Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Eylül ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜİK verilerine göre, enflasyon aylık yüzde 1,25, yıllık ise yüzde 19,58 oranında artış gösterdi. Yurttaşın alış verişte yüz yüze geldiği fiyatlar karşısında TÜİK’in rakamlarının inandırıcı olması mümkün değil.
TÜİK Eylül ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklanan rakamların çarşı pazar enflasyonu ile karşılaştırıldığında inandırıcı olması mümkün değil.
TÜİK’in enflasyon rakamları ile oynadığı kuşkusu kamuoyunun uzun süredir gündeminde. Geçtiğimiz aylarda Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) piyasadaki verileri baz alarak 2020 yılı enflasyonunun yüzde 36.72 olduğunu açıklamış, TÜİK bu açıklaması nedeniyle ENAG hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayında tarihinde ilk kez bir kuruluş hakkında hukuki olarak harekete geçmişti. Enflasyon rakamlarıyla oynadığı iddia edilen Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) ise hesaplamada piyasadaki verileri baz aldığı ileri sürülmüştü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2020 yıl sonu enflasyonunu yüzde 14,60 olarak açıklarken, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) bu oranı yüzde 36,72 şeklinde vermiş, rakamlardaki farklılık tartışmalara neden olmuştu.
TÜİK, tartışmalı enflasyon verileri nedeniyle şubat ayında ENAG hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştu. Suç duyurusunun nedeni, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanununun 6. maddesinin üçüncü fıkrası hükmüne muhalefetti.
ENAG sessiz kalarak açıklama yapmayı tercih etmemiş, ENAG’a yakın kaynaklar ise, enflasyonun piyasadaki veriler baz alınarak hesaplandığını, TÜİK’e rakip olunmadığını, ayrı bir inisiyatif gibi -tıpkı Harvard Üniversitesi gibi, ABD ve Almanya’daki örnekler gibi- veri toplayarak sorgulama yapıldığını ifade etmiş, Anayasanın 27. maddesi ile TÜİK kanununun 6. madde 3. fıkrasında da bu duruma izin verildiğini belirtmişlerdi.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, TÜİK’in rakamlarla oynamasının söz konusu olmadığını, yüzde 30-40’lık bir enflasyondan söz edilemeyeceğini ifade etmiş ve tarihte ilk defa TÜİK’in, suç duyurusunda bulunduğunu belirterek, ENAG’ın amacının TÜİK’i itibarsızlaştırmak olduğunu söylemişti.
Yıllık enflasyon 19.58
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Eylül ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜİK verilerine göre, enflasyon aylık yüzde 1,25, yıllık ise yüzde 19,58 oranında artış gösterdi. Bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 13,04 artış gösteren Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)’de, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 16,42 artış göründü.
Temel gıdada artış
Yıllık en düşük artış yüzde 1,80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşirken, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer gruplar sırasıyla, yüzde 4,99 ile haberleşme, yüzde 7,32 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 12,45 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,79 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 23,27 ile ev eşyası ve yüzde 23,27 ile lokanta ve oteller oldu.
Giyim ve ayakkabı, yüze 16 ile aylık düşüş gösteren tek ana grup olurken, ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Eylül ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,05 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0,47 ile haberleşme ve yüzde 0,50 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Eylül ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 5,15 ile eğitim, yüzde 3,33 ile ev eşyası ve yüzde 2,34 ile konut oldu.
İmalat yüzde 44 arttı
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise 2021 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,55, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 30,50, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,96 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 33,83 artış gösterdi. Sanayinin dört sektöründe yıllık artış oranları ise şöyle: Madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 28,39, imalatta yüzde43,68, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 50,10, su temininde yüzde 30,15.