ÇEVİRİ – Kim PHIILLIPS-FEIN’in* Jacobin’deki yazısını Deniz KANTAR çevirdi: “İçinde bulunduğumuza benzer krizler, toplumsal düzeni alt üst eden, uzun süredir cerahat toplamakta olan çatışmaları açığa çıkarır ve hem umutsuz hem de dönüştürücü olan geleceklerin kapılarını açar. Bu krizden daha adil bir toplum ortaya çıkabiliriz.”
Sanki herhangi bir açıklama gerekiyormuş gibi, bir öğrencim ara dönem sınavını neden geç teslim ettiğini açıklamak için ‘her şey çok hızlı bir şekilde dağıldı’ diye yazmıştı. Sonuçta hepimiz bir dünyada uyumaya gittik ve başka bir dünyada uyandık.
Yaşadığım yüksek katlı apartmanın asansöründeki haber yayını beni uyarmış olmalıydı. Aralık ayı sonunda, tatil boyunca, haber yayınları Çin’in Wuhan Eyaleti’nde yeni bir koronavirüsün ortaya çıktığını bildiriyordu. On altı kişi virüsü kapmıştı; sonra kırk bir oldu. Sonra haber akışı kesildi. Ama yine de kriz dünyanın diğer tarafında çok uzak görünüyordu; New York, bir miktar istisna olma ve krizi hafifleten ayrıcalığa sahip olduğu yanılsaması ile krizden epeyce uzaktaydı.
Krizler tarihi hızlandırmanın bir yoludur, çünkü imkânsız görünen şeyler saniyeler içinde gerçek olur. Ocak ayında birisi size NCAA Basketbol Turnuvası’nın iptal edileceğini, New York Halk Kütüphanesi sisteminin kapatılacağını, yıllardır hazırlığı süren akademik konferansların durdurulacağını, Büyük Beyzbol Ligi’nin açılış gününün olmayacağını, New York’taki barlar, restoranlar ve mağazaların kapanacağını, üniversitelerin öğrencilerini eve göndereceğini söyleseydi, hepsi akıl almaz görünürdü.
Yine de fikir birliği çok hızlı değişti. New York’taki devlet okullarında çocuğu olan ebeveynler için, okulun açık olduğu geçen cuma günü (13 Mart), koronavirüs nedeniyle çocuklarını okula göndermemek, yol açacağı muazzam kargaşa nedeniyle iyi tartılması gereken aşırı, zor bir karar gibi görünüyordu. Ancak hafta sonu boyunca ruh hali değişti ve birçok ebeveyn ertesi hafta çocuklarını evde tutmayı seçti. Pazar gecesi, sistem kapatıldı ve New York şehrinde okula giden 1.1 milyon çocuk günlük ve tanıdık dünyadan mahrum bırakıldılar; okulun sağladığı denge aniden yok oldu, acil yiyecek satan az sayıda dükkan dışında büyük tarihi binalar sessiz kaldı.
Krizler, daha önce arka planında olan gelişimleri belirgin ve kaçınılmaz kılarken, aynı zamanda yüzeyin altında olan değişimleri de açığa çıkarırlar. Bu krizle, varlığı uzun zamana dayanan ve koronavirüse tutarlı bir yanıt vermeyi zorlaştıran birçok çatışma da gereğinden daha aşikar hale geldi.
New York’ta, kaynak yetersizliği olan kamu sağlığı ve kamu hastane sistemi on yıllardır sürmektedir; şehir, üniversite yurtlarını geçici yoğun bakım üniteleri olarak kullanmaya hazırlanırken ve ordu bir hastane gemisi gönderirken, New York’ta hiç kimse 1975 finansal krizi sonrası kapatılan hastaneleri düşünmeden edemez. Sınır tanımayan ve bir duvar ile dışarda tutulamayan bir mikrop, gelir zehirli milliyetçiliğin ilacı olur.
Riski anlama ve bireysel eylemlerimizi daha geniş bir bütün olarak düşünme kapasitesinin yapı taşları olan halk eğitimine, bilime, akıl ve dayanışma üzerine saldırılar var. Ve cesareti ve emeği aniden kamu bilincine kazınmış olan acil tıp teknisyenleri, hemşireler, hastane hademeleri, doktorlar ve her türlü bakım işçilerinin günler süren katlanılamaz kahramanlığının karşısında zenginliğin ve tüketimin yüceltilmesi var.
Son olarak, krizlerin çoğunlukla gücü zirvede pekiştirdiği doğrudur. İstikrar ararken, bunun sözünü veren yetkililerden medet ummak da rahattır. Krizler, kemer sıkma ve aşırı tepki anları olabilir ve bugün hareketi bu şekilde hayal etmek çok kolaydır.
Ancak aynı zamanda, eski düzenin tekrar bu kadar güvenli görünmesi imkansız hale gelebilir. Sıradan yaşamın alt üst edilmesinden belki de yeni bir yaşam doğabilir. Eğer işler bu kadar ani ve bu kadar dramatik bir şekilde değişebilirse, başka ne mümkün olabilir ki? Hangi yeni bahar ortaya çıkabilir ki?
*Kim Phillips Fein, New York Üniversitesi’nde Amerikan tarihi üzerine ders veriyor. Son çıkan kitabı “Korku Şehri: New York’un Mali Krizi ve Kemer Sıkma Politikalarının Yükselişi” adını taşıyor.
https://jacobinmag.com/2020/03/coronavirus-crisis-new-york-kim-phillips-fein