Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi tarafından gerçekleştirilen Kürdistan Bağımsızlık Referandumu’ndan gelen ilk sonuçlara göre, katılım oranı yüzde 72,16 olarak gerçekleşti. Rûdaw, gece saatlerinde kullanılan oyların yüzde 93.29’unun ‘evet’ olduğunu duyurdu. Kesin sonuçlar 72 saat içinde açıklanacak.
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) düzenlenen bağımsızlık referandumu için dün (25 Eylül) sabah saat 08.00 itibariyle başlayan oy verme işlemi akşam 19.00'da sona erdi. Oylamanın başladığı saatlerde AKP iktidarı ise Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklama ile uluslararası topluma sonuçları tanımama çağrısı yaptı.
Referandum; Erbil, Süleymaniye ve Duhok illerinin yanı sıra tartışmalı Kerkük’te ve Selahaddin’in Tuzhurmatu, Diyala’nın Hanekin ilçeleri ile Celavla ve Karatepe kasabalarında yapıldı.
Katılım yüzde 72.16
Kürdistan Bölgesi Bağımsız Yüksek Seçim ve Referandum Komisyonu Sözcüsü Şirwan Zırari, başkent Erbil'de bugün gerçekleştirilen referandumla ilgili bir basın açıklaması yaptı. Kürdistan Bölgesi Bağımsız Yüksek Seçim ve Referandum Komisyonu, Kürdistan Bölgesi ve Kürdistan Bölgesi'nin dışındaki bölgelerde referanduma katılım oranını yüzde 72.16 olarak açıkladı. Sonuçların 72 saat içinde açıklanacağını belirten Zirari, medyada yer alan verilere itibar edilmemesi gerektiğini söyledi. Şirwan Zırari, Kürdistan Bölgesi ve idaresi dışındaki Kürdistani bölgelerde referandumda 3 milyon 985 bin 120 seçmenin oy kullanma hakkına sahip olduğunu belirtti.
Rudaw’ın aktardığına göre, sayılan 266 bin 349 oyun yüzde 93,12’si “evet”, yüzde 6.88’i ise “hayır” çıktı.
Tartışmalı bölgelerden evlerinden olan ve şimdi kamplarda bulunan 497 bin 190 seçmen, oy kullanma hakkına sahipti.
Yurtdışında yaşayan ve elektronik ortamda kayıt olan 98 bin 945 seçmen oy kullandı.
Toplam 4 milyon 581 bin 255 seçmenden, 3 milyon 305 bin 925’i oy kullandı.
Sandıkların kapanmasının ardından Erbil ve Kerkük'te kutlamalar yapılmaya başlandı.
Rudaw’ın haberine göre, IKBY bağımsızlık referandumunda şehirlere göre katılım oranları şöyle:
Erbil’de yüzde 86, Duhok’ta yüzde 90, Kerkük’te yüzde 78.77, Ninova Ovası’nda yüzde 86, Hanekin’de yüzde 92, Akre’de yüzde 94, Gulala’da yüzde 78, Zaho’da yüzde 94, Karatepe’de yüzde 62, Cebare’de yüzde 76, Soran’da yüzde 86, Mahmur’da yüzde 87.3, Amediye’de yüzde 89, Çoman’da yüzde 91, Mergesor’da yüzde 98, Rewanduz’da yüzde 90.
Halk referandum sonucunu sokaklarda kutladı
‘Bağımsızlık Referandumu’nda açık ara farkla ‘Evet’ sonucu çıkmasının ardından Süleymaniye’de halk sokaklara döküldü. Sandıkların açılmasının ardından gerçekleştirilen kutlamalarda uzun konvoylar oluşturuldu.
Goran: “Evet” verdik
Referanduma karşı tavrını değiştiren Goran Hareketi’nin lideri Ömer Said Ali, oy verdikten sonra yaptığı açıklamada “Evet, ‘evet’ oyu verdik” dedi.
Goran, Mesud Barzani’nin lideri olduğu KDP ile anlaşmazlıklar nedeniyle oylamaya karşı çıkıyordu. Kararın bölgesel parlamentoda yeterince ele alınmadığını savunan Goran yapılan açıklamayla “Seçmenlerinin istedikleri oyu verebileceğini” belirterek bu muhalefeti geri çekmişti.
Kerkük valisi: İkinci referandum düzenlenebilir
Bağdat ile Erbil arasındaki en önemli tartışma konularından biri olan petrol zengini Kerkük’te, Vali Necmeddin Kerim, İngiliz gözlemci heyetiyle bir araya geldi. Kerim, heyetle görüşmesinde “özel statüsü” nedeniyle Kerkük’te bağımsızlık referandumundan sonra ikinci bir referandum düzenlenebileceğini söyledi.
Kerkük’ü ziyaret eden İngiliz gözlemci heyetinde altı milletvekilinin yanı sıra akademisyenler var. Heyete, İngiliz parlamentosundaki ilk Kürt vekil olan Nedim el-Zahavi başkanlık etti.
Irak anayasası, esasında Kerkük’te 2007 yılı bitmeden bir referandum düzenlenmesini ve kent halkının bu oylamada Bağdat’a mı, Erbil’e mi bağlı kalacaklarına karar vermesini öngörüyordu. Ancak bu referandum henüz düzenlenmiş değil.
Barzani’den “kutlama” açıklaması
KDP Başkanı Mesud Barzani’nin ofisinden yapılan açıklamada, Kürdistan halkına referandumdan sonra yapılacak kutlamalarda “sorumlu” davranılması istenildi. Açıklamada, havaya ateş açmak gibi provokatif eylemlerden kaçınılması, huzursuzluk yaratılmaması istendi; “Her türlü silah kullanımı, gayrımedeni davranış, taşkınlık ve yasadışı eylemlerden sakınıp, şehirlerin ve halkın huzurunu koruyun” denildi.
Erbil’de referandum kutlamaları
IKBY’nin başkenti Erbil kentinde, bağımsızlık referandumu sonuçları henüz açıklanmadan kutlamalar yapıldı. Binlerce kişi, referandumun düzenlenmesi ve yüksek bir katılımın olmasından dolayı caddelere çıktı.
Haşd el-Şaabi komutanı: “Hedef Kerkük”
Çoğunluğunu Şiilerin oluşturduğu ve Irak ordusuyla birlikte IŞİD’e karşı savaşan Haşd el-Şaabi’den (Gönüllü Halk Güçleri), Kerkük açıklaması geldi.
Haşd el-Şaabi komutanlarından Kerim Nuri AFP’ye demecinde, “Bir sonraki hedefimiz, başkomutanın emirlerine uymayan yasadışı gangsterler tarafından işgal edilmiş Kerkük ve diğer tartışmalı bölgeler olacak” dedi.
Bağdat yönetiminin Haşd el-Şaabi’nin Kerkük’e ilerlemesini resmen isteyip istemediği bilinmiyor. Kerkük şu an Peşmerge’nin kontrolünde.
Kerkük’te sokağa çıkma yasağı
Kerkük Valiliği, referandumda oy verme işleminin son bulmasından sonra kentte gece sokağa çıkma yasağı ilan etti.
Netanyahu’dan bakanlara konuşma yasağı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, İsrail hükümet yetkililerine IKBY’deki bağımsızlık referandumu konusunda konuşma yasağı getirdiği belirtildi.
Gazete Duvar’ın aktardığı habere göre, Reuters’in ulaştığı bir İsrailli bakan, “Netanyahu bizden bu konuda yorum yapmamızı istedi” dedi. İkinci bir İsrailli yetkili de talimatı teyit ederek, konu için ‘çok hassas’ nitelemesi yaptı.
İsrail, bölge ülkeleri arasında referanduma destek veren tek ülke.
Beyaz Saray: “Birleşik bir Irak görmeyi umut ediyoruz”
ABD, IKBY’nin bağımsızlık referandumuna ilişkin “Irak’ın toprak bütünlüğünün önemine” vurgu yapan bir açıklama yaptı.
Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders, bugünkü günlük basın brifinginde referandumun sorulması üzerine, “IŞİD’i yok etmek ve İran’a karşı koymak için birleşik bir Irak görmeyi umut ediyoruz” dedi.
BM’den referandum açıklaması
irleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, günlük basın brifinginde, Genel Sekreter Antonio Guterres’in Irak’ın egemenliği, toprak bütünlüğü ve birliğine saygı duyduğunu söyledi.
AA’nın haberine göre, Irak merkezi hükümeti ve IKBY arasında öne çıkan bütün sorunların “diyalog ve uzlaşı” yoluyla çözülmesi gerektiğini bir kez daha yineleyen Dujarric, “Genel Sekreter, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin bugün düzenlediği referandumun bölgeyi istikrarsızlaştırma potansiyelinden endişe duyuyor” ifadesini kullandı.