138 Kadın kurumu “TCK 103 Kadın Platformu” ismiyle AKP’nin 24 Kasım’da önerdiği yasayla ilgili ortak açıklama yaptı. Açıklamada “Yeni Onaylanan TCK 103 düzenlemesi uygulamada 12-15 Yaş arasında rıza aranma tehlikesi yaratabilir” dendi.
25 Kasım'da yayınlanan bildiriyle 138 Kadın Kurumu ortak bir platform oluşturarak 24 Kasım'da AKP'nin meclis görüşmesine sunduğu "istismarı evlilikle cezasız kılmayı" öngören yasa tasarısına dair varolan tehlikeye dikkat çekti. Açıklamanın tam metni şöyle:
Yeni Onaylanan TCK 103 düzenlemesi uygulamada 12-15 Yaş arasında rıza aranma tehlikesi yaratabilir
Başta 140’a yakın kadın örgütünün oluşturduğu TCK 103 Kadın Platformu olmak üzere, çeşitli kadın ve çocuk derneklerinden, aile hekimlerine, avukatlardan, toplumun çeşitli kesimlerine, ülkenin her yerinden ve dünyadan gelen tepkiler sonucunda hükümet, 17 Kasım gecesi verdiği cinsel istismarcılara af ve istismarcıyla evlilik önergesini geri çekmek zorunda kaldı. Ancak, 438 sıra sayılı kanun tasarısının 13. maddesi ile TCK 103. maddesinin yeniden düzenlenmesi TBMM’nin 24 Kasım 2016 oturumunda onaylandı. Buna göre, maddeye 12 yaş kademelendirmesi getirilmiş oldu.
Yeni haliyle TCK 103.nolu madde, eski halinde olduğu gibi 15 yaş altı çocuklarda rıza aranmasını engellemektedir. Ancak bazı davalarda örneklerini gördüğümüz gibi bu yoruma yer vermeyecek şekilde, açıkça ifade edilmediği için yargıda farklı yorumlara yol açabilir. Dolayısıyla uygulamada 12-15 yaş arası çocuklarda rıza aranmasına yol açma tehlikesi bulunmaktadır. Nitekim Anayasa Mahkemesi’nin 103. maddeye dair iptal kararlarında, farklı yaştaki çocukların istismardan farklı şekilde etkileneceği savı, 12-15 yaş arası çocuklar için ayrı bir kategori yaratılarak çözülmeye çalışılsa da; bu kategori bu yaş aralığındaki çocuklarda, mahkemelerde rızalarının sorgulanmasına ve “istismarcıyla evliliğe zorlanmasına” neden olabilir. Ne yazık ki hukuk tarihimiz, bazı mahkemelerin, bu yaş kategorisinin yokluğunda dahi 13 yaşındaki çocuklarda rıza arandığını gösteren örneklere sahiptir. 12-15 yaş arası çocukların cinsel istismara “rıza” gösterebileceğine, evlendirilebileceğine dair toplum nezdinde bir algı oluşturulmaya çalışılması ise, zaten geri çekilen önerge ile kısmi siyasi onay gösterilmiş olan erken evliliklere kapı açma tehlikesini barındırmaktadır.
Bu onaylanan madde uygulamada rıza yaşının farklı yorumlanmasına ilişkin tehlikeler yaratabilir. Çünkü bu maddenin, 12 yaşından küçük çocuklara yönelik tecavüz suçunun cezasında artırım yapılmak için hazırlandığı öne sürülse de, madde ile yaş kademelendirilmesi yapılmakta ve cinsel ilişkiye rıza yaşının 12’ye düşürülmesinin kapısı aralanmaktır. Bunun sonucu olarak kız çocuklarının zorla ve erken yaşta evlendirilmelerinin yasal yolu açılabilir. Tek bir hâkimin bile bu maddeye dayanarak aldığı bir kararın içtihat olarak kabul edilmesi yolu ile yasalaşmasına bile gerek kalmadan, uygulamada rıza ve evlilik yaşının 12’ye indirilmesi çok kolaylaşacaktır. Adalet Bakanı’nın “küçüğün rızası ve ailenin onayı” ile yapılan veya yapılacak fiili evliliklere ilişkin sözleri de bu tehlikeye işaret ediyor. 15 yaş altı çocuğun rızası olamaz ve ailenin onayı suçlunun işlediği suçu örtbas edemez.
Çocuk istismarına karşı etkin mücadele için taleplerimizi ve önerilerimizi bir kez daha yineliyoruz:
-TCK 103. maddede, 15 yaş altındaki çocukların cinsel davranışa rızasının olduğunun kabul edilemeyeceği açıkça belirtilmelidir: Olayın taraflarından ikisi de çocuksa, bu çocukları cinsel davranışa yönlendiren, kolaylaştıran, teşvik eden ve zorlayan kişiler mutlaka cezalandırılmalıdır. Aksi halde çocuklara ceza verilmemesinden cesaret alınarak gelenek, görenek, adet, dini referanslar vb. bahaneler ile bu çocukların zorla bir “evlilik” ilişkisi içerisine sokulması kuvvetle muhtemeldir.
-Erken yaşta ve zorla evlendirme Ceza Kanunu’nda suç olarak düzenlenmelidir: Erken yaşta ve zorla evlendirmenin suç olarak düzenlenmesi gerekli ve Türkiye’nin taraf olduğu İstanbul Sözleşmesi’nin 37. maddesi gereği zorunludur.
Çocukların dini nikâh ile evlendirilmesi suç olarak düzenlenmelidir ve dini nikâhla yapılan tüm evlilikler kayıt altına alınmalıdır: Anayasa Mahkemesi, Ceza Kanunu’nun resmi nikâh olmaksızın dini nikâh yapılmasını suç olarak düzenleyen maddesini iptal ederek, çocukların dini nikâh adı altında cinsel istismarının ve aynı zamanda erkek çok eşliliğinin önünü açmıştır.
-Bu gerekçelerle, TCK 103 Kadın Platformu olarak, bu maddedeki 12 yaş kademelendirmesinin uygulamada farklı yorumlara neden olabileceğine inanıyoruz. Bu çerçevede, tüm milletvekillerini yukarıdaki ek taleplerimizin yasalaştırılması ve TCK 103’ün 15 yaş altı çocukların rızasından ve evliliğinden söz etmeyecek şekilde uygulanması için gerekeni yapmaya, başta tüm kadın ve çocuk örgütleri olmak üzere tüm kamuoyunu, basın ve medya kuruluşlarını önümüzdeki süreçte uygulamanın ve yargı kararlarının takipçisi olmaya çağırıyoruz!
TCK 103 KADIN PLATFORMU, 25.11.2016
Adalar Vakfı Kadın Çalışma Grubu, Adana Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi Kadın Meclisi, Aka-Der Kadın Faaliyeti, Akdam – Adana Kadın Dayanışma Merkezi ve Sığınmaevi Derneği, Almanya Göçmen Kadınlar Birliği, Altınoluk Demokrasi Platformu Kadınları, Ankara Feminist Kolektif, Ankara Kadın Platformu, Antalya Feminist Kolektif, Antalya Kadın Danışma Merkezi ve Dayanışma Derneği, Antalya Kadın Platformu, Avrupa Kadın Lobisi Türkiye, Aydın Kadın Efeler Derneği, Ayvalık Bağımsız Kadın İnisiyatifi, Bağımsız Kadın Derneği Mersin, Bilgi Kadın, Bodrum Kadın Dayanışma Derneği, BPW Türkiye – İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu, Buca Evka-1 Kadın Kültür Ve Dayanışma (Bekev), CEİD – Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği, Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, Çağdaş Hukukçular Derneği Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışma Grubu, Çanakkale El Emeğini Değerlendirme Ve Kadın Danışma Merkezi -Elder, Çiğli Evka-2 Kadın Kültür Derneği (Çekev), Datça Kadın Girişimi, Demir Leblebi Kadın Derneği, Demokratik Kadın Hareketi, Disk Kadın Komisyonu, Diyarbakır İş Kadınları Derneği, Edirne Çocuk Hakları Derneği, Edirne Kadın Merkezi Danışma Derneği (Ekamader), Edremit Demokrasi Platformu Kadınları, Ege Kadın Buluşması Platformu, Ekmek ve Gül Kadın Grubu, Engelli Kadın Derneği – Enkad, Erktolia, Eşit Yaşam Derneği, EŞİTİZ – Eşitlik İzleme Kadın Grubu, Eşitlik Koalisyonu Kadın Grubu, Eşitlik ve Adalet İçin Kadın Grubu, Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Çalışma Grubu, EVKAD Adana, Faaliyeti Durdurulan VAKAD'ın Emekçileri, Federation of Business and Professional Women, Femin Art Uluslararası Kadın Sanatçılar Derneği, Fethiye Kadın Platformu, Filmmor Kadın Kooperatifi, FKF’li Kadınlar, Göz Altında Cinsel Taciz ve Tecavüze Karşı Hukuki Yardım Bürosu, Göztepe Dayanismasi L'animo Kadın Grubu, Günebakan Kadın Derneği, Hevi LGBTİ Derneği, IAW – International Alliance of Women, İHD Ankara Şube Kadın Komisyonu, İlerici Kadın Derneği, Antalya, İlerici Kadınlar Meclisi, İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği, İzmir Amargi, İzmir Bağımsız Kadın İnisiyatifi, İzmir Kadın Dayanışma Derneği, İzmir Kadın Kuruluşları Birliği, Kadav – Kadınlarla Dayanışma Vakfı, Ka-Der – Kadın Adayları Destekleme Derneği, Ka-Der – Kadın Adayları Destekleme Derneği Ankara Şubesi, Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Önlem Grubu, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Kadın Çalışmaları Derneği, Kadın Dayanışma Vakfı, Kadın Emeği Derneği, Kadın Emeği Kolektifi, Kadın Haklarını Koruma Derneği Genel Başkanlığı, Kadın Koalisyonu, Kadın Özgürlük Meclisi, Kadın Partisi, Kadın Yazarlar Derneği, Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği, Kagider – Türkiye Kadın Girişimciler Derneği, Kahdem – Kadınlara Hukuki Destek Merkezi, Kampüs Cadıları, KAOS GL Derneği, Kapadokya Kadın Dayanışma Derneği, Karadeniz Kadın Dayanışma Derneği, Karya Kadın Derneği, Kayseri Kadın Dayanışma Derneği, Kazdağlı Kadınlar, Kazete Bağımsız Kadın Gazetesi, Kazeteder – Kadın Erkek Eşitliği Derneği, KEFA – Kadın Emeği Çalışan Feminist Araştırmacılar Grubu, KESK Kadın Meclisi, Keskesor LGBT, Kırmızı Biber Derneği, Kırmızı Şemsiye Cinsel Sağlık ve İnsan Hakları Derneği, Kocaeli Kadın Platformu, Koza Kadın Derneği, Lambda İstanbul, Lezbiyen Biseksüel Feministler, Mardin Ortak İşbirliği Kadın Derneği, Mardin Ortak Kadın ve İşbirliği Derneği, Marmara Grubu Vakfı, Menteşe Kent Konseyi Kadın Meclisi, Mersin 7 Renk LGBT Derneği, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, Mor Çetele, Mor Dayanışma, Mor Pusula, Mor Salkım Kadın Dayanışma Derneği, Muğla Emek Benim Kadın Derneği, Muğla Kadın Dayanışma Grubu, Özgür Genç Kadın, Özgür Renkler Derneği, Pembe Hayat LGBTT Derneği, Samandağ Kadın Dayanışma Derneği, SODA – Sosyal Dayanışma Ağı, Sosyalist Kadın Meclisleri, SPOD – Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği , Şiddetsizlik Merkezi’nden Kadınlar, TCK 103 Kadın Çalışma Grubu, TMMOB İstanbul Kadın Komisyon, TODAP – Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği Kadın Komisyonu, Toplumcu Kadın Psikologlar, Trabzon Demokratik Kadın Platformu, TTB Kadın Hekimlik Kadın ve Sağlığı Kolu, Türk Kadınlar Birliği, Türk Kadınlar Konseyi, Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği, Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı, Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu, Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu, Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, Ulusötesi Kadın Konuları Merkezi Derneği, Üniversiteli Kadın Kolektifi, Yaşam Evi Kadın Dayanışma Derneği, Yeni Demokrat Kadın, Yeryüzü Kadınları, Yeşil Feministler , Yoğurtçu Kadın Forumu, 17+ Alevi Kadınlar, 5 Harfliler