DİSK/Birleşik Metal-İş Sendikası Araştırma Merkezi (BİSAM), açlık ve yoksulluk sınırı Mayıs 2021 dönem raporunu açıkladı. Rapora göre mayıs döneminde ortalama açlık sınırı 2 bin 822, yoksulluk sınırı ise 9 bin 762’ye yükseldi.
Açlık sınırı bir ayda 6, yoksulluk sınırı ise 23 lira arttı. Mayıs ayında İstanbul’da açlık sınırı 2 bin 982, Ankara’da 2 bin 771, İzmir’de ise 3 bin 43 lira olarak belirlendi.
Rapora göre Mayıs 2003’te dört kişilik aile günlük en az 15,9 liraya sağlıklı beslenebilirken, bugün 94,1 liraya sağlıklı beslenebiliyor. Buna göre 18 yılda açlık sınırının 5,91 kat arttığı hesaplandı.
Günlük harcamalarda mayısta en yüksek maliyet grubunu, 31,66 lirayla süt ve süt ürünleri grubu oluşturdu.
DİSK, raporunda, “Asgari geçim indirimi ile beraber, iki çocuklu, eşi çalışmayan bir asgari ücretli, eline geçen 2 bin 960 TL’yle ancak dokuz gün ihtiyaçlarını karşılayabiliyor. Buna göre asgari ücretli dokuz günlük ücrete bir ay çalışıyor” tespitini yaptı.
Raporun bir bölümü şöyle:
“Sağlıklı beslenmek için her aile ferdinin alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Yetişkin bir erkeğin sağlıklı bir biçimde beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 760 TL’dir. Bu değer yetişkin bir kadın için 735 TL, 15-18 yaş bir genç için 802 TL, 4-6 yaş arası bir çocuk için 525 TL’dir. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 2 bin 822 TL olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda harcamaları için yapması gereken zorunlu tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 9 bin 762 TL’ye ulaşmaktadır.
18 yılda açlık sınırı 6 kat arttı
2003 yılının Mayıs ayında 4 kişilik bir aile, günlük minimum 15,9 TL’ye sağlıklı beslenebilirken, bugün ancak 94,1 TL’ye sağlıklı beslenebilmektedir. Buna göre 18 yıllık zaman zarfında açlık sınırı 5,91 kat arttı. Aynı dönemde enflasyondaki artış ise 5,37 kat oldu. Açlık sınırındaki artış genel enflasyonda yaşanan artıştan daha fazla oldu.
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük en az 94,08 TL, aylık 2 bin 822 TL’lik harcama yapması gerekiyor.
Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken günlük harcama tutarı 24,51 TL, yetişkin bir erkeğin 25,35 TL, 15-18 yaş arası bir gencin 26,73 TL, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 17,49 TL’dir.
En yüksek maliyet grubu süt ve süt ürünleri
Günlük harcamalarda Mayıs 2021’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 31,66 TL’lik harcama gereksinimi ile oluşturmaktadır.
Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 18,59 TL’dir. Sebze ve meyve için yapılması gereken harcama miktarı 17,26 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 5,99 TL’dir. Katı yağ ve sıvı yağ ise 6.,72 TL’lik masraf yapılması gereken ürün gruplarıdır. Yumurta için 1,39, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 4,33 TL harcama yapılması gerekmektedir.
Daha dar bir gruplandırmaya göre harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 33,7 ile en yüksek paya sahiptir. Et, yumurta ve kurubaklagil grubunun payı yüzde 27,1 ile ikinci sıradadır. Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 18,4’dür. Ekmek, makarna vb. için ise pay yüzde 9,1’dir. Diğer gıda hacamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 11,8’dir.
İstanbul’da açlık sınırı 2 bin 982 lira
Araştırma kapsamında üç büyük ile ait Mayıs 2021 dönemi açlık sınırı verileri de hesaplanmıştır. Buna göre İzmir’de açlık sınırı 3 bin 43 lira olarak belirlenmiştir. İzmir’i, İstanbul 2 bin 982 liralık açlık sınırı ile takip etmektedir. Ankara’da ise açlık sınırı 2 bin 771 lira olarak tespit edilmiştir.
Covid-19 salgınının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılması amacıyla, 4447 sayılı Kanunun geçici 24 üncü maddesi kapsamındaki kişilere ücretsiz izne çıkarıldıkları veya işsiz kaldıkları dönem için İşsizlik Sigortası Fonundan ve İŞKUR tarafından Nakdi Ücret Desteği (Ücretsiz İzin Ödeneği) yapılmaktadır. 2021 yılı için ise günlük nakdi ücret desteği miktarı, günlük 47,70 liradır. Buna göre ücretsiz izine çıkartılan bir işçi aylık 1,431 liraya geçimini sağlamak durumundadır. Bu tutar açlık sınırının yaklaşık yarısıdır.
Asgari geçim indirimi ile beraber, 2 çocuklu, eşi çalışmayan bir asgari ücretli, eline geçen 2 bin 960 TL ile, ancak 9 gün ihtiyaçlarını karşılayabiliyor. Buna göre asgari ücretli 9 günlük ücrete 1 ay çalışıyor.”