TİHV’in yayınladığı rapora göre 2015- 2019 yılları arasında 3102 öğrenci ifade, toplantı, gösteri ve örgütlenme özgürlüklerini kullanırken hak ihlallerine maruz kaldı.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Akademi’nin, öğrencilere yönelik hak ihlalleri kapsamında hazırladığı rapora göre, 2015-2019 yılları arasında 3102 öğrenci ifade, toplantı, gösteri ve örgütlenme özgürlüklerini kullanırken hak ihlaline maruz kaldı.
Araştırmaya konu olan beş yıl süresince 2077 öğrenci katıldığı etkinlikler gerekçesiyle gözaltına alınırken, öğrencilerden 203’ü tutuklandı. 152 öğrenciye toplam 506 yıl 1 ay hapis cezası verilirken, 720 öğrenci polis şiddeti ve sivil saldırılar sonucu yaralandı. 23 öğrenci ise katıldıkları toplantı ve gösteriler sırasında öldürüldü.
TİHV Akademi tarafından, oluşturulan hak ihlalleri raporuna göre, 2015- 2019 yılları arasında öğrencilerin ifade, toplantı, gösteri ve örgütlenme özgürlüklerini kullanırken hak ihlallerine maruz kaldığı 342 olay bildirildi. İhlallere doğrudan maruz kalan toplam öğrenci sayısı ise 3102.
TİHV’e hak ihlaline maruz kaldığını en çok bildiren ilk 5 il sırasıyla Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Eskişehir, Adana, Diyarbakır, Mersin, Van ve Kocaeli oldu.
Yayınlanan öğrencilere yönelik hak ihlalleleri raporuna göre toplantı, gösteri ve örgütlenme özgürlüklerine yönelik ihlallerin yanı sıra, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı, işkence ve kötü muamele görmeme hakkı ve yaşam hakkı gibi öğrencilerin başkaca temel haklarının ihlal edildiği tespitine yer verildi.
Rapora konu olan 342 olayın 81’i üniversite kampüslerinde gerçekleşirken, kampüs içindeki şiddet sonucu 252 öğrenci yaralandı. Bu dönemde en fazla hak ihlali bildirimi yapılan 5 kampüs, sırasıyla, Ankara Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Ege Üniversitesi, ODTÜ ve Akdeniz Üniversitesi kampüsleri oldu.
Raporda yer alan bilgiye göre öğrenciye dönük hak ihlalleri ancak medyada yer aldıkları ölçüde TİHV tarafından tespit edilebilmiştir. Üniversite yönetimlerinin etkinlik yasağı kararları, öğrencilere yönelik disiplin soruşturmaları, öğrenci kulüplerinin kapatılması veya yönetmelik değişiklikleriyle işlemez hale getirilmesi gibi uygulamaların medyada yeterince yer bulamaması sebebiyle kayıt altına alınamadığı belirtilmiştir.
Üniversitede yaşanan hak ihlallerinin yarısına yakınını (yüzde 49) toplantı ve gösteri hakkına yönelik ihlaller oluştururken; ihlallerin yüzde 37’sinin örgütlenme özgürlüğüne, yüzde 14’ünün ise ifade özgürlüğüne yönelik olduğu belirtildi.
Bu dönemde 658 öğrenci hakkında ceza davası açılırken, 152 öğrenciye toplam 506 yıl 1 ay hapis cezası verildi. Açılan davalarda en sık tekrarlanan suçlamalar ise şunlar oldu:
* Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefet
* Görevi yaptırmamak için direnme (mukavemet)
* Yasadışı örgüt propagandası
* Yasadışı örgüt üyeliği
* Cumhurbaşkanına hakaret
Rapora göre aynı dönemde 720 öğrencinin yaralandığı 84 olayda, saldırıların yüzde 62’sinin faili polis, yüzde 30’unun faili sivil gruplar olurken, olayların yüzde 5’inde öğrenciler özel güvenlik birimlerinin, yüzde 3’ünde ise hem polis hem de özel güvenlik birimlerinin saldırısına maruz kaldı.