LGBTİ’lere yönelik nefret söyleminin, karalamanın ve günah keçisi ilanlarının önemli bir bölümü ve bunların yanı sıra sivil haklarının kullanılmasına yönelik geniş çaplı saldırılar, hükümet temsilcileri de dahil olmak üzere siyasiler ve dini liderlerden geliyor.
Avrupa Konseyi’nin LGBTİ’lere karşı artan nefretle mücadele kararları Ari P. Büyüktaş ve Bawer Murmur tarafından Türkçeleştirdi.
Avrupa Konseyi’nin 25 Ocak 2022’de oy çokluğu ile kabul ettiği ve Velvele sitesinde Türkçesi yayınlanan kararlar, LGBTİ’lere yönelik artan şiddete dikkat çekmesi açısından uluslararası kamuoyunda LGBTİ hakları açısından büyük bir kazanım olarak karşılandı.
Özellikle karar metinde adı geçen beş ülke (Macaristan, Polonya, Rusya Federasyonu, Türkiye ve İngiltere) açısından Avrupa Konseyi’nin bu kararı daha kritik bir önem taşıyor. Avrupa Birliği Komisyonu, 2021 yılında Macaristan ve Polonya hakkında LGBTİ haklarının ihlali üzerinden yasal işlem başlatmıştı. Avrupa Konseyi Parlementer Meclisi’nde oylanarak kabul edilen bir diğer karar ise Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan’daki LGBTİ’lere yönelik hak ihlallerine dair ilgili ülke makamlarına doğrudan çağrıda bulunuyor.
Avrupa Konseyi’nin LGBTİ’lere karşı artan nefretle mücadele kararlarında;
Avrupa Konseyi’nin birçok üye devletinde LGBTİ’lere, topluluklara ve kuruluşlara karşı nefret söylemi, şiddet ve nefret suçlarında belirgin bir artış görüldüğüne dikkat çekildi, LGBTİ’lere yönelik nefret söyleminin, karalamanın ve günah keçisi ilanlarının önemli bir bölümünün ve bunların yanı sıra sivil haklarının kullanılmasına yönelik geniş çaplı saldırıların, hükümet temsilcileri de dahil olmak üzere siyasiler ve dini liderlerden geldiği belirtildi.
LGBTİ’lilere yönelik söylemler kadınları da etkiliyor
LGBTİ’lilere yönelik son derece önyargılı toplumsal cinsiyet karşıtı söylemlerin, LGBTİ bireyleri olumsuz etkilerken, kadın ve çocuk haklarına ve sosyal bütünleşmeye de zarar verdiği ifade edilen kararda, “Bugün tanık olduğumuz artan nefret, sadece bireysel önyargının bir ifadesi değil, Avrupa kıtasındaki LGBTİ’lerin insan haklarına yönelik sürekli ve çoğu iyi organize edilmiş saldırıların sonucudur. Homofobi, bifobi, transfobi ve interseksfobinin bireysel ifadeleri, son derece muhafazakar hareketlerin, kıtadaki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti sürdüren cis- ve heteronormatif toplumsal yapılara meydan okuyan herkesin kimliklerini ve gerçeklerini bastırmaya çalıştığı daha geniş bir bağlamda ortaya çıkıyor ve LGBTİ’leri olduğu kadar kadınları da etkiliyor” denildi.
Ayrımcılıkla mücadele mevzuatı
Kararlarda, “LGBTİ’lerin haklarına saygıyı teşvik etmek için aktif olarak çalışmak elzemdir” denilirken LGBTİ kişilere karşı nefret ve ayrımcılıkla mücadele etmeye, Konsey’e üye devletlerin LGBTİ kişilerin haklarına aykırı yasalar çıkarmaktan veya anayasa değişiklikleri yapmaktan kaçınmaya ve halihazırda yürürlükte olan bu tür hükümleri yürürlükten kaldırmaya çağırıyor.
Buna göre;
Nefret suçlarına ilişkin hükümlerinin cinsiyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, cinsiyet ifadesi ve cinsiyet özelliklerine dayalı olarak bir kişiye veya bir grup kişiye karşı işlenen tüm suçları açıkça kapsamasını, orantılı ve caydırıcı yaptırımlar içermesini sağlamak için ceza mevzuatını gerektiği gibi değiştirmek, mağdurların haklarını korumak ve tazminat almalarını sağlamak;
Cinsiyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, cinsiyet ifadesi ve cinsiyet özelliklerine dayalı saikleri tüm adi suçlar için ağırlaştırıcı sebep haline getirmek;
Suç mağdurlarının cinsiyetleri, cinsel yönelimleri, cinsiyet kimlikleri, cinsiyet ifadeleri veya cinsiyet özellikleri nedeniyle sığınma evleri de dahil olmak üzere kolluk kuvvetleri ve destek yapıları tarafından yeniden travmaya uğramalarına karşı korunmasını ve desteklenmesini sağlamak;
Ayrımcılıkla mücadele mevzuatını, yaşamın her alanında, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, cinsiyet ifadesi ve cinsiyet özelliklerine dayalı her türlü ayrımcılığı kapsamasını sağlayacak şekilde gerektiği şekilde değiştirmek;
Uygulamada etkili bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak ve cezasızlıktan kaçınmak için polisi, hakimleri ve savcıları bu hükümler konusunda tam olarak eğitmek;
Eğer henüz yapılmadıysa, yasal çerçevenin, özellikle yasal cinsiyet tanınması, interseks kişilerin beden bütünlüğü, gökkuşağı ailelerinin korunması, translara özgü sağlık hizmetlerine erişim ve ifade, örgütlenme ve toplanma özgürlükleri gibi vatandaşlık haklarının kullanılmasıyla ilgili olarak LGBTİ eşitliği için çok önemli olan diğer unsurlarını tamamlamak için gerekli olan yasama ve politika yapma süreçlerini başlatmak ve her durumda meyve vermesini sağlamak,