İran’da Mahsa Amini’nin İrşad Devriye’sinin saldırısı sonucunda ölmesi üzerine başlayan hükümet karşıtı protestolar genişleyerek devam ediyor. “Kadın, Özgürlük, Yaşam” sloganıyla kadınların öncülüğünde başlayan protestolarda sokaklar protestocular tarafından işgal edilirken, okullarda boykot eylemleri yapılıyor.
Öğrencilerin yaygın protestolarının yanı sıra öğretmenler de daha önce duyurdukları çağrıya göre okullarda greve gitti.
İran hükümetinin protestolara saldırılarında ölenlerin sayısı her geçen gün artarken, çok sayıda kişiyi tutuklandı.
radiozamaneh’de yayınlanan haberde İran’daki protestolardan video ve fotoğraflar yer alıyor.
Öğretmen Sendikaları Koordinasyon Kurulu, “Eşitlik, Özgürlük ve Kurtuluşun Yükselişi” başlığıyla yayınladıkları bildiride öğrencilerin cesaretini ve eyleme yaygın katılımlarını överken, tutuklanan öğrencilerin serbest bırakılmasını istedi, “Sevgili öğrenciler, seksenlerin ve doksanların gençleri, cesaretiniz takdire şayan. Biz öğretmenler sizden “cesaret, yaşam ve özgürlük” dersini öğreniyoruz. Dünyanın gözü önünde kurtuluşun, eşitliğin ve özgürlüğün derslerini en cesur dille haykırdınız; Ortadoğu’nun çağdaş tarihinin en vahşi baskı araçlarından birine direniyorsunuz ve bu örnek ve ilham verici cesaret, bu toprakların tarihinde ve bölgesel düzeyde ötesinde kalacaktır. Ve 21. yüzyıl tarihinin altın yapraklarını yazıyorsunuz.” dedi.
Saqqez’de okulların kapanmasının ardından kız ve erkek öğrenciler sokağa çıkarak “Jen, Zian, Azadi / Kadın, Yaşam, Özgürlük” sloganını attı.
Bazı okullarda öğrenciler, “Tutuklu öğrenci serbest bırakılmalıdır” sloganı atarak bu sloganla öğrencilere ve protestolarına destek verdi. Öğrencilerin bu hareketi sosyal ağlarda büyük beğeni toplarken, İran’daki protestoların bir üst seviyeye ulaştığını da duyurdu.
Mahsa Amini’nin öldürülmesini protesto eden öğrenciler İslam Cumhuriyeti liderinin resmi yerine “Kadın, Hayat, Özgürlük” yazan bir pankart takıp bu sloganı kollarına yeniden yazdılar. Tahran’da başka bir okulda bir Basiji mensubu onlara konuşma yapacakken kız öğrenciler “Basiji git kaybol” sloganıyla onun konuşmasını engelledi.
Öğrenciler, İslam Cumhuriyeti liderinin okul bahçesindeki fotoğraflarını ateşe verirken aynı zamanda “Hamaney bir katildir, hükümeti geçersizdir” sloganları attı.
Şiraz’daki Tevhid Devlet Model Erkek Lisesi öğrencileri, “destekle öğretmenim” sloganları attı.
İran’ın farklı şehirlerindeki okullarda yaygın ve benzeri görülmemiş protestoların yanı sıra üniversiteler de protesto gösterileri ve oturma eylemi yaptı.
Babol Noshirvani Üniversitesi, Zencan Tıp Bilimleri Okulu, Najafabad Azad Üniversitesi, Urmiye Üniversitesi, Ferdowsi Meşhed Üniversitesi, Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Bilgisayar Fakültesi, Beheshti Üniversitesi, Birjand Üniversitesi, Tahran Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi, Bandar Abbas Hemşirelik Fakültesi, Yazd Tıp Bilimleri Üniversitesi, Shahid Üniversitesi Rajaee Tahran, Kum Üniversitesi, Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi, İsfahan Horasgan Üniversitesi, Khajeh Nasir Mekanik Fakültesi, Al-Zahra Üniversitesi, İmam Rıza Üniversitesi ve Rasht Tıp Bilimleri Fakültesi öğrencileri geniş çapta protesto gösterileri düzenlediler. Öğrencilerin protestosu vatandaşlar tarafından desteklendi.
Reşt Tıp Bilimleri Fakültesi öğrencileri, İran’da ülke çapında protestolarla birlikte bu fakültenin avlusunda oturarak, güvenlik güçlerinin askeri nakil gibi kurtarma amaçlı olmayan “ambulans” gibi kurtarma araçlarını kullanmasını protesto eden öğrenciler, “Ambulans hasta taşıma aracıdır” diyerek tutuklu öğrencilerin serbest bırakılmasını talep ettiler.
Khajeh Nasir Mekanik Fakültesi öğrencileri onuncu kez kitlesel bir oturma eylemi düzenledi ve öğrenci aktivistlerinden ve yerel gazetecilerden gelen bazı haberlere göre, üniversitenin özel biriminin güçleri onları kuşattı. Bir gazeteci çok sayıda polis arabası ve ambulansın hızla üniversiteye doğru hareket ettiğini yazdı.
Khajeh Nasir Mekanik Fakültesi öğrencileri yaptıkları gösteride, “İranlılar ölüyor, aşağılanmayı kabul etmiyorlar” sloganını attılar
Yezd Tıp Bilimleri Üniversitesi’nde protestocu öğrenciler, “Başörtüsü yok, tosari yok, özgürlük ve eşitlik” sloganları atarak “Zorunlu Tesettür” pankartını yırttı. Yezd Üniversitesi öğrencilerinin bu eylemi sosyal ağlarda büyük tepkiyle karşılandı.
El-Zahra Üniversitesi’nde protestocu öğrenciler üniversite güvenliğiyle çatıştı.
Tahran Beheşti Üniversitesi ve Meşhed Firdevsi Üniversitesi öğrencileri de protesto mitinglerinde İslam Cumhuriyeti’ni ve orduyu protesto etmek için “Beheşti Şerife, düşmanımız basijeh” ve “Referandum, Referandum, bu halkın sloganıdır” sloganları attılar.
Meşhed Firdevsi Üniversitesi öğrencileri, protestoları üniversiteden sokağa taşıyarak Meşhed’deki Vakil Abad Bulvarı’nı kapatarak “Diktatöre ölüm” gibi sloganlar attı.
Kum Üniversitesi gibi bazı üniversitelerde de öğrencilerle Besic güçleri arasında çatışmalar meydana geldi ve öğrenciler protesto ederken, bazı Besic güçleri onları üniformalarıyla koruyarak çevreledi.
Protestoların başlamasından bu yana farklı illerde tutuklanan öğrencilerin durumuna ilişkin bilgisizlik sürüyor.
Öğretmenlerin grev çağrısı
Öğretmen Sendikaları Koordinasyon Kurulu’nun 4 Ekim Salı günü grev çağrısıyla protestolar yeni bir renk aldı. Kürdistan ve Fars da dahil olmak üzere bazı illerde öğretmenler greve gitti ve oturma eylemi yaptı.
Öğretmenlerin grev çağrısına karşı Milli Eğitim Bakanlığı Halkla İlişkiler Başkanı Mustafa Babaei yaptığı açıklamada, ” Ülkedeki tüm okullar tüm sınıflarda ve öğrencilerde açık olacak ve öğretmenler de sınıflarda hazır bulunacak.” açıklamasına ve güvenlik tehditlerine rağmen Marivan, Saqqez, Dehgolan, Sanandaj ve Şiraz şehirlerindeki okullarda grev ve oturma eylemi yapıldı.
Fars’ın Beyza ilçesindeki lise öğretmenleri, okul müdürü ve güvenliğine yönelik tehdidi kamuoyuna açıkladı.
İki lise öğretmeni olan Hossein Asadi Jozani ve Hamidreza Yazdani, bunu, “geniş halk protestoları ve adalet grevleri dalgasıyla sıkı destek ve dayanışmaya dayanarak, eğitimciler birliği konseyinin çağrısı üzerine sınıfa gitmeyi” reddeden bir fotoğraf yayınladılar.
Mahsa Amini’nin öldürülmesine karşı ülke çapında protestoların başlamasından bu yana ikinci öğretmen grevi oldu..
Esnaflar da kepenk kapattı
Mahsa Amini’nin öldürülmesine karşı protestoların başlamasından bu yana ikinci kez genel grev düzenleyen Kürdistan şehirlerinde çok sayıda esnaf ve pazarlamacı güvenlik güçlerinin tehdidine rağmen kepenk kapattı.
İnternet erişimine engel
İran Hükümetinin protestoların başladığı günden bu yana internet erişimini engelleme çabaları sürüyor. 4 Ekim’de internet neredeyse tamamen kesildi ve protesto haberleri gece geç saatlerde yayınlanabildi. Gece yarısı yayınlanan videolara göre Saqqez, Sanandaj, Dehgolan, Tahran, Karaj, Bandar Abbas ve diğer bazı şehirlerde protestocular yine de Khayan’a gelerek protestolarını sürdürdüler.
Salı gecesi ülke çapında nadir görülen protesto gösterileri arasında Tahran’daki kadın özel kuvvetler birliğinin varlığı da vardı.
Salı günü yayınlanan videolara göre, protestocular Tahran’da Şeriati Caddesi’ndeki metro istasyonu önünde ve geceleri Tahran’daki Şeriati metrosu çevresinde toplandı, kadınlar yeniden başörtülerini çıkararak “Kadınlar, Yaşam, Özgürlük” sloganıyla protestolarını sürdürdüler.
Başkentin en uzun merkezi caddesi olan Tahran’daki Waliasr Caddesi’nde protestolar devam ederken, cadde ortasındaki kadınlar başörtülerini çıkarıp havaya kaldırdı.
Gündüz saatlerinde kız öğrencilerin yoğun protestolarına tanık olan Saqqez şehri, gece yine protesto gösterisinde bulundu ve ateş yakarak yolları trafiğe kapattı.
Yoğun güvenlik önlemleri ve çok sayıda gözaltı
Gelen haberlerde, Saqqez kentinde, çok sayıda güvenlik gücü ile yüksek düzeyde güvenlik olduğu, güvenlik güçlerinin protestocuların şehir içinde hareket etmelerini engellediği belirtildi.
Sanandaj şehri, son on sekiz gün boyunca Mahsa Amini’nin öldürülmesine karşı protestolar aralıksız sürüyor. Zamaneh’in haberine göre, güvenlik güçleri ev ev arama yaparak aralarında sivil aktivistler ve kadınların da bulunduğu çok sayıda vatandaşı gözaltına aldı.
Avukat ve kadın hakları aktivisti Golala Watandoost, Sanandaj’da güvenlik güçleri tarafından tutuklandı ve bilinmeyen bir yere götürüldü.
Dijital haklar aktivisti ve internet özgürlüğünün savunucusu ve bilgi teknolojisi ve bilgisayar ağları alanında uzman olan Arin Iqbal da güvenlik güçleri tarafından tutuklandı.
Şair ve çocuk hakları aktivisti Atfeh Chaharmahalian da tutuklandı.
Sosyal araştırmacı ve çocuk hakları aktivisti Sepideh Salarond da tutuklanan kişiler arasındaydı.