Geçtiğimiz günlerde Diyarbakır Sur’da Özel Harekat polisleri Çarşiya Şewiti’de esnafı gezerek geleneksel kıyafetleri satmalarının yasak olduğunu bildirmişti. Diyarbakır Valiliği’nin konuyla ilgili açıklaması yasağı dolaylı biçimde kabul ediyor.
Sûr'u gezen Diyarbakır Valisi Hüseyin Aksoy'un mağazalarda gördüğü Kürtlerin yöresel kıyafetlerinden rahatsız(!) olması üzerine, tarihi Çarşiya Şewîti'ye giren özel harekat polisleri, esnafı tek tek gezerek bir daha bu elbiseleri satmayacakları, aksi halde ceza kesecekleri yönünde tehditler savurdu. Yasaklamanın basına yansıması üzerine açıklama yapmak zorunda kalan Valilik ise "Kanunların öngördüğü yasak dışında alınmış herhangi bir idari karar bulunmamaktadır" diyerek, İç Güvenlik Yasası ile Kürtlerin yöresel kıyafetlerine getirilen yasağı dolaylı olarak kabul etti.
DİHA’dan Lezgin Akdeniz’in haberine göre, Amed’in Sûr ilçesinde özel harekat polisleri tarihi Çarşiya Şewitî’de bulunan dükkanları gezerek Kürtlerin yüzyıllardan beri giydiği yöresel kıyafetler "şal û şepik" ve "kiras û fîstan"ların "yasak" olduğunu belirtip tezgahlardan kaldırılması yönünde uyarı yaptı. Polisin, dükkanların fotoğrafını çekerek esnaflara “Sizi bir kere uyarıyoruz ikinci defa geldiğimizde bu kıyafetleri burada görsek 8 bin TL para cezası keseriz ve kıyafetleri toplarız” tehdidinde bulunduğu belirtildi.
Vali bey rahatsız olmuş!
Düğün, nişan gibi özel günlerde özellikle gençlerin sık sık giydiği "şal û şepik" satan Ahmet Aslan, polislerin dükkana gelerek reyonda bulunan kıyafetlerin fotoğrafını çektiğini söyleyerek, elbiselerin "yasak" olduğunu ve bir daha satmamaları uyarısında bulunduklarını aktardı. Aslan, polislerin kıyafetlerin geçen hafta ilçeyi gezen Trabzonlu Diyarbakır Valisi Hüseyin Aksoy'un "gözüne çarptığı" ve valinin bütün kıyafetlerin toplatılması talimatı verdiğini belirtti.
‘Kültürel renklere tahammülleri yok’
Yine Çarşiya Şewitî’de dükkanı bulunan kına ve düğün malzemeleri satan Şaban Taş adlı esnaf da, dükkanına gelen polislerin sarı, kırmızı, yeşil fularları alarak, "Bu paçavraları satmanızı kim söylüyor. Satmaya devam ederseniz 8 bin TL para cezası keseceğiz" dediğini vurguladı. Polislerin Amed Spor'un taraftar flamasını bile sorun yaptığına dikkat çeken Taş, "Buradaki durum öyle bir hal aldı ki kültürel renklere bile tahammül kalmadı" diye belirtti.
‘Kıyafetten sonra dilimizi de yasaklarlar’
Yıllardan beri Çarşıya Şewitî’de yöresel kıyafetler satan Hüseyin Demirci ise polislerin tehditvari biçimde kendileriyle konuştuğunu ifade ederek, polislere "Bugüne kadar hiçbir sorun yoktu. Neden birden bire yasaklandı?" şeklinde sorduklarını ancak "Bundan sonra satılmayacak" yanıtından başka bir şey söylenmediğini kaydetti. Demirci, dükkanında yaklaşık 50 bin TL değerinde yöresel kıyafet olduğunu ve kendisine bir anlamda "Dükkanını kapat" mesajı verildiğini dile getirdi. Demirci, "Bugün kıyafetleri yasaklayan yarın Kürtçe şarkı dinlemeyi, hatta Kürtçe konuşmayı bile yasaklar. Bu kıyafetleri asla indirmeyeceğiz" şeklinde tepki gösterdi.
Giyene 3 yıl ceza
Meclis Genel Kurulu'nda 27 Mart 2015 tarihinde yoğun tartışma ve kavgalar altında geçen görüşmelerde muhalefet partilerinin direnişine rağmen "İç Güvenlik Paketi" AKP vekillerinin oylarıyla kabul edilmiş, bu pakette yer alan maddeler arasında Kürtlerin yüzyıllardır giydiği yöresel kıyafetlerin "örgüt üniforması" sayılması da yer almıştı. Bu maddeyle yöresel kıyafet giyenler hakkında 3 yıla kadar hapis cezası verileceği hükmedilmişti.
Diyarbakır Valiliği, yöresel kıyafetler satan Sûr esnafına ceza kesileceği yönündeki haberimizi yalanlamaya çalışırken, yasağı dolaylı yoldan kabul etti. Valilik, "Kanunların öngördüğü yasak dışında alınmış herhangi bir idari karar bulunmamaktadır" diyerek, İç Güvenlik Yasası ile Kürtlerin yöresel kıyafetlerine getirilen yasağa işaret etti.
Diyarbakır Valiliği’nin yaptığı açıklamada “Valimiz Sayın Hüseyin Aksoy'un yöresel kıyafetleri yasakladığı, satışını yapanlara para cezası verileceği yönünde haberlere yer verilmiştir. Söz konusu haberler gerçekten uzak, gazetecilik etik ilkeleriyle bağdaşmayan, algı yaratmaya yönelik haberlerdir. Kanunların öngördüğü yasaklar dışında, Valiliğimizce alınmış herhangi bir idari karar bulunmamaktadır. Gazetecilik ilkeleriyle bağdaşmayan bu tür gerçek dışı haber yapan kurum, kuruluş ve şahıslarla ilgili suç duyurusunda bulunulmuştur" denildi.
İç Güvenlik Yasası ile yasaklanmıştı
Valilik açıklamasında "Kanunların öngördüğü yasaklar dışında valiliğimizce alınmış herhangi bir idari karar bulunmamaktadır" ifadesi ile işaret ettiği İç Güvenlik Yasası'nın 8'inci maddesinin (b) bendinde "Yasadışı örgüt ve topluluklara ait amblem ve işaret taşıyarak veya bu işaret ve amblemleri üzerinde bulunduran üniformayı andırır giysiler giyerek katılanlar ile kanunların suç saydığı nitelik taşıyan afiş, pankart, döviz, resim, levha, araç ve gereçler taşıyarak veya bu nitelikte sloganlar söyleyerek veya ses cihazları ile yayınlayarak katılanlar altı aydan üç yıla kadar, hapis cezası ile cezalandırılırlar" deniliyor.