Karar, Polonya’nın eşcinsel çiftlerin birlikteliklerini resmen tanımayı reddederek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal ettiğini açıkça ortaya koyan ikinci karar olma özelliği taşıyor.
ILGA-Europe’ta yer alan habere göre; dava, Birleşik Krallık ve Danimarka’da evlenen ve Polonya makamlarından yurtdışında yaptıkları evlilikleri kayıt altına almalarını talep eden iki eşcinsel Polonyalı çiftle ilgiliydi. Yetkililer, evliliklerini kayıt altına almanın yalnızca farklı cinsiyetten çiftler arasındaki evliliğe izin veren Polonya yasal düzenine aykırı olacağını iddia ederek talepleri reddetti.
Mahkeme, “başvuru sahiplerinin evliliklerini herhangi bir biçimde kaydetmeyi reddederek ve tanınma ve koruma sağlayan belirli bir yasal çerçeveye sahip olmalarını sağlamayarak, Polonya makamlarının onları yasal bir boşlukta bıraktığına ve istikrarlı, bağlı bir ilişki içindeki eşcinsel çiftlerin tanınması ve korunmasının temel ihtiyaçlarını karşılamadığına” karar verdi. Mahkeme, daha önce Polonyalı eşcinsel bir çiftin birlikteliklerinin tanınmaması yönündeki ihlal kararına da atıfta bulundu.
Bununla beraber, Polonya makamları tarafından öne sürülen kamu yararı gerekçelerinden hiçbirinin, başvuru sahiplerinin kendi ilişkilerinin yasalarca yeterli şekilde tanınması ve korunması konusundaki çıkarlarına üstün gelemeyeceğini de dikkat çekti. Ancak, davacıların ayrımcılık yasağı kapsamındaki şikayetlerini incelemeye almadı.
“Polonya, eşcinsel çiftlerin güvenliğini unutamaz”
Polonya’daki Homofobiye Karşı Kampanya’dan (KPH) Savunuculuk ve Dava Görevlisi Annamaria Linczowska AİHM’nin aldığı karar hakkında şunları söyledi:
“Karar, eşcinsel çiftlerin yasal koruması ve tanınmasının eksikliği nedeniyle Polonya’nın Avrupa Konseyi’nin insan hakları koruma standartlarını karşılamadığını bir kez daha gösteriyor. Polonya artık eşcinsel çiftlere tanınma sağlamayan birkaç Avrupa Konseyi üye devletinden biri olmamalı. Bu karar, Polonya’da medeni birlikteliklerin ve evlilik eşitliğinin uygulanması için önemli bir argümandır. Polonya, insan haklarının geniş bir şekilde korunmasını sağlamak için eşcinsel çiftleri ve onların güvenliğini unutamaz.”
Polonya’da evlilik eşitliğine yönelik mücadelede yer alan Love Does Not Exclude Association’ı temsil eden Milena Adamczewska-Stachura ise yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Kararlar, Polonya hükümeti için bir uyarı niteliğindedir ve hükümete eşcinsel çiftler için değişmeyen, tam koruma eksikliğinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal ettiğini hatırlatmaktadır. Karar, yabancı evlilik belgelerinin kabulü için mahkemelerde mücadele eden hukuk uygulayıcıları için önemli bir araç ve eşitliğe doğru küçük ama önemli bir adımdır.”
ILGA-Europe’tan Kıdemli Stratejik Dava Görevlisi Marie-Hélène Ludwig ise ayrımcılık yasağı kapsamındaki şikayetin incelenmediğine dikkat çekerek, “Karar, ister yurtdışında evli olsunlar ister Polonya’da birlikteliklerini yasallaştırmak istesinler, Polonya’daki eşcinsel çiftlerin uygun şekilde tanınması ve korunması yönünde önemli bir adımdır. Ancak mahkemenin, başvuranların Sözleşme’nin 14.maddesi (ayrımcılık yasağı) kapsamındaki şikayetini incelemenin gereksiz olduğunu düşünmesi talihsizdir” dedi.
Polonya Başbakanı Donald Tusk, 27 Aralık 2023’te eşcinsel birlikteliklerin yasallaştırılmasını öngören bir yasa tasarısının 2024 yılı başlarında sunulacağını ve tartışılacağını duyurmuştu. Söz konusu yasa tasarısı, 8 Temmuz 2024’te hükümetin gündemine alındı.