Sağlık sistemiyle ilgili veriler koronavirüs salgınıyla ABD’nin başa çıkma kapasitesi olmadığını gösteriyor. Koronavirüs salgını Dünyanın Jandarması ABD’yi büyük bir kaosa sürükleyebilir.
ABD’nin sağlık sisteminin koronavirüs salgını karşısında çok kırılgan olduğu düşünülüyor. ABD’de 30 milyon kişinin sağlık sigortası yok. Sağlık harcamaları çok masraflı, karantina altına alınan bir kişinin masrafı 4 bin doları buluyor. ABD doktor ve yatak sayısında da dünya ortalamasının altında.
Bütün bu veriler koronavirüs salgınıyla ABD’nin başa çıkma kapasitesinin olmadığını gösteriyor. Önümüzdeki haftalarda vaka ve ölüm sayısının artmasının ABD’de ne tür sonuçlar doğuracağını kestirebilmek mümkün değil. Ancak şimdiden şunu söyleyebiliriz: ABD’yi büyük bir kaos bekliyor.
ABD koronavirüsün merkezi haline geliyor
Sağlık sistemi dolayısıyla koronavirüsün yarattığı kriz ile başa çıkamayacağından en çok endişe edilen ülkelerden biri ABD. ABD şimdiden vaka sayısı itibarıyla Çin'i geçen ilk ülke oldu. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ABD'de koronavirüs vakalarının "çok hızlı arttığını" ve ABD'nin salgının yeni merkezi haline gelme potansiyeli taşıdığını belirtti.
DSÖ Sözcüsü Margaret Harris, Salı günü yaptığı açıklamada 24 saatte ortaya çıkan yeni koronavirüs vakalarının yüzde 85'inin Avrupa ve ABD kaynaklı olduğunu, bunların yüzde 40'ının ABD'den geldiğini açıkladı. 28 Mart akşamına kadar da bu trend değişmiş değil.
Vox Haber Sitesi’ne göre kapısına dayanan koronavirüs krizi karşısında ABD, evrensel sağlık sistemi olan diğer ülkelerden daha az hazır durumda.
Vox'un aynı haberinde ABD'deki yoğun bakım üniteleri ve suni solunum cihazlarının şimdiden başka hastalıklar dolayısıyla neredeyse dolu olduğu aktarıldı.
30 milyon kişi sigortasız
ABD'de evrensel bir sağlık sistemi yok; devlet bütün vatandaşlarına ya da ülkeyi ziyaret edenlere sağlık yardımı sağlamıyor. Tedavi gören kişinin masrafını bir şekilde biri üstlenmek zorunda.
Genel olarak ABD sağlık sistemi kamu ve özel sektörün sahibi olduğu parçalı bir yapıya sahip.
Çoğu ABD vatandaşı, genellikle işverenler aracılığıyla olmak üzere özel sigorta sahibi.
Hükümet tarafından fonlanan Medicaid ve Medicare, toplumun korunmasız kesimlerinin sağlık sistemine erişimini hedefliyor.
ABD'nin eski başkanı Barack Obama tarafından 2010 yılında devreye sokulan Obamacare çerçevesinde yapılması planlanan sağlık reformlarına rağmen ülkenin yüzde 10'u, yaklaşık 30 milyon kişi bir sigorta tarafından korunmuyor.
Sağlık masrafları çok yüksek
OECD'ye göre ABD kişi başı yapılan sağlık harcamaları açısından 10 bin dolar ile ilk sırada.
Ancak bu rakamın büyüklüğüne rağmen ABD, Dünya Sağlık Örgütü'ne göre dünyanın en iyi sağlık sistemleri sıralamasında 37'inci sırada.
ABD'de sağlık masraflarının yüksek olması, kişileri tedavi görmekten alıkoyan en büyük etmen.
Financial Times'a göre ABD'de dört kişilik bir ailenin ABD sağlık sistemine ayırması gereken masraf ortalama 13 bin dolar.
ABD merkezli Peterson-Kaiser Sağlık Sistemi kurumunun yaptığı analize göre ülkede bir kişinin sağlık için cebinden yaptığı harcama 1.103 dolar ile dünyada ikinci sırada.
'Karantina altına alınan bir kişinin masrafı 4 bin dolar'
Bu durum halihazırda ABD vatandaşlarını sağlık hizmeti almaktan alıkoyduğu için koronavirüse yoksulların tedavi görmeleri olanaklı değil.
New York Times gazetesi, daha şimdiden hükümetin zorunlu koşmasına rağmen hastanede karantina alınan kimi hastalara 4 bin dolar fatura kesildiğini haberleştirdi.
ABD, yatak ve doktor sayısı açısından da dünya ortalamasının altında.
ABD'de her bin kişiye düşen yatak sayısı 2,8; OECD ortalaması ise 5,4.
Yine ülkede her bin kişiye düşen doktor sayısı 2,6; bu da Peterson-Kaiser kurumunun ölçümlediği ülkeler arasında yüzde 3,5 ile ortalamanın altında.
Sağlık sisteminin bu açmazıyla başa çıkmak için New York gibi olağanüstü hal ilan edilen bazı eyaletlerde koronavirüs hastalarının masraflarının özel sigorta şirketleri ve kamu tarafından karşılanması için birtakım adımlar atılacak.
Ancak eyaletlerin de bu konuda alabileceği kararlar kısıtlı.
“ABD’nin salgınlara hazırlıklı bir sağlık sistemi yok”
Karşılaştırmalı siyaset bilimi alanında akademisyen olan Aysuda Kölemen, kriz anında ülkelerin verdiği cevabın sağlık sistemi kapasiteleriyle ilişkili olmasından çok çok ideolojik olduğunu vurguluyor.
Kölemen'e göre ABD'de özel sağlık sistemi ve özel sigorta yaygın olduğu için bu tarz salgınlara hazırlıklı bir sistemi yok:
"Bu tarz sistemler, en hazırlıksızı ve en kırılganı korumak amaçlı değil, kâr amaçlı sistemler. Hasta sağlığından önce müşteri memnuniyeti amaçlanıyor; bu yüzden de kamu sağlığı planlanırken kâr amacı güden hastaneler oluyor elinizde.
"Acil bir durum olduğunda, bir salgın olduğunda, kamu sağlığı yararına bir planlama yapamıyorsunuz. Evrensel bir sağlık sistemi yoksa böyle bir salgınla baş edemezsiniz.
"En azından İtalya ve İspanya gibi evrensel sağlık sisteminin olduğu ülkelerde sağlık sistemi kapasitesi yetersiz kalsa da insanlar sigortam var mı ya da binlerce dolar borcum olacak mı düşünmüyor."
(BBC Türkçe)