İGAMDER’den Metin Çorabatır Hatay’da sınıra örülen duvarın sığınma hakkını engelleyecek şekilde işlememesi gerektiğini söyledi. Güvenli bölgenin de iyi sonuç vermediğini belirterek ülkelerin sivilleri en iyi kendi topraklarında koruyabildiğini vurguladı.
İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi’nden (İGAMDER) Metin Çorabatır Türkiye’nin, Hatay’da sınıra ördüğü duvarın sığınmacılar için ne anlama geldiğini değerlendirdi. “Sınırlara duvar uygulamaları uluslararası koruma ilkelerinin işlememesine yol açacak bir uygulama.”
Sınıra duvar
Türk Silahlı Kuvvetleri Hatay’ın Yayladağı İlçesi’ndeki Suriye sınırına 2.5 metre yüksekliğinde, bir metre kalınlığında roketatara dayanıklı bir duvar örüyor. Duvar şu anda 2,5 kilometre uzunluğunda ve daha da uzayacak.
Duvarın arkasına da dört metre derinliğinde bir hendek kazılmış halde.
Kaçacak olanlar sınırı nasıl geçecek?
Çorabatır Türkiye’nin ördüğü duvarın sığınma hakkını engelleyecek şekilde işlememesi gerektiğini vurguladı.
“Maalesef bu duvar örme yaygın bir uygulama. Yunanistan bizim sınıra ördü, Bulgaristan öyle, şimdi de uzatıyor. Macaristan Sırbistan’la sınırına çit geriyor. Bunlar kabul edilmiş uluslararası koruma ilkelerinin işlememesine yol açacak uygulamalar.
“Sınıra duvar örerseniz, kaçmakta olan insan bu sınırı nasıl delecek?
“Sadece Türkiye’nin değil, başka ülkelerin ördüğü duvarlar da İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 14. maddesindeki sığınma hakkını zedeleyecek nitelikte.
“Yarın bir grup kaçmak zorunda kalırsa o duvara çarpmadan nasıl sığınacak Türkiye’ye? Bunun hesabı yapılmalı.”
Güvenlik ikilemi ve orta yol
Türkiye’nin bir güvenlik ikilemiyle karşı karşıya olduğunu dile getiren Çorabatır açık kapı politikasını hatırlattı.
“Türkiye’nin uyguladığı açık kapı politikasını gölgelemeyecek bir mekanizmayı işletmesi lazım.
“O nasıl olur, bilemiyorum. Duvar ördünüzse belki geçiş noktaları olmalı…
Hem pratik hem ilkesel sorunları var
“Güvenli bölgeyle ilgili de gazete haberleri dışında yeterli bilgi yok. Ama şuna bakmak lazım: Bundan sonra Suriye’den kaçıp Türkiye’ye sığınmak isteyen insanların bir geçiş kanalı olması lazım.”
“Türkiye daha sonra hiç mi kapısını açmayacak, güvenli ilan ettiği bölgede mi tutacak; kendi başına bir tartışma konusu olur.”
“Geçmişte çeşitli yerlerde güvenli bölgeler uygulandı, fakat iyi biri koruma sağlamadı.”
“Sınıra duvar örmek, tel germek, güvenli bölge yaratmak denenen ve sonuç vermeyen, pratikte işlemesi zor uygulamalar gibi görünüyor. Üstelik bunlar yapılsa da sığınma hakkının korunması birinci derecede arzu edilen bir durum olmalı.”
“Gazetelerde söylenen, Türkiye’deki mültecilerin de oraya yollanacağı… O insanların oradaki güvenliğini kim sağlayacak? Türkiye askeri mi, uluslararası bir güç mü?”