Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), öncülüğünde 62 basın ve ifade özgürlüğü, medya ve sivil toplum örgütü Açık Radyo’nun karasal yayın lisansının Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından iptal edilmesini kınadı.
İfade özgürlüğünün kaynağı
Açık Radyo’nun susturulmasının Türkiye’de bağımsız radyo yayıncılığına ağır bir darbe olduğunu belirtilen metinde, “1995’te kurulan bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir medya kuruluşu olan Açık Radyo, uzun zamandır Türkiye’de ifade özgürlüğünün hayati bir kaynağı olmuştur. Son otuz yıldır, savaş ve barıştan, çevre ve iklim mücadelelerine, halk sağlığına, cinsiyet eşitliğine ve çok kültürlülüğe kadar uzanan önemli konulardaki tartışmalar için vazgeçilmez bir alan sağlamıştır” denildi.
Türkiye’ye çağrı yapılan metinde, “Türkiye’deki medya kuruluşları, kamuyu ilgilendiren konularda yaptırım korkusu olmaksızın tartışmaya olanak sağlamakta özgür olmalıdır” denildi.
Ne olmuştu?
10 Temmuz’da Ankara 21’inci İdare Mahkemesi, program yayınının durdurulmasının telafisi güç zarar doğurabilecek nitelikte bulunduğundan, yeni bir karar verilinceye kadar, dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar vermişti. Mahkemenin bu kararına karşı RTÜK itiraz etmişti. 9 Ağustos’ta ise Ankara Bölge 10’uncu İdare Mahkemesi, verilen kararda yasaya aykırılık bulunmadığı için RTÜK’ün itirazını reddetmişti.
Ancak Ankara 21’inci İdare Mahkemesi yeni bir karar ile bu kez “yürütmenin durdurulması isteminin reddine” karar verdi. Açık Radyo yasal çerçevede bu karara itiraz etmeye hazırlanıyor.
Birçok ceza verildi
RTÜK, Açık Radyo’da Açık Gazete adlı programın 24 Nisan tarihli yayınına katılan konuğun “(…) Ermeni, yani Osmanlı topraklarında gerçekleşen tehcir ve katliamların, soykırım olarak adlandırılan katliamların 109. Yıldönümü, sene-i devriyesi. Bu yıl da yasaklandı biliyorsunuz Ermeni soykırım anması” şeklindeki ifadelerinin ardından Mayıs ayında Açık Radyo’ya ceza vermişti. RTÜK, radyoyu Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında 6112 Sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca ‘toplumu kin ve düşmanlığa tahrik etmek veya toplumda nefret duyguları oluşturmak’ iddiasıyla idari para cezası ve beş günlük yayın durdurma cezasına çarptırmıştı. Açık Radyo, para cezasını ödemiş ancak yayına devam etmişti.
RTÜK, yaptırımda belirtilen koşulların ihlal edildiğini değerlendirdikten sonra Temmuz ayında Açık Radyo’nun yayın lisansını iptal kararı almıştı. Fakat bu karar, Açık Radyo’ya tebliğ edilmemişti. Yürütmeyi durdurma talebinin reddedilmesinin ardından karasal yayın lisansı iptali kararı ancak 11 Ekim’de tebliğ edildi. Karar doğrultusunda karasal yayın 16 Ekim saat 13.00 itibariyle kesildi.
Metinde şu denildi: “Çok sesliliğe adanmış bağımsız bir platform olan Açık Radyo’nun kapatılması, toplumu benzersiz ve bağımsız bir sesten mahrum bırakacaktır. Açık Radyo’nun yayın lisansının iptaline yönelik kararını derhal geri çekmesini ve Açık Radyo gibi eleştirel ve bağımsız kuruluşlara yönelik sansüre son vermesini talep ediyoruz.”
İMZACILAR
Metne imza atan basın kuruluşları ve örgütlerin isimleri şöyle:
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)
AGOS
Aposto
Apoyevmatini Gazetesi
Aras Yayıncılık
ARTICLE 19 Avrupa
Articolo 21
Aso Press
Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)
Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)
BirGün Gazetesi
Botan International
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD)
Danimarka PEN
Democracy Now!
Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG)
Dikek
dokuz8HABER
Dört Ayaklı Şehir: Kent, Doğa, Hayvan Çalışmaları Derneği
Dünya Mirası Adalar
Fayn
Freedom House
Gazete Duvar
Gazeteciler Cemiyeti (Ankara)
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)
Gazetecilikte Kadın Koalisyonu (CFWIJ)
Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti (GGC)
Güney Doğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO)
Hakikat Adalet Hafıza Merkezi
IFEX
IPS İletişim Vakfı / Bianet (IPS/BIA)
İnsan Hakları Derneği (İHD)
İstos Yayın
Journo.com.tr
Kaos GL
Kapsül
Marksist.org
Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR)
Medya ve Göç Derneği (MGD)
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA)
Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG)
Munzur Press
OBC Transeuropa (OBCT)
Olmaz Media
PEN Amerika
PEN İsveç
PEN Kanada
PEN Norveç
Podfresh
Punto24 Bağımsız Gazetecilik Derneği
Scrolli
Sivil Alan Araştırmaları Derneği
Teyit
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS)
T24
Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ)
Uluslararası PEN
Velvele.net
Voys Media
Yabancı Medya Derneği (FMA)
Yapay Gündem
Yurttaşlık Derneği
Women Press Freedom.