31 Mart ve 23 Haziran seçimlerinde, Ankara ve İstanbul’un da aralarında bulunduğu birçok büyükşehiri kazanan CHP’den seçilen belediye başkanları, belediye meclislerinde çoğunluğu elinde bulunduran AKP ile yaşanan ‘yetki tartışması’ nedeniyle, birçok birime atama yapamıyor.
Yetki tartışmalarının gündeme geldiği ilk belediye olan Ankara'nın Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın genelgesiyle, yerel seçimden sonra belediye şirketlerine atama yetkisinin başkandan alınıp, belediye meclislerine devrine ilişkin genelgeyi mahkeme kararıyla iptal ettirse de, sorunun kısa vadede çözümü kolay görünmüyor.
Zira, sorun sadece atama yetkisinden kaynaklanmıyor. Daha önce AKP'de olan belediyelerin bakanlıklarla yaptığı 'son dakika anlaşmaları' nedeniyle belediye alacaklarının tahsilinde de sorun yaşandığı gibi, iktidarın bir yasa değişikliğine gitme olasılığı CHP'li belediyeler için olası bir sıkıntı olarak görülüyor.
Bu tartışmalardan 'Ankaralı mağdur oluyor' diyen Yavaş, mahkeme kararına karşın, belediye şirketlerine atama yetkisinde iktidarın ısrar etmesi halinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la mutlaka görüşeceğini söyledi.
Tartışma nasıl başladı?
Yerel seçimlerden hemen sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP'nin AKP'den aldığı Ankara ve İstanbul'un da aralarında bulunduğu birçok büyükşehir belediyesinde, belediye meclislerindeki çoğunluğun partilerinde olduğunu belirtip, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun bir anlamda 'topal ördek' olacağını söylemişti.
Bu sözlerin ne anlama geldiği ise Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın ilk belediye meclis toplantısında ortaya çıkmış ve belediye şirketlerine atama konusunda AKP ve MHP'liler yetkinin belediye meclisinde olduğunu savunmuştu.
Daha sonraki süreçte ise 31 Mart yerel seçimlerinde 3 büyük kentin CHP'ye geçmesi üzerine iktidar, belediye başkanlarının yetkilerini kısıtlayıp, çoğunluğu elinde bulundurduğu belediye Meclisi'nin yetki alanını genişletmek için harekete geçti.
Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı, belediye şirketlerine yönetici atama konusunda yapılan başvuruları gerekçe göstererek, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan görüş istedi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü ise "belediye şirketlerine yönetici atama yetkisinin belediye meclislerinde olduğu" yönünde görüş verdi.
Bu konudaki ilk kriz de göreve geldiği ilk günlerde, belediye şirketlerinin büyük bölümünü tasfiye edeceğini açıklayan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş yaşadı.
Yavaş'ın Halk Ekmek yönetimine atadığı isimler, Ticaret Bakanlığı'na bağlı Ticaret Sicili Müdürlüğü tarafından onaylanmadı.
Bunun üzerine Yavaş, genelgeyi mahkemeye taşıdı ve mahkeme yetkinin Büyükşehir Belediye Başkanı'nda olduğu gerekçesiyle genelgeyi iptal etti.
İstinaf mahkemesinde karar kesinleşirse, bakanlıklar eliyle belediye meclislerine verilen yetki de iptal edilmiş olacak.
Yavaş: Israrcı olurlarsa Cumhurbaşkanı ile görüşeceğim
Göreve geldikten sonra, ilk kez makamında görüştüğümüz Yavaş, hem 3 aylık süreci anlattı, hem de yaşadığı sorunların çözümü konusunda atacağı adımlarla ilgili bilgi verdi.
Yavaş'ın endişesi, şimdilik mahkeme kararıyla çözülen belediye şirketlerine atama yetkisi konusunda iktidarın yasa değişikliğine gitmesi.
Kamuoyunda, istediği yetkileri alacak düzenlemeleri TBMM'den geçirmek için yoğun harcadığı çaba nedeniyle, "Melih Gökçek yasası" olarak da anılan Büyükşehir Belediye Yasası, birçok alanda başkana geniş yetki tanıyor.
Yavaş, aslında iktidarın yasal düzenlemeye yönelmesinin, mevcut durumda yetkinin belediye başkanında olduğunu da kabullendikleri anlamına geldiğini ifade ediyor.
Yetki karmaşasının belediyeyi çalışamaz hale getirebileceği endişesini dile getiren Yavaş, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın geçmişte söylediği, "Davul başkasında, tokmak başkasının elinde olmaz" sözünü anımsatıp, "Kanun değiştirilirse, işler daha içinden çıkılmaz hale gelecek, Ankaralı mağdur olacak" diyor.
Yavaş, AKP'li belediyelerin de benzer şekilde mağdur olacağını anımsatıp, "Mahkemeler belediye melcislerine yetki devriyle ilgili genelgeleri iptal ediyor, ki zaten kanuna aykırı genelge olmaz" görüşünü dile getiriyor.
Bir an önce, yetki tartışmasının sona erip, işlerine bakmak istediklerini belirten Yavaş, Erdoğan'la resmi karşılaşmalar dışında görüşme olanağı bulamadığını belirtip, "Şirketlerle ilgili ısrarları devam ederse mutlaka görüşeceğim" diyor.
'İşçi çıkarmadık'
Göreve geldikten sonra tek bir işçi çıkarmadıklarını anlatan Yavaş, hatta yönetimini değiştirdikleri bazı şirketlerde verimli olacağını düşündükleri bazı yöneticilerle çalışmaya devam kararı aldıklarına ediyor:
"Belki başka bir şey anlatıyorlar. Hesap devralınca harcamalara bakmamız normal. Sıkıntılı durumlar da var. Buna karşı çıkanların bir kısmı açıklarının ortaya çıkmasını istemiyor olabilir. Bunları anlatmak gerek. İstiyoruz ki konuşarak yapalım her şeyi. Eğer kanun değişikliğinde ısrarcı olurlarsa Cumhurbaşkanından randevu isteyeceğim. Verir ya da vermez…"
'Halkın ekmeği partiye gitmiş'
Birçok belediye şirketinin zarar ettiğini, bazılarında usulsüzlük tespit ettiklerini ve hatta bazı şirket yöneticilerinin, mahkeme kararıyla "hüküm giydiğini" anlatan Yavaş, Halk Ekmek A.Ş'nin, AKP kongrelerine bedava ekmek dağıttığı tespitinde bulunduklarını belirtiyor.
"Halkın ekmeği partiye gitmiş" diyen Yavaş, tüm bu sorunları, randevu verirse Erdoğan'a da iletmeyi planlıyor.
'Genel sekreterlik için arayış sürüyor'
Mansur Yavaş, göreve gelmesinden bu yana 3 ay geçmesine karşın, genel sekreterini de atamayamadı.
İçişleri Bakanlığı'nın ilk önerdiği isme onay vermediğini anımsatan Yavaş, arayışlarının sürdüğünü belirtirken, konuyu İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'ya da iletmeyi düşünüyor.
'Fark bekliyordum'
Sohbet sırasında İstanbul seçim sonuçlarını sorduğumuz Yavaş, seçimin 9 puan farkı tahmin edemese de İmamoğlu'nun yarışı farkla önde tamamlayacağını tahmin etmiş:
"Seçim öncesi herkese fark olacağını söyledim. Hatta "rehavet yaratır, söyleme" diyenler oldu. Fark bekliyordum çünkü bu halk haksızlığa dayanamaz. Oy kullanmayanları sandığa götürmeye çalıştılar ama AK Partili olup vicdanlı olan bir çok insan bunu içine sindirmedi, ya oy kullanmaya gitmedi ya da İmamoğlu'na oy verdi. Gençler, kadınlar sokaktaydı. Seçim öncesi karşılaştığım bir AK Partili de, 4 puan fark var, kaybediyoruz' demişti."
Rusya'ya gidiyor
Seçimden hemen sonra ilk resmi olmayan yurtdışı gezisini İngiltere'ye yapan ve özel bir ziyaret olmasına karşın Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan'la görüşen Yavaş, ilk resmi yurtdışı gezisini ise Rusya'ya yapacak. Yavaş önümüzdeki günlede, Moskova'da yapılacak Dünya Belediyeler Birliği toplantısına katılacak.
BBC Türkçe