Anayasa Mahkemesi, Hayata Dönüş operasyonunda sol gözünü kaybeden Özgür Sağlam hakkında etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine ve yeniden yargılama yapılmasına karar verdi.
Anayasa Mahkemesi (AYM), 2000 yılında Ümraniye Hapishanesi’ndeyken “Hayata Dönüş” adı verilen operasyon nedeniyle sol gözünde kalıcı görme kaybı olan Özgür Sağlam’ın yaşam hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine ve yeniden yargılama yapılmasına karar verdi.
AYM, kararında “devlet yetkililerinin önceden planlanarak gerçekleştirdiği anlaşılan operasyonun seyri ve başvurucunun hangi koşullarda yaralandığına dair açıklama yapma ve başvurucunun hangi eylemleri nedeniyle kendisine karşı güç kullanılmasının mutlak zorunlu hale geldiğini ispatlama külfetinin devlete ait olduğunun kabul edilmesi gerektiğini” belirtti.
anayasa
F tipi hapishanelerin açılmasına üzerine hapishanelerde ölüm oruçları sürerken, kolluk güçleri 19 Aralık 2000’de 20 hapishaneye yönelik, “Hayata Dönüş” adı verilen operasyonlar düzenledi. Birçok mahpus yaralandı; beş mahpus, bir kolluk görevlisi ve bir infaz memuru hayatını kaybetti.
Ümraniye E Tipi Kapalı Ceza Kurumu’nda tutuklu olan Özgür Sağlam’ın operasyon sırasında yaralanan sol gözünde kalıcı görme kaybı oluştu.
Medyascope’tan Beyza Kural’ın haberine göre Üsküdar Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturma sonucunda 267 jandarma görevlisi hakkında, “birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçlarından iddianame düzenlendi. İstanbul Anadolu 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonucunda sanıkların kasten öldürme suçlarından, delil yetersizliğinden beraatlarına karar verildi.
Özgür Sağlam’ın sol gözündeki görme kaybı nedeniyle açtığı davada verilen tazminat kararı Danıştay tarafından bozuldu. Bozma kararının ardından yapılan yargılamada İdare Mahkemesi “zararın davacının kendi eylemlerinden kaynaklandığı” gerekçesiyle davayı reddetti. Özgür Sağlam, temyiz başvurusu da reddedilince avukatı Several Ballıkaya aracılığıyla 4 Mayıs 2016’da Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Özgür Sağlam’ın ayrıca başvurduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yaşam hakkının ihlal edildiğini belirterek Sağlam’a 25 bin euro manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
AYM, bugün (23 Eylül 2021) Resmi Gazete’de yayımlanan kararında tazminat talebinin reddinin reddinin, Özgür Sağlam’ın da aralarında olduğu mahpuslar hakkında açılan davada beraat kararı verildiğini hatırlattı. Başvurucunun yaralanma koşullarının ve hangi eylemleri nedeniyle kendisine karşı güç kullanılmasının zorunlu hale geldiğinin ortaya konamadığını belirtti.
AYM, Özgür Sağlam’ın yaşam hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaştı. İhlalin mahkeme kararından kaynaklandığı gerekçesiyle yeniden yargılama yapılmasına karar verdi.