Kadir Akın, Osmanlı’da sosyalist mücadelenin köklerini irdelemeye 2015’te çıkan ve bugüne kadar 6 baskı yapan “Ermeni Devrimci Paramaz” kitabıyla başlamıştı. “Saklı Tarihin İzinde”, Addülhamid döneminde ve II. Meşrutiyeti takip eden beş yılda başta Ermeni partileri olmak üzere, sınıflar ve halklar mücadelesi veren örgütleri çok boyutlu ve kronolojik bir perspektifle ele almış. Bir yandan gerilla mücadelesi, diğer yandan fabrika grevleri, sokak gösterileri, silahlı eylemler ve meclis çatısı altında sosyalist vekillerin alabildiğine dirençli tutumları…
Kadir Akın’ın özellikle vurguladığı konu, “resmî” sol tarihin ne yazık ki bunları şimdiye kadar görmezden gelmiş olması. Kadir Akın, “Paramaz” kitabının yayımlanmasının üzerinden altı yıl geçmesine rağmen hâlâ sosyalist parti ve örgütlerin kendi köklerini 1920 TKP’sine dayandırmaktan vazgeçmediğini ifade ediyor. Ki bu bilgilerin çoğuna zaten ulaşılabilir olduğuna, örneğin sosyalist vekillerin 1908-1913 arası mecliste yaptığı konuşmaların günümüz Türkçesine dönüştürülmüş halde TBMM arşivinde bulunduğuna işaret ediyor. Kadir Akın’ın çarpıcı tespiti, “Enternasyonalist olmayan bir sosyalizmin mümkün olamayacağı” yönünde.
Bu keyifli ve öğretici sohbet için Kadir Akın’a teşekkürlerimizi sunarız.
Okuyucuya not:
Araştırmacı yazar Kadir Akın’ın “Saklı Tarihin İzinde” kitabı 14 Ekim 2021 tarihinde Dipnot Yayınları tarafından basıldı.
