Vicdani Ret Derneği’nin kurucusu ve avukatı Davut Erkan, vicdani retçilerin yargılanması pratiği açısından esaslı bir değişiklikten söz etmenin mümkün olmadığına, ancak AİHM kararlarının ardından askeri mahkemelerden “vicdani ret haktır ancak yargılanan bu kişi samimi vicdani retçi değildir” kararları çıkmaya başladığına dikkat çekti.
Vicdani Ret Derneği’nden alınan bilgilere göre, yaklaşık 3 milyon kişi çeşitli gerekçelerle askere gitmiyor. ETHA’dan Arzu Demir’in haberine göre; bunların 600 bine yakını “kaçak” durumunda. Vicdani retçilerin sayısı ise en az 710. Avukat Davut Erkan’ın verdiği bilgiye göre ise, devlet zoruyla asker edilen veya kendiliğinden askerliğe başlayıp sonradan vicdani retçi olan ve bu nedenle yargılanan kişi sayısı 10. Yargılama pratiği açısından esaslı bir değişiklikten söz etmenin mümkün olmadığına dikkat çeken Avukat Erkan, ancak AİHM kararlarının ardından askeri mahkemelerden “vicdani ret haktır ancak yargılanan bu kişi samimi vicdani retçi değildir” kararları çıkmaya başladığına dikkat çekti.
Resmi rakamlara göre, alınan bilgiye göre, 520 bin “yoklama kaçağı”, 70 bin “bakaya” var. Toplam “asker kaçağı” sayısı 600 bine yakın.
Ancak, bu rakamın dışında 2 milyon 140 bin kişi askerliğini ertelemiş durumda. Bunların dağılımı ise şöyle:
“279 bin 318 kişi yurt dışında bulunuyor.
338 bin 954 kişi eğitim- öğretim görüyor.
2 bin 856 kişi cezaevinde.
2 bin 660 kişi hasta.
208 kişi TUS ertelemesinden yararlandı.
6 bin kişi sporcu.
56 bin 305 polis.”
Toplam tabloya bakıldığında yaklaşık 3 milyon kişi, bir şekilde askere gitmek istemiyor.
En az 720 kişi vicdani retçi
Milyonların arasında vicdani reddini açıklayanların sayısı ise en az 710.
Vicdani Ret Derneği’nden alınan bilgiye göre dağılım şöyle:
Vicdani reddini açıklamış kişi sayısı 365.
Kürt Vicdani Ret Hareketi’nden 257
88 kişi yurt dışından veya e-mail aracılığıyla vicdani reddini açıkladı.
Bunların dışında sayısı bilinmeyen Hristiyan Yehova Şahitleri mezhebine mensup kişiler de dini inançları nedeniyle askerlik yapmayı reddediyor.
10 kişi yargılandı
Vicdani Ret Derneği’nin kurucusu ve avukatı Davut Erkan’dan alınan bilgiye göre, devlet zoruyla asker edilmiş veya kendiliğinden askerliğe başlayıp sonradan vicdani retçi olan ve bu nedenle yargılanan kişi sayısı 10’dur.
Bu rakama Yehova Şahitleri dahil değil.
Yargılanan vicdani retçilerin isimleri şöyle:”Osman Murat Ülke, Halil Savda, Mehmet Bal, Mehmet Tarhan, Enver Aydemir, İnan Suver, Muhammed Serdar Delice, Onur Erden, Ali Fikri Işık, Vakas Kalay.”
Avukat Erkan, vicdani retçilerin karşılaştığı suçlamalara ilişkin ise şu bilgileri verdi: “Askere başlamış olanlara; ’emre itaatsizlik ve firar suçlamaları’, askerliğe başlamamış olanlara; ‘bakaya ve yoklama kaçağı’ olmaktan işlem yapılıyor.”
Avukat Davut Erkan, yargılama pratiği açısından esaslı bir değişiklikten söz etmenin mümkün olmadığını belirtti, “Ancak 2011 yılında AİHM’in vicdani reddin insan hakkı olduğuna karar verdiği Bayatyan Ermenistan ve devamında Türkiye aleyhine verilen Erçep, Savda, Tarhan ve Demirtaş kararları sonrası askeri mahkemeler ‘vicdani reddin hak olduğunu kabul etmek ve fakat önlerindeki davada yargılanan kişinin samimi vicdani retçi olmadığı’ yönünde kararlar vermeye başladılar. Bunu yaparken kişilerin geçmişte karıştıkları adli vakalar, çocukluklarında karıştıkları kavgalar ve benzeri bahane edilmekte” dedi.