Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), 31 Mart Trans Görünürlük Günü için yayımladığı metinde, genelde trans+ hakları ve özelde mahpus trans+ hakları konusunda farkındalık geliştirilmesi, trans+ mahpusların ceza infaz süreçlerinin adil ve eşit gerçekleştirilebilmesi için mahpus trans+ların sıklıkla maruz bırakıldığı bazı hak ihlallerini sıraladı.
Trans+ mahpusların hapishanelerde yaşadığı hak ihlallerini sıralayan CİSST, aynı zamanda tüm ihlallere yönelik çözüm önerilerini de sundu.
CİSST’in açıklaması şu şekilde:
Hak İhlali:
-Türkiye hapishanelerinde trans kadınlar, cinsiyet hanesi kadın olan kimlik kartına sahip olmadıkları sürece kadın hapishanesine; erkek hapishanelerine götürülen trans kadın ve açık kimlikli eşcinsel erkekler de, heteroseksüel erkeklerle aynı koğuşlara yerleştirilmezler. LGBTİ+ mahpusların bir kısmı LGBTİ+ koğuşlarında, bir kısmı tek kişilik hücrelerde tutulmaktadır ve bu süreç içerisinde ortak alanlar ya da sosyal faaliyetlerde diğer mahpuslarla bir araya getirilmeyerek ‘tecrit’e maruz bırakılmaktadırlar.Öneri:
Güvenlikle ilgili alınacak önlemlerin yanı sıra LGBTİ+ mahpusların sosyalleşmeleri için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Atölye ve kurslardan LGBTİ+ mahpuslar da yararlanmalı, hapishane koşullarının yetersiz kaldığı durumlarda dernek ve üniversite kulüpleri iş birliği ile atölye ve etkinlikler yapılmalıdır.Hak İhlali:
-Türkiye’de trans+ mahpusların cinsiyet uyum ameliyatlarını yapabilmelerinin önü 2014 yılında açılmıştır. Trans+ mahpuslar, mahpus olunan sürede gerçekleşen ilk cinsiyet uyum ameliyatını emsal göstererek yeni başvurular yapıyor olsalar da geçen süre içinde çok az sayıda ameliyat yapılabilmiştir. Hastaneden ameliyat için randevu alan trans+ mahpuslar uzun yıllar randevu gününü beklemek zorunda kalmaktadırlar.Öneri:
Uyum operasyonu yapılan hastanelere ilişkin doğru bilgi yetkili kamu kuruluşları tarafından paylaşılmalı ve trans+ mahpuslara erişilebilir kılınmalıdır. Randevu sistemi düzenlenerek eksiklikler giderilmeli, trans+ların yıllarca randevu tarihi bekleyerek mağduriyet yaşamasının önüne geçilmelidir. Bu süreç içerisinde trans mahpusların cinsiyet uyum süreci LGBTİ+ ve insan hakları alanındaki STÖ’ler müdahilliğinde yürütülmelidir.Hak İhlali:
Mahpusların tamamlayıcı ve takviye gıda ürünleri, elektrik faturaları, hijyen ve kozmetik ürünleri, kıyafet ve bazı koşullarda adli giderlerini ve LGBTİ+ mahpusların yine bazı koşullarda trans uyum süreci masraflarını kendilerinin karşılamaları gerekmektedir. Genel popülasyondan ayrı bir şekilde, tek başlarına ya da diğer LGBTİ+ mahpuslarla tutulmaları, çalışma haklarının ihlaline sebep olabilmektedir. Bu durum çoğu zaman dışarıdan maddi destek sağlayan yakınları da bulunmayan LGBTİ+ mahpusların, hapishanede çalışarak kendi ihtiyaçları için gelir kaynağı oluşturma imkanlarının olmadığı anlamına gelmektedir. LGBTİ+ mahpuslar, mevcut ekonomik koşullardan yoğun şekilde etkilenen derin yoksulluk içindeki gruplar arasında yer almaktadır.Öneri:
Mahpuslara tanınan mesleki kurs ve iş atölyesi imkânlarından ve açık hapishaneye ayrılma hakkından LGBTİ+ mahpuslar da faydalanabilmelidir. LGBTİ+ mahpusların yaşadığı sosyal ve ekonomik hak kayıplarının tazminine yönelik çözümler bulunmalıdır.
(SİYASİ HABER)