İnternet sansürünün en bariz örneğini Gezi Direnişi döneminde yaşadık. Televizyon kanallarının direnişi sansürlemesinin simgesel örneği, direniş sırasında CNNTürk’ün yayınladığı penguen belgeseli oldu. Televizyon kanallarından alınamayan bilgi Twitter’da bulundu ve yüz binler Twitter’ı aktif olarak kullanmaya başladı. Twitter ve Facebook gibi sosyal medya kanalları ile özgür basın yayın siteleri ana akım medyaya uygulanan sansürü aştı. Sosyal medyanın hükümet tarafından bela olarak anıldığı o günlerde yoğunlaşan sansür çabaları yıllar geçtikçe arttı. Çıkan yasalar ile özgür iletişimin önüne geçilmeye çalışıldı.
İfade Özgürlüğü Derneği adına Ekim 2022’de çıkan EngelliWeb raporu gün geçtikçe artan sansürleri ve erişim engelleme kararlarını günyüzüne çıkartıyor: “İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve Uzman Araştırmacı Ozan Güven tarafından hazırlanan raporda 2021 sonu itibarıyla Türkiye’den 574.798 web sitesinin 789 farklı kurum (mahkemeler ve yetkili kurumlar) tarafından verilen 504.700 farklı kararla raporda detaylandırılacak hüküm ve yetkilere istinaden erişim engellenmiştir.” Kaynak
Ekim 2022’de meclisten geçen son “Sansür Yasası” ile her sosyal medya paylaşımının suç sayılabileceği bir döneme girdik. Hükümet başına bela olan internet ile her düzeyde savaşacağını açıkça ilan etti.
İnternet ile haber alma özgürlüğümüzün önündeki engelleri aşabiliyoruz. İnternet olmasaydı birçok konudan haberimiz bile olmayacaktı, ya da yanlış bilgilendirilecektik. Peki bu durumda internet sansürlenirse ne yapacağız?
Öncelikle internetin tamamen kapatılması durumunda çözümünün olmadığını söylemek zorundayız. Böyle bir durum internete bağımlı çalışan bütün sektörleri ve hayatı felce uğratır. Günümüzde böyle bir kapatmanın sonuçları çok ağır olur. Bu ihtimal yazımızın konusunun dışında kalıyor.
İnternet sansürünü nasıl aşacağız?
İnternetin sansürlendiği durumda ne yapacağız? Twitter, Youtube, Facebook gibi sosyal medya iletişim kanallarına nasıl ulaşacağız? Haber sitelerini nasıl açacağız?
İnternet sansürünü aşmanın farklı yol ve yöntemleri var. VPN bu yöntemlerden en bilineni durumda. Ancak bazı durumlarda VPN protokollerinin de engellendiğini ya da engellenebileceğini biliyoruz. Bu yazımda size kolay kurulan ve kullanılabilen oldukça etkili bir VPN sisteminden bahsedeceğim.
Bilmeyenler için VPN ne demektir basitçe anlatalım. Ankara’daki bilgisayarınızda çalışırken sanki Almanya Berlin’de bir bilgisayarın başındaymış gibi internete girebilirsiniz. Yani VPN sizi bir başka bilgisayara (ya da sunucuya) bağlar, siz internete oradan kullanıyor gibi erişirsiniz. Sizin bilgisayarınız yurt dışındaki bilgisayara bağlanarak internete girer. Böylece ülke içerisinde uygulanan internet engellemelerini aşmış olursunuz.
Çözüm OUTLINE VPN
Outline VPN yazılımı açık kaynak kodlu olarak Jigsaw tarafından geliştiriliyor ve ücretsiz dağıtılıyor. Google’ın ana şirketi Alphabet’in altındaki girişimlerden birisi olan Jigsaw bir teknoloji geliştirme merkezi.
Jigsaw misyonunu şu şekilde açıklıyor: “Jigsaw, Google bünyesinde açık toplumlara yönelik tehditleri araştıran ve ölçeklenebilir çözümlere ilham veren teknolojiler geliştiren bir birimdir. Özellikle baskıcı toplumlarda ifade özgürlüğünü, güvenliğini ve herkesin bilgiye erişimini desteklemek için araştırma ve ürünler geliştiren mühendisler, araştırmacılar ve jeopolitik uzmanlardan oluşan bir ekibiz.”
Outline geleneksel bir VPN’den farklı özelliklere sahip. Öncelikle Outline VPN bir hizmet değil yazılım. Kendi sunucunuza kurmanız gerekiyor, kurulum detaylarını aşağıda bulabilirsiniz. Outline VPN’i farklı yapan ve sansüre dirençli olmasını sağlayan kullandığı protokolün tespit edilmesinin çok zor olmasından kaynaklanıyor. Bununla beraber herhangi bir kişi ya da kuruma da bağımlı değilsiniz. Yazılım ücretsiz ve açık kaynak kodlu. Sunucu olarak tamamen kendi sunucunuzu (ya da bilgisayarınızı) kullanıyor oluşunuz engellenmenizi de imkansız hale getiriyor.
Nasıl kullanacağız?
Outline 2 parçadan oluşuyor. Outline Manager ve Outline İstemci.
Outline manager’ı VPN’i yönetmek için istediğiniz bilgisayarınıza kuruyorsunuz. Bu kurduğumuz program ile yurt dışında bulunan bir sunucuya VPN sunucusu kuracaksınız ve sunucuyu yöneteceksiniz.
Outline istemcisini ise sansürden kurtulmak istediğiniz bilgisayarlara ve mobil cihazlara kuruyorsunuz. Outline manager üzerinden oluşturduğunuz linki kullanarak istediğiniz cihazınızı VPN sunucunuza bağlıyorsunuz.
Sunucu seçimi
Herhangi bir yazılım bilgisine gerek olmadan Digital Ocean, Amazon Lightsail, Google Cloud üzerine kurabilirsiniz. Aylık 5-10 dolarlık bir paket kullanmanız yeterli olacaktır. Digital Ocean şu sıralar ilk üyelikte 60 gün geçerli 200 dolarlık ücretsiz kredi veriyor. Bu referanslı link üzerinden kayıt olabilirsiniz . Her ihtimale karşı asıl kredi kartınızı değil sanal kredi kartınızı kullanmanızı öneririm.
Outline VPN’i sıfır yazılım bilgisi ile nasıl kuracağınızı bir youtube kanalı anlatmış, kolaylıkla yapabilirsiniz.