AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mevduat açıklamasını yorumlayan iktisatçılar, adına faiz artışı denmeden örtük bir faiz artırımına gidildiğini belirtti.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kabine Toplantısının ardından yaptığı konuşmasında ” Bundan sonra hiçbir vatandaşımızın ‘kur daha yüksek olacak’ diye mevduatını Türk lirasından dövize geçirmesine ihtiyaç kalmayacak” ifadelerini kullandı. Erdoğan’ın açıklamasının ardından dolar ve euroda sert düşüş yaşandı.
Erdoğan’ın mevduat açıklaması sonrası ekonomistler görüşlerini paylaştı.
Prof Dr. Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Erinç Yeldan, “Döviz kuru ile mevduat arasındaki fark devlet tarafından ödenecek ise faiz getirisi piyasa koşullarına göre yükseltilecek demektir. O zaman TCMB ne diye kendi faizini düşürüyor?” sorusunu sordu.
Ekonomi profesörü Ümit Akçay, uygulanacak bu yeni programın “kamu bütçesini kullanmak” olduğunu söyledi:
“İki seçenek vardı: Çok yüksek faiz artışı ya da sermaye kontrolü. Bugün açıklanan program ile üçüncü seçenek ortaya çıktı: Kamu bütçesini kullanmak. Detaylar ortaya çıksın konuşalım ama çok önemli olabilir.”
İktisatçı Yalçın Karatepe de Erdoğan’ın açıkladığı yeni program için, “Aslında bu, örtük faiz artışıdır” ifadelerini kullandı:
“Fazla heyecanlanmayın. Geçmişe dönük bir şey yok. Bundan sonra dövize endeksli bono satacaklar. Aslında bu örtük faiz artışıdır. Olay bu.”
İktisatçı Dr. M. Murat Kubilay, mevduat açıklamasıyla ilgili sosyal medya paylaşımında, düzenlemenin daha önce birtakım çevrelerce bilindiğini yazdı:
“Bugünkü Bakanlar Kurulu toplantısı öncesinde, toplantıdaki muhtemel kararları birçok kişi biliyordu. Önceki TCMB kararlarında olduğu gibi, bu bilgilere sahip olanlar varlıklarını bir ihtimal bu yönde yönettiler. Biz sorgulamazsak sırtımızdan servet kazanmaya devam edecekler.”
İktisatçı ekonomist Rafet Gürkaynak, adına faiz artışı denmese de yapılanın faiz artışı olduğunu ve MB %14 ile para vermeye devam ederse bunun da işe yaramayacağını belirtti:
“Adına faiz artışı denmeyerek epik faiz artışı yapıldı. MB %14 ile para vermeye devam edecekse bu da işe yaramaz. Temel iktisat ile kavgaya girip bütün ülkenin kafasını gözünü yardırdılar.”
İktisatçı Mahfi Eğilmez de sosyal medyada, “Şimdi anladım. Dolaylı faiz artırımı yapılıyor yani. Kur % 40 artmış, faiz % 14 ise aradaki 26 puan ödenecek. Ve bunun adı faiz olmayacak. Müthiş.” ifadelerini kullanarak yapılanın dolaylı faiz olduğunun altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, faiz ve enflasyonla mücadelede “nas” ne diyorsa, onu yapacağız” sözlerinin ardından dolaylı da olsa faiz artışına gitmesi eleştirilere sebep oldu.
Prof. Veysel Ulusoy da son açıklamayla ilgili “Nas 1 hafta sürdü. Yeni hikaye gerekecek.” ifadelerini kullandı.