Agos’ta yer alan habere göre, önceki yıllarda Taksim, Tünel ve Şişhane’de 24 Nisan 1915’in yıldönümünde anma etkinlikleri gerçekleştiren 24 Nisan’ı Anma Platformu 24 Nisan 2024 Çarşamba günü Kadıköy Süreyya Operası önünde saat 19.00’da bir anma toplantısı gerçekleştirmek için İstanbul Valiliği’ne başvuruda bulundu.
Valilikten anmaya yasak
Başvurulara önceki iki yılda Valilikçe izin verilmemişti. Valilik bu yılki anmayı da yasakladı. Platform konuyla ilgili bir basın açıklaması yapacak. Platform pandemiden önce, 2010-2019 arasında sırasıyla Taksim, Tünel ve Şişhane meydanlarında her yıl 1915 ve sonrasında hayatını kaybeden Ermeniler için anma toplantıları gerçekleştirmişti. 2022 ve 2023 anmaları ise İstanbul Valiliği’nce yasaklanmıştı.
İHD’de basın açıklaması
İHD (İnsan Hakları Derneği) Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyonu Ermeni Soykırımı’nı anmak için 24 Nisan Çarşamba günü İHD”nin Taksim’deki merkezinde saat 13.00’te “Tanı, Af Dile, Tazmin et” başlıklı bir basın açıklaması yapacak.
Şişli’de forum
23 Nisan Salı akşamı saat 20.00’de de Şişli’de Nostalji Kafe’de “Soykırım: Yüzleşme neden bir zorunluluktur?” başlıklı bir forum düzenlenecek. Forumu ‘Irkçılığa ve Milliyetçiliğe DurDe’ Platformu düzenliyor.
Forumun konuşmacıları Eren Keskin, Pakrat Estukyan, Tuna Emren, Dila Ak ve online bağlantı ile Taner Akçam.
Dünyanın diğer ülkelerinden bazı anma toplantıları ise şöyle:
Berlin
Avrupa Türkiyeli İşçiler Konfederasyonu (ATİK), 21 Nisan Cumartesi günü Berlin’de bir anma etkinliği düzenliyor. Etkinlik kapsamında, Rojava’daki devrimci Ermenileri konu alan ‘Lusine’ filminin gösterimi olacak ve ardından filmin yapımcılarıyla söyleşi yapılacak.
Etkinlikte bir de panel olacak. ‘Devam Eden Ermeni Direnişi: Artsakh, Rojava ve Diaspora’ başlıklı panele Yerazad Koalisyonu (ABD), Nubar Ozanyan Kültür Merkezi (Rojava), Nor Zartonk (Türkiye), Karena Avedissian (Ermenistan), Charjoum (Fransa), Ararat Kolektifi (Almanya) gibi kurumlardan konuşmacılar katılacak.
Tarih: 21 Nisan Cumartesi
Başlangıç saati: 13.00
Yer: Oditoryum, Café Arakil, Spor Girişimi, Hermannstr. 86, 12051 Berlin
Berlin’deki Maxim Gorki Tiyatrosu’nda 24 Nisan’daki etkinlikte Silvina Der Meguerditchian’ın ‘Thresholds and Objects That Tell Stories’ [Eşikler ve Hikâye Anlatan Nesneler] adlı filmi, gösterilecek.
Krikor Beledian’ın ‘Thresholds’ [Eşikler] romanının ilk bölümü olan ‘The Stack’i [Yığın] ana motif olarak kullanan bu film, diğer pek çok şeyin yanı sıra 20. yüzyıl fotoğrafçılığını ve onun insanın kültürel ve aile mirasındaki rolünü yansıtmayı amaçlıyor. Batı Ermenistan’ın edebi mücevherlerinden biri kabul edilen metin, fotoğraflanan görüntülerin aile tarihinin, bu durumda soykırımdan sağ kurtulan bir aileye ait olup olmadığı üzerindeki etkisini sorguluyor.
Ermenice, Türkçe ve Almanca olan ve Almanca üstyazıyla gösterilecek filmin ardından Der Meguerditchian’la soru-cevap etkinliği de olacak.
Tarih: 24 Nisan Çarşamba
Başlama saati: 18.00
Yer: Dorotheenstraße 3, 10117 Berlin
Leipzig
1915’teki soykırımda hayatını kaybedenler Leipzig’deki Nikolaikirche’de [Aziz Nikola Kilisesi] düzenlenecek ayinle anılacak. Leipzigli Ermeniler inisiyatifinin organize ettiği anma, saat 17.00’de başlayacak.
Yer: Nikolaikirche Leipzig, Nikolaikirchhof 3, Leipzig
ABD
Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletine bağlı Pasadena kentindeki Ermeni koalisyonu, 21 Nisan’da Ermeni Soykırımı’nın 109. yıldönümü münasebetiyle şehrin anıt kompleksi yakınında Ermeni Soykırımı kurbanlarını anma etkinliği düzenleyeceğini duyurdu. Etkinlik 21 Nisan’da.
24 Nisan 1915’te ne oldu?
Rober Koptaş, Agos gazetesinde 24 Nisan 1915’in neden milat kabul edildiğini Bianet’te şöyle anlatmıştı:
24 Nisan 1915’te, İstanbul’da zaptiyelerin ellerindeki listelere göre tutukladığı iki yüzden fazla Ermeni aydının pek çoğu, hayatları boyunca ellerinde kalemle fikir mücadelesi vermişlerdi.
Gazeteci, yazar, öğretmen, siyasetçi, tüccar ve din adamı olan bu insanların pek çoğu, sürüldükleri Çankırı ve Ayaş’ta katledildi. İlk sürgün grubuna dahil edilmeyip bir süre daha İstanbul’da kalmasına göz yumulan Krikor Zohrab, Vartkes Serengülyan gibi bazı tanınmış isimlerse, sonraki aylarda onlarla aynı kaderi paylaştı.
O ilk büyük kafileyle sürülenler arasında, isim benzerliği nedeniyle yanlışlıkla sürgün edilenler, kaçıp canını kurtaranlar, özel bir izinle geri dönenler de vardı. Rahip Gomidas gibi, İstanbul’a dönmesine izin verildiği halde, yaşadıkları ve gördükleri nedeniyle akıl sağlığını yitiren ve 20 yıl sonra hastane köşelerinde can verenler de…
24 Nisan, Anadolu’nun çeşitli yerlerinde ‘çart’ (kesim, kırım), ‘ağed, yeğern’ (felaket), ‘aksor’ (sürgün), kafle, seferberlik gibi adlarla anılan ve yüz binlerce insanın ölümüyle sonuçlanan büyük felaketin başlangıcı değil ama, en önemli dönemeçlerinden biriydi. Bir halkın kültür hayatını şekillendiren seçkin tabakanın ortadan kaldırılmasının acısı ve etkisi çok büyük oldu ve bu durum sonraki bütün kuşakları etkisi altına alacak bir çoraklaşmaya yol açtı.
Ermeniler, bu büyük yaratıcılar grubuna duydukları saygının sonucu olarak 24 Nisanı milat kabul ettiler. Onları anmak, bu kadim halkın bütün masum kayıplarını anmak anlamına geliyor.