Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 60 milyona yakın insanın evlerinden kaçmak zorunda kaldığını, ancak uluslararası toplumun gerekli adımları atmadığını belirtiyor. Çatışmalardan kaçanlar ise bölgelerindeki ülkelerin insafına kalıyor. Sadece bu sene Avrupa’ya geçen göçmen sayısı 250 bin. Geçe yıl 3 776 kişi akdeniz’de yaşamını yitirdi.
SURİYE
Suriye’de iç savaş 4 yılı aşkın süredir devam ediyor. Ülkede yaşayanların yarısından fazlası (7,6 milyon) evini terk etmek zorunda bıraktı. Suriye’den kaçan 4 milyondan fazla kişinin yüzde 95’i komşu ülkelerde. 2014 sonu tahminlerine göre Suriyelilerin sığındığı yerler:
Türkiye: 1,59 milyon (Türkiye dünyada en fazla sığınmacıyı barındıran ülke oldu. Cumhurbaşkanlığı’na göre Türkiye’de 2 milyon Iraklı ve Suriyeli bulunuyor)
Lübnan: 1,15 milyon (Lübnan’da yaşayan 5 kişiden biri Suriyeli mülteci)
Ürdün: 623.100
Irak: 234.200
Mısır: 138.400
Uluslararası toplum Suriyeli sığınmacılara kucak açan ülkelere yeterli yardımı sağlamıyor. 3 Haziran itibariyle Birleşmiş Milletler’in Suriyeli sığınmacılara destek için koyduğu maddi yardım hedefinin sadece yüzde 23’üne ulaşılabildi. Yardımların azalması, Suriyeli sığınmacılara harcanan paranın azalmasına neden oldu.
AKDENİZ
Akdeniz’i aşarak Avrupa’ya ulaşmak için hayatını tehlikeye atanların çoğu Suriyeli. Suriyelileri Afganlar, Eritreliler ve Filistinliler takip ediyor. 2014’te 219 bini aşkın kişi Akdeniz’i geçti. 2011’de bu sayı 70 bindi. 2015’te 25 Mayıs’a kadar 41.470 kişi Akdeniz’i geçerek İtalya’ya ulaştı. 31 Mayıs itibariyle 2015’te Akdeniz’i geçmek isteyen 1865 kişi hayatını kaybetti. Önceki yıl aynı dönemde bu sayı 425’ti. Akdeniz’i geçerek Avrupa’ya ulaşmak isteyenlerin çoğunluğu Libya’dan İtalya’ya gitmeye çalışıyor.
2013 Ekim’inde 9 gün içerisinde 500’den fazla kişi ölünce İtalya Mare Nostrum isimli operasyonu başlattı. 2014’te İtalya 166 binden fazla kişi kurtardı. Ancak bazı AB hükümetleri, kurtarma operasyonunun göçü cazip hale getirdiğini savunarak bitirilmesini istedi. İtalya 2014 Ekimi’nde operasyonu bitirdi. AB sınır ajansı Frontex, Mare Nostrum yerine Triton operasyonunu başlattı. Üçte biri kadar bütçesi olan bu operasyon yetersiz kaldı. Bir önceki ay 1200 kişi Akdeniz’de ölünce 27 Mayıs 2015’te Triton’un kapsamı Mare Nostrum kadar genişletildi.
AFRİKA
Sudan, Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Nijerya, Burundi, Somaki, Etiyopya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerdeki karışıklıklar insanların evlerinden kaçmasına neden oluyor. Kuzey Afrika dışındaki bütün ülkeleri kapsayan Sahra Altı Afrika’da mülteci sayısı 3 milyonu geçiyor.
En fazla mülteci veren 10 ülkeden 5’i Sahra Altı Afrika’da. En çok mülteci alan 10 ülkeden 4’ü de bu bölgede. 2014’ün ortasında bölgede 3,4 milyon mülteci vardı. En fazla ve en uzun süre kalan mülteciler Somali’den. 20 yılı aşkın süren karışıklık, 1 milyondan fazla Somali’nin mülteci olmasına neden oldu. 2013 Aralık’ında Güney Sudan’daki çatışmalar, 550 binden fazla kişiyi mülteci konumuna düşürdü. 3 Haziran 2015 itibariyle Birleşmiş Milletler, mülteci planı için gereken paranın yalnızca yüzde 11’ini bulabildi. Uluslararası toplum Afrika’daki sorunların çözülemeyeceğine inanıyor ve önemsemiyor. Bundan dolayı da Afrika’daki mültecilere çok az destek veriliyor.
GÜNEYDOĞU ASYA
2015’in ilk çeyreğinde 25 bin kişi Bengal Körfezi’ni geçmeye çalıştı. 2014’e göre bu sayı iki kat fazla. İş bulma ümidi taşıyan Bangladeşliler ve Myanmar’daki Rohingya Müslümanları bu sayının çoğunu oluşturuyor. BM’nin dünyanın en fazla baskı gören azınlıkları arasında gördüğü Rohingya Müslümanları, Myanmar’da vatandaşlık haklarına sahip değil. Tekneler Tayland ve Malezya’ya ulaşmaya çalışıyor. 2015’in ilk çeyreğinde teknelerde yaklaşık 300 kişinin öldüğü tahmin ediliyor. Ölüm sebepleri açlık, susuzluk ve tekne mürettebatının uyguladığı şiddet.
BM’nin insan hakları yüksek komiserleri teknelerdeki kadınlara tecavüz edildiğini, erkeklerin dövülerek denize atıldığını, çocukların ise ailelerinden ayrılarak istismar edildiğini açıkladı. Mayıs ayında Malezya, Tayland ve Endonezya mülteci teknelerinin karaya yanaşmasına izin vermedi. 11 Mayıs’ta yaklaşık 8 bin kişi teknelerde mahsur kaldı. 20 Mayıs’ta Endonezya ve Malezya 7 bin kişiye geçici sığınak sağlayabileceklerini ancak bunun bir yıl sürebileceğini açıkladı.