SEÇTİKLERİMİZ – Cihangir İSLAM Duvar için yazdı: Genetik çalışmalar, aşı çalışmaları ve ilaç çalışmaları bir yandan devam ediyor. Bizimse zaman kazanmamız gerekiyor. Elimizde bir huni ve bir damacana su olduğunu düşünün. Huninin en dar yeri sağlık sistemimiz. Bu damacanayı huniyi taşırmadan dikkatlice boşaltmak zorundayız…
PROF. DR. CİHANGİR İSLAM
Bir ortopedi ve omurga cerrahı olmak yanında bu yazıyı yazabilme cesaretini Halk Sağlığı ile olan irtibatımdan alıyorum.
Minnesota Üniversitesi’nde Omurga Cerrahisi eğitimi alırken üniversitede çalışmanın verdiği avantajla belli eğitim programlarını ücretsiz alabilme imkanına sahiptim.
Klinik Araştırma programı altında Epidemiyoloji ve Tıbbi İstatistik ile yüksek lisans düzeyinde ciddi derecede hemhal oldum.
En azından kendi araştırma çalışmalarımı proje aşamasından istatistik aşamasına kadar bağımsız olarak götürebildim ve götürebiliyorum; danışan meslektaşlarıma da yardımcı olmaya çalışıyorum.
Asistanlarımın araştırmaya meraklı olanlarına da bu bilgimi önemli ölçüde aktardım.
Yine de bu yazıyı yazarken Halk Sağlığı ve Epidemiyoloji ile ilgilenen meslektaşlarımın affına sığınıyorum.
Yazdıklarım elbette her türlü mantıksal, bilimsel ve politik eleştiriye açıktır.
AMAÇ
Yapmaya çalıştığım bilimsel bir dergide yayınlanacak kıvamda bir makale yazmak değil; bu aşamada nedene yönelik çalışmalar devam ederken etkili yöntemlere, daha pratik ve etkili açılımlara ihtiyacımız var.
Bu amaçla öncelik arz eden bir konunun bilgiden ödün vermeksizin sonuçlarını öngörmeye çalışacak ve bu sonuçlara dayanarak somut tedbirler önereceğim.
Bunu bir cami avlusunda veya agorada insanlara anlatıyor gibi hem yalın hem de sansürsüz ifade etmeye çalışacağım.
Kaynak olarak “https://www.worldometers.info/coronavirus” web sayfasındaki herkese açık olan ve sürekli güncellenen bilgileri kullandım.
Covid-19 enfeksiyonu hakkında yapılan test sayısı, hastaların toplum içerisindeki sayısı ve artışı, iyileşenlerin sayısı gibi veriler son derece yanıltıcı olduğu, araştırma dili ile “bias” (tarafgirlik) içerdiği için bu verileri kullanmadım.
Covid-19 enfeksiyonu açısından da somut ve mutlak kaçınılması gereken sonuç olması ve en az tartışılan veri olması gerekçesiyle sadece “ölümle sonuçlanan vaka” sayısını ve ölüm vakalarındaki artışın seyrini dikkate aldım.
Ölüm konusunda (i) “ne oldu”nun somut bir tanımı yanında önümüzdeki günlerde ve haftalarda (ii) “bizi bekleyen nedir”, bu sonuçlara göre (iii) “ne yapmalı” sorularına cevap aradım.
1- Ölüm vakalarının ortaya çıkışı ülkeler bazında nasıl bir artışla gerçekleşiyor?
2- Ülkeler bazında birbirine benzemeyen ölüm vakalarındaki artış:
a) farklı modelleri mi ifade ediyor (yoksa)
b) modeller benzer olmakla birlikte farklı evreleri mi ifade ediyor?
3- Türkiye’yi ve benzer seyir gösteren ülkeleri önümüzdeki yakın gelecekte neler beklemektedir?
4- Bu sonuçlar ışığında nasıl bir politika izlenmelidir?
Cihangir İSLAM'ın Duvar'daki yazısının tamamını okumak için TIKLAYIN