunuyor.
Bilgi bankasında Barclays, Maersk, Amazon, Microsoft ve Airbnb gibi büyük şirketler yer alıyor. Enerji, lojistik, finans ve teknoloji gibi sektörlerde faaliyet gösteren birçok şirketin İsrail ile olan ilişkilerinin detayları da burada bulunabiliyor.
Endeks, şirketlerin suç ortaklığını; finansal, askeri, diplomatik, kültürel, ticari ve sosyal destek gibi kriterlere dayanarak değerlendiriyor.
Savaş ve şirketler
11 Kasım 2024’te, Fas’ın Tangier (Tanca) limanında çalışan işçiler, Maersk’e ait askeri malzeme taşıyan bir gemiyi yüklemeyi reddetti. İspanya, İtalya, Belçika ve Hindistan’da liman işçileri, İsrail’e gidecek askeri kargoları durdurarak dayanışma grevleri düzenledi.
Japonya’da sendikaların baskısı sonucu, ülkenin en büyük ticaret şirketi Itochu, İsrailli savunma firması Elbit Systems ile iş birliğini sona erdirdi.
Airbnb’nin, Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlerde bulunan kiralık evlere yer vermesi, çok sayıda kullanıcının hesaplarını kapatmasına neden oldu.
Tüm bu eylemler, Karpuz Endeksi’nden alınan bilgilerle planlandı ve yürütüldü.
Karpuz Endeksi, özellikle bu şirketlerde çalışan işçileri göreve çağırıyor: “Savaş makinesinin çarklarına çomak sokabilecek kadar yakınsınız.”
“Şirket yönetimlerini sorgulayın! İsrail ile askeri ve finansal bağlantıları ifşa edin!”
Şirketler ve kampanyalar
Karpuz Endeksi’ne ilham veren olay, Apple çalışanlarının başlattığı kampanya oldu. ABD’de Apple Store mağazalarında çalışan işçiler, Filistin bayraklı rozet, kefiye ve karpuz desenli takılar taktıkları için işten atılmıştı. Apples Against Apartheid (Apartheid’e Karşı Elmalar) kampanyası kapsamında, bazı eski çalışanlar şirketin İsrail ile ilişkilerini ifşa etti. Ardından, bazı hissedarlar, İsrail ordusu ve yasa dışı yerleşimlerle bağlantılı ticari faaliyetlerin durdurulmasını talep etti. Bu süreçte şirketin İsrail ile olan bağlantıları detaylı bir incelemeye tabi tutuldu.
Apartheid’a Karşı Elmalar kampanyasını farklı şirketlere yönelik ifşa ve protesto kampanyaları izledi:
- Bands Boycott Barclays: Massive Attack ve Idles gibi gruplar, Müzisyenler Sendikası’nın öncülüğünde Barclays sponsorluğundaki bir müzik festivalinden çekildi.
- Metamates4Ceasefire: Facebook çalışanları sosyal medyada Filistin’e yönelik sansür uygulamalarını ifşa etti.
- British Museum, Drop BP: Sendikalar ve sanatçılar, British Museum’un BP ile olan sponsorluk anlaşmasının iptalini talep etti.
- SOAS BDS Kampanyası: Öğrenciler ve akademisyenler, üniversitenin İsrail ile olan bağlantılarını ifşa etti ve bu ilişkileri durdurmaya çalıştı.
- Starbucks Workers United: Starbucks çalışanları, sendikanın çağrısıyla mağazalara Filistin bayrakları astı. Şirket ve sendika karşılıklı davalık oldu.
Türkiye için bir karpuz endeksi
İsrail’in en önemli ticari ortaklarından biri olan Türkiye’de benzer bir endeks neden oluşturulmasın? Sayısal verilere dayalı bir boykot kampanyası, yalnızca kahve veya köfte zincirlerini protesto etmekten daha etkili olabilir. Bu alanda Filistin İçin İsrail’i Boykot (BDS) kampanyasını, Filistin İçin Bin Genç’i ve @metcihan yalnız bıraktık.
İsrail’in savaş makinesi, yalnızca bir devletin ve bir ordunun faaliyetleriyle sınırlı değil, uluslararası şirketlerin desteğiyle çalışıyor. İşçiler ve tüketiciler bu makineyi durdurabilir.
Karpuz Endeksi, sadece bir veri tabanı değil, işçiler, tüketiciler ve tüm Filistin dostları için bir direniş çağrısıdır. Bu karpuz savaşı durdurabilir.