Üniversiteliler için KYK burs/kredi başvuruları başladı. AKP iktidara geldiği dönemde burs 45 lirayken bugün 650 lira düzeyinde. Ancak TL bazındaki artış göz yanıltıcı olabilir. Keza öğrenim kredisinin dolar karşılığında 2013’ten bugüne düşüş ise yüzde 122 oldu. Krediler 45 lirayken çeyrek altın alan bir öğrencinin elinde 13 lira kalırken bugün üzerine 265 lira eklemesi gerekiyor.
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında lisans ve önlisans öğrencilerine verilen öğrenim kredisi 45 liraydı. Takvim yaprakları 2021 yılını gösterirken bu rakam 650 lira seviyesinde.
Diken’den Burak Boyoğlu, AKP döneminde kredi ve bursların geldiği durumu irdeledi.
KYK burs ve öğrenim kredileri, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın son dönemde konuşmalarında da sıkla değindiği bir konu. Erdoğan özellikle öğrencilerin yurt sorunu protesto etmek için parklarda sabahlamasının ardından duruma tepki göstererek şunları söylemişti:
“Üniversite öğrencilerinin aldığı burs 45 liracıktı. Elinize, dilinize dursun. Şu anda bunlar 650 liraya çıktı. Nereden, nereye geldik.”
Ancak alım gücü ve dolar bazlı kıyaslamalar Erdoğan’ın ‘nerden nereye‘ söylemiyle pek de uygun değil. Hatta 2016 sonrası burs ve öğrenim kredisi önemli oranda eridi.
Muhalefet partileri son dönemde Erdoğan’ın burs ücretlerine ilişkin yaptığı açıklamalara çeyrek altın/burs paritesi üzerinden tepki gösteriyor.
Mevcut tabloya göre 2002’de öğrenim kredisi ile bir çeyrek alınırken üste para da kalıyor. Şuan ise öğrenim kredisinin üzerine bir çeyrek altın almak için 265 lira para eklemek gerekli.
Ancak TL’deki ciddi değer kaybına rağmen, özellikle pandemi gibi küresel kriz dönemlerinde büyük yatırımcının parasını altına park etmesi nedeniyle altın fiyatlarında anormal artışlar yaşandığını bilmekte fayda var.
Çeyrek altında fiyat değişimi
- – 2002: 32 TL
- – 2003: 32.25 TL
- – 2004: 33 TL
- – 2005: 38.5 TL
- – 2006: 50 TL
- – 2007: 54 TL
- – 2008: 72.5 TL
- – 2009: 89 TL
- – 2010: 117 TL
- – 2011: 167 TL
- – 2012: 163 TL
- – 2013: 160 TL
- – 2014: 164 TL
- – 2015: 162 TL
- – 2016: 213 TL
- – 2017: 257 TL
- – 2018: 416 TL
- – 2019: 455 TL
- – 2020: 700 TL
- – 2021 Kasım: 915 TL
Burs ve öğrenim kredisinde fiyatı değişimi
Dolar bazında durum ne?
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 45 liralık öğrenim kredisi ile yaklaşık 30 dolar alınabiliyordu. 2007 yılına gelindiğinde bu rakam 100 doları aşarak 117’ye kadar ulaştı. Öğrenim kredisinin dolar bazında en yüksek olduğu yıl ise 2013. Bu yılda bir öğrencinin cebine 280 TL olan öğrenim kredisi ile 1,90 olan ortalama kurdan 147 dolar giriyordu. 2018 yılına girildiğinde ise öğrenim kredisi yeniden 100 doların altına düştü ve seneyi 97,5 dolarlık ortalama ile kapattı. 2021 kasım ayı itibarıyla ise 650 TL’lik burs ile sadece 66 dolar alınabiliyor.
Öğrenim kredisinin dolar karşılığında 2013’ten bugüne düşüş ise yüzde 122.
Yıllara göre dolar kuru
- 2002 1.513.697 TL
- 2003 1.498.830 TL
- 2004 1.428.780 TL
- 2005 1,34 TL
- 2006 1,43 TL
- 2007 1,30 TL
- 2008 1,29 TL
- 2009 1,54 TL
- 2010 1,50 TL
- 2011 1,67 TL
- 2012 1,80 TL
- 2013 1,90 TL
- 2014 2,19 TL
- 2015 2,72 TL
- 2016 3,02 TL
- 2017 3,65 TL
- 2018 4,82 TL
- 2019 5,68 TL
- 2020 7,02 TL
- 2021 Kasım: 9,72 TL
45 liranın bugünkü karşılığı ne kadar?
Merkez Bankası’nın (MB) internet sitesinde yer alan ‘enflasyon hesaplayıcısı‘ ile AKP’nin iktidara geldiği 2002 kasım ile 2021 ekim aylarının alım gücü kıyaslamasını yapmak mümkün.
Kasım 2002’deki 45 liralık bir mal sepetinin ekim 2021’deki karşılığı 303,71 lira. Toplam değişim ise yüzde 574.
Başvurular başladı
Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Kasapoğlu, 2021-2022 eğitim-öğretim dönemi için Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) burs ve kredi başvurularının başladığını duyurdu.
Üniversite öğrencileri, KYK burs ve kredileri için 8 Kasım’a kadar e-Devlet üzerinden başvuru yapabilecek.
Burslar geri ödemesiz olarak verilirken kredi alan öğrenciler mezuniyetlerinin ardından aldıkları tutarı devlete geri ödüyor.
‘İcralık olan 400 bin kişi’
KYK Genel Müdürlüğü Kredi Dairesi Başkanlığı tarafından açıklanan 2020-2021 verilerine göre Türkiye’de yükseköğrenime 7 milyon 940 bin öğrenci kayıtlı. Bu öğrencilerden KYK bursu alanların oranı ise sadece yüzde 5,6. Geri ödemeli KYK öğrenim kredisi almak zorunda kalan öğrenciler ise mezuniyetlerini borçla yaşıyor.
CHP Grup Başkan Vekili Engin Altay son olarak artan işsizlik ve düşük ücretler nedeniyle KYK öğrenim kredisi alan ve borçlarını ödemekte zorlananların sayısının 5,5 milyonu, icralık olan kişisi sayısının ise 400 bini bulduğunu dile getirmişti.
Dört işsizden biri lisans mezunu
Eurostat verilerine göre, yükseköğretim mezunlarının işsizlik oranında Türkiye yüzde 9,8 ile 35 ülke içinde beşinci sırada. Avrupa Birliği ülkelerinin ortalaması ise yüzde 3,9.
Ayrıca işsizliğin yükseköğretimde, ilköğretimden fazla olduğu tek ülke Türkiye.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre de Türkiye’de üniversite mezunu işsizlerin sayısı 15 senede 10 kat arttı ve dört işsizden biri üniversite mezunu.