Anayasa Mahkemesinin daha önce iptal ettiği, eğitim emekçileri sendikalarının öğretmenlik mesleğini değersizleştirdiği, öğretmenlerin iş güvencesini tehdit ettiği, kurulacak Eğitim Akademileri üzerinden AKP kadrolarını yetiştirmeyi hedeflediği, eşit işe eşit ücret ilkesini ortadan kaldırdığı. özlük haklarını zayıflattığı, ayrımcılığı ve eşitsizliği derinleştirdiği, eğitim emekçilerinin kazanılmış haklarını ortadan kaldırdığı, özel okul ve kurslarda öğretmenlik yapanların başta taban ücret düzenlemesi olmak üzere temel ekonomik ve sosyal haklarına, ücret ve çalışma koşullarına ilişkin bir düzenleme içermediği gerekçesiyle karşı çıktığı Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi’nin birinci bölümünde yer alan ilk 6 maddesi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu, TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder’in başkanlığında toplandı. Genel Kurul’da dün tümü üzerinde görüşmeleri tamamlanan Öğretmenlik Mesleğ Kanun teklifinin maddelerine geçildi. Muhalefet partilerinin eleştiriler yönelttiği teklifin görüşmeleri sırasında tartışmalar yaşandı.
Teklifin, öğretmenlerin hak, ödev ve sorumluluklarını düzenleyen 5. maddesinin (a) bendi, AKP ve MHP milletvekillerinin verdiği önergeyle şöyle düzenlendi:
“Öğrencilerini Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasa’da ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı, Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren, ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, insan haklarına ve Anayasa’nın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş erdemli insanlar olarak yetiştirir.”
Genel Kurul’da kanun teklifinin ilk 6 maddesi kabul edildi.
Kanun teklifi, öğretmenlerin seçilmelerini, yetiştirilmelerini, atanmalarını, haklarını, ödev ve sorumluluklarını, ödül ve cezalarını, kariyer basamaklarında ilerlemelerini ve öğretmenlik mesleğine ilişkin diğer hususlar ile Millî Eğitim Akademisinin kurulması, görevleri, teşkilat yapısı ve personeline ilişkin konuları düzenleniyor.
İlk üç maddesi kanunun amaç, kapsam ve tanımlarını içeriyor. 4’üncü maddesinde öğretmen ve yöneticilerin atama, görevlendirme ve meslekte ilerlemelerine ilişkin hükümler yer alıyor.-
Görüşmelerden
DEM Parti Şırnak Milletvekili Ayşegül Doğan, teklif hazırlanırken uzman görüşü alınmadığını belirterek, “Daha önce Anayasa Mahkemesi’nden geri dönmüş bu teklifi savunmak nasıl mümkün olur?” sorusunu yöneltti.
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Kaya, kanun teklifinde “Nasıl daha iyi bir öğretmen yetiştirebiliriz” sorusuna cevap bulunamadığını vurgulayarak, “Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Akademisi kurarak kendi bakanlık durumuna paralel bir değerlendirme ile sonuç almaya çalışıyor.” dedi.
Kaya, kanun teklifiyle eğitim fakültelerinin de içinin boşaltılmaya çalışıldığını ifade ederek, “Bugün milli eğitimdeki en önemli problem, sistemsizlik ve plansızlıktır. Her gelen bakan sınav sistemi ile müfredatla ayrı şekillerde uğraşıyor. Sonrasında gelen, geçmişi reddi miras yaparak yeni bir yol bulmaya çalışıyorsa bunun adına plansızlık, öngörüsüzlük denir.” ifadesini kullandı.
CHP İzmir Milletvekili Gökçe Gökçen Göl ise teklifte özel okul öğretmenlerinin sorunlarına herhangi bir çözüm getirilemediğini belirterek, “Ücretli ve sözleşmeli öğretmenlerin sorunlarına da çözüm yok. Teklife göre aynı derse giren öğretmenin biri ücretli, biri kadrolu, biri uzman, biri de başöğretmen diğeri de derse giremeyen aday öğretmen.” diye konuştu.
Eğitimin, anayasaya göre düzenlenmesi gereken bir alan olduğunu vurgulayan Göl, eğitimin yönetmelikle yapılamayacağını ve yürütmeye bırakılamayacak bir alan olduğunu, partiler ve siyaset üstü bir konu olduğunu söyledi.
İYİ Parti Bursa Milletvekili Yüksel Selçuk Türkoğlu ise teklife ilişkin, “Öğretmen yalvarmaz, boyun eğmez, el açmaz. Öğretmen ders verir. Fikri ve vicdanı hür hiçbir öğretmen bu kanun teklifini benimsemiyor ve istemiyor. Teklif, 1 milyonun üzerindeki, kamu kurumlarında, devlet okullarında görev yapan hiçbir öğretmenimiz ve sendikalar bu kanun tasarısını beğenmiyor ve istemiyor, çünkü hiçbirinin derdine derman olmuyor. Bu kanunu kim istiyor? Kimin faydasına? Milli eğitimin topyekun sorunlarını çözdük de bu mu kaldı? Bu kanunun bir amacı öğretmen akademisi ile ilgili dayatmadır. Öğretmenleri daha fazla zapturapt altına almak için hazırlanmış bir kanundur.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Saliha Sera Kadıgil, AKP iktidara geldiğinde her 100 okuldan 1,8’inin özel okulken, 20 yılda her 100 okuldan 10’unun özel okula dönüştüğünü söyleyerek, eğitim sisteminin sermayeye teslim edildiğini dile getirdi.
DEVA Partisi Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, “Büyük bütçeli bakanlıklarda, ulaştırma, enerji, sağlık bakanlıklarında kesintisiz ve uzun süreli bakanlar varken Milli Eğitim Bakanlığında niye bir bakanın toplam bakanlık süresi 2,2 yıl? Kültür Bakanlığında niye bir bakanın toplam bakanlık süresi 2,4 yıl?” sorularını dile getirdi.
Ekmen, bu kadar yerlilik, millilik, dini ve milli unsurlar üzerine siyaset üreten bir iktidar döneminde gençlerin neden değerlerden uzaklaştığını sordu.
TBMM Başkanvekili Önder, teklifin 6. maddesinin kabul edilmesi sonrasında birleşime ara verdi. Aranın ardından komisyonun yerini almaması üzerine Önder, birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
ÖMK NELER GETİRİYOR?
İlk 6 maddesi kabul edilen adında öğretmen olan ama öğretmenlerin dinlenmediği kanun teklifi neler getiriyor? İşte bazı başlıklar:
MİLLİ EĞİTİM AKADEMİSİ KURULACAK: Öğretmen adaylarının mesleğe hazırlanması, gelişimi ve kariyer basamaklarında ilerlemeleri için MEB bünyesine bağlı olarak “Milli Eğitim Akademisi” kurulacak. Milli Eğitim Akademisinde aday öğretmenler için 3 veya 4 dönemden oluşan ‘hazırlık eğitimi’ verilecek. Hazırlık eğitimi, teorik ve uygulamalı derslerden oluşacak. Her bir dönem en az 10 en fazla 14 haftadan oluşacak. Hazırlık eğitimine alınacak adayların birçok şartı yerine getirmesi de gerekiyor.
SÖZLEŞMELİ OLARAK ATANACAKLAR: Öğretmen adayları hazırlık eğitiminde teorik dersler için en az iki yazılı sınavdan geçecek, “yazılı sınavların ortalaması 60 ve üzeri olanlar” başarılı sayılacak. Uygulama derslerinde ise birinci değerlendirmenin yüzde 20’si, ikincinin yüzde 30’u ve üçüncü değerlendirmenin ise yüzde 50’si alınarak geçme notunda 70 ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılacak. Hazırlık eğitiminin sonunda, teorik derslerinden ortalama yüzde 40 uygulamalı derslerin ortalamasından yüzde 60’ının toplamı alınarak atanabilecek. Hazırlık eğitimini tamamlayarak yapılacak sınavda başarılı olan aday öğretmenler, sözleşmeli öğretmen olarak atanacak.
YETERLİLİĞİ MÜFETTİŞ ÖLÇECEK: Bakanlık müfettişi veya eğitim müfettişi tarafından haklarında yapılan denetim ve inceleme sonucunda öğretmenlik mesleği yeterlikleri çerçevesinde görevini yerine getirmede yetersizliği tespit edilen kadrolu öğretmenler, Akademi tarafından eğitime alınacak. Yetersizliği tespit edilenler, genel idare hizmetleri sınıfında durumlarına uygun kadrolara atanacak. Yönetici adayları da eğitim kurumu müdürü veya müdür yardımcısı olarak ilk defa görevlendirildiklerinde akademi tarafından yönetici yetiştirme programına alınacak.
ÖĞRETMENE CEZA DÜZENLEMESİ: Öğretmen ve yöneticiler hakkında 657 sayılı Kanun’un disiplin hükümleri uygulanacak. Öğretmenlik mesleğiyle bağdaşmayacak şekilde söz, davranış, hal ve hareketlerde bulunanlara aylıktan kesme cezası verilecek. Son zamanlarda artan eğitimde şiddete ilişkin ise öğretmenlere karşı işlenen suçlarda cezaların ‘yarı oranında’ artırılması ve hapis cezasının ertelenmemesi hükümleri yer aldı.
BAŞÖĞRETMENLİK ÜNVANI: AYM kararı gereğince yeni kanunda uzman öğretmen ve başöğretmenlikte sınav kalktı. Öğretmenlikte en az on yıl hizmeti olan, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan ve Akademi tarafından uzman öğretmenlik için düzenlenen eğitimi tamamlayanlara uzman öğretmen ünvanı verilecek.
AYM daha önce iptal etmişti
Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) daha önce de gündeme getirdiği ÖMK’nin 6 maddesi 2023’te Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edilmişti. AYM, öğretmenlik mesleğinin kariyer basamaklarına ayrılması, aday öğretmenlik ve aday öğretmenliğe atama usullerine ilişkin düzenlemelerin iptaline karar vermişti. Kanun teklifi Mecliste yasalaşırsa yeniden iptali için AYM’ye taşınacak.