Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi, Eğitim İzleme Raporu 2013’ün ana bulgularını yayımladı. Türkiye’de eğitimde düşük nitelik durumunun sürdüğü belirtilen raporda dönüştürülen okulların tamamlanma sürecinde olduğu ve bunun sonucunda okul dönüşümlerindeki en yüksek oranın yüzde 73 artışla İmam Hatip Liseleri’nde bulunduğu ifade edildi.
Taraf Gazetesi’nden Ayfer Çalıkıran’ın haberine göre; Eğitim İzleme Raporu’na göre Türkiye’nin uluslararası değerlendirmelerde aldığı sonuçlar, öğrencilerin okulda yeterli düzeyde kazanım elde edemediklerini gösteriyor. Okullarda verilen eğitimin kalitesi yükselmedikçe öğrencilerin okulda öğrendiklerini gerçek yaşamda ne ölçüde uygulayabildikleri de tartışma konusu olmaya devam ediyor. Uluslararası bir değerlendirme olan Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS) 2011’den çıkan önemli bulgulardan biri, Türkiye’de hem 4. hem de 8. sınıf düzeyinde öğrencilerin dörtte bire yakınının, temel düzeyde yeterliklere dahi sahip olmadıkları yönünde. Bunun yanında Türkiye’deki 15 yaş grubundaki öğrencilerin yüzde 15,5’i matematikte en temel düzeydeki yetilere dahi sahip değil.
Yüzde 73 arttı
Öte yandan Türkiye’de eğitimde eşitsizlikler azaldığı ancak hâlâ sürdüğü belirtilen raporda öğrencileri ortaöğretimde farklı niteliğe sahip okullar arasında ayrıştırma anlayışının gelişmeye engel olduğu savunuldu. Ayrıca MEB’in ortaöğretimde genel liselerin dönüştürülmesi sürecinde okul arzına aldığı kararlarla öğrencilerin gereksinim ve tercihlerine göre seçim yapabilmesine aktif olarak müdahale ettiği ifade edilen raporda şu açıklamalar yer aldı: “MEB, 2010-11 eğitim-öğretim yılından itibaren 1.477 genel liseyi dönüştürmeye başladı ve bu süreç 2013-14’te tamamlandı.
Bu süreçte yeni açılan liselerle birlikte mesleki ve teknik lise sayısı yüzde 23, Anadolu lisesi sayısı yüzde 57 ve İmam-Hatip ve Anadolu İmam-Hatip Lisesi sayısı yüzde 73 oranında arttı.”
Artışın nedeni yönlendirme
Konuya ilişkin Taraf’a değerlendirme yapan Eğitim Reformu Girişimi Koordinatörü Politika Analisti Işıl Oral şunları söyledi: “İmam Hatip Liseleri’ndeki artışla ilgili Milli Eğitim tarafından hiçbir gerekçelendirme sunulmadı. Bir talep mi yoksa bir yönlendirme mi var ayırt etmek çok zor. Taleple ilgili dense bile bunun veriler ile desteklenmesi gerekiyor. Gerekçelendirme yapılmadığı için bu okullara net bir yönlendirme olduğunu söyleyebiliriz.”
Öğretmen politikaları da kaliteyi düşürdü
Raporda öğretmenler ve öğretmen politikalarının eğitimde nitelik artışını engellediği belirtiliyor. 2013’te Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi’nde hiçbir alanda adaylar 50 üzerinden ortalama net 30 doğruya ulaşmamıştır. Öğretmen niteliğinin artırılması için 1994’te başlayan hizmet öncesi öğretmen yetiştirme programlarını akredite etme, 2002’deki Öğretmen Yeterlikleri, 2006’da başlayan Okul Temelli Mesleki Gelişim ve 2011’de başlayan Ulusal Öğretmen Stratejisi oluşturma çalışmalarının hiçbiri uygulamaya geçmedi. Öğretmen niteliğini artırmak için yıllarca emek harcanan politika ve uygulamaların uygulamaya alınması gerekiyor. Öte yandan raporda MEB’de organizasyon yapısı ve personelle ilgili değişiklikler sürdüğü belirtilerek şu ifadeler yer aldı: “Merkez ve taşra teşkilatındaki üst düzey yöneticiler, üç yıl içinde ikinci defa kanunla görevlerine son verilerek “havuza alındılar.” Eğitim alanında yapılan köklü değişiklikler MEB’in eğitimin öncelikli sorunlarını çözme kapasitesini olumsuz etkiliyor. Politikaların tasarlanma ve uygulanma biçimleri, eğitim yönetiminde yaşanan uzun vadeli planlama eksikliğinin 2013’te giderilemediğini ortaya koyuyor.
CHP’li Gürsel Tekin’in açıkladığı ses kayıtlarında, Bilal Erdoğan, Milli Eğitim yöneticilerine, “Kızlı erkekli eğitimi bitirin” talimatı verirken, “İmam-hatiplerin mevcudunu artırmaya çalışıyoruz. Yüzde 10 seviyesine ulaştık. Yüzde 15 olacak” demişti.