Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu, Resmi Gazete’de yayımlanan “Aile Hekimliği Sözleşmesi”ne karşı açıklama yaparak “Aile hekimlerinin taleplerini karşılamayan yasak ve ceza yönetmeliğini kabul etmiyoruz.” dedi.
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği, 30 Haziran’da Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelikle, görevleriyle ilgili olarak sosyal medya paylaşımı yapan, basına “izinsiz” demeç veren aile hekimlerine çeşitli cezalar verilebilecek.
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) adına açıklama yapan 2. Başkanı Hacı Yusuf Eryazğan hekimleri zor durumda bırakan yönetmeliğe dair eylem planı yapıldığını duyurdu. Hekimlerin aldığı karara göre 850 aile hekimi istifa dilekçesi verdi, yine iki gün içinde bin 100 aile hekimi iş bırakma kararı aldı.
Eryazğan, “Son üç yılda Sağlık Bakanlığı ile yaklaşık dokuz görüşme yaptık ve altı rapor sunduk. Kronik sorunları olan aile hekimliği için miting yaptık, basına açıklamalarda bulunduk. Yüzlerce basın açıklamamız var. Kronik sorunlar çözülmedi ve bu noktada bakanlık bizi görmezden geldi. Bu görmezden gelmeden sonra Sağlık Bakanlığı’nın en son yaptığı ek ödeme sözleşme yönetmeliğiyle birlikte aile hekimliği, iş güvencesinden yoksun durumda bırakıldı. Aile hekimliğine getirilen bu yeni yönetmelik ceza yönetmeliği olarak görünüyor çünkü içerisinde cezalar var, mali açıdan da cezalar var. Aile hekimi kendisinin sorumlu olmadığı bir konudan dolayı mali olarak cezalandırılıp maaşı düşürülüyor. Ayrıca aile hekimliğinin iş güvencesi bitirildi” dedi.
Belirlenen eylem takvimi hakkında bilgi veren Eryazğan şunları söyledi:
Bu eylem takvimi, 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanı’mıza mektupla başladı. Cumhurbaşkanı’mıza, bu noktada yaşanan sorunları ve aile hekimliğinin bitirilmesi noktasında atılan adımları dile getirdik. Bütün bunların bitmemesi halinde eylem takvimimizdeki işlemleri başlattık ve şu anda Türkiye’deki 27 bin aile hekimine sesleniyoruz. Aile hekimlerinin özlük hakları noktasındaki sıkıntılarını bu eylem takvimi ile belirleyeceğiz. Eylem takvimimizdeki sıralama şu: Önce Cumhurbaşkanlığı’na mektup, daha sonra Cumhurbaşkanlığı ve Sağlık Bakanlığı’na fax eylemi, istifa dilekçelerinin 30 gün boyunca toplanması, 16 Ağustos’ta bir gün iş bırakma, 27 Ağustos’ta bir gün iş bırakma ve 28 Ağustos’ta Ankara’da miting. Şu anda 26 ve 27 Temmuz’da istifa dilekçelerini topladık ve 27 bin aile hekimi ve aile sağlığı çalışanları içerisinden iki günde 850 tane dilekçe toplamış olduk. Bu rakamın 5 binlere ulaşmasını hedefliyoruz.
Düşüncesini açıklayan, görüş, öneride bulunanlar işten atılacak
Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3 Aile Hekimliği Uygulamasında Uygulanacak İhtar Puanı Cetveli’nde yapılan değişiklikle, fiil sayısı 35’ten 40’a çıkarılarak adeta “Aile Hekimliği Yasak ve Ceza Yönetmeliği” oluşturuldu. Yönetmeliğin ihtar puan cetveline eklenen 39. yeni ek maddeye göre; “Kamu görevleri hakkında izinsiz olarak basına, haber ajanslarına, radyo ve televizyon kuramlarına veya sosyal medya araçlarıyla bilgi veya demeç vermek 50 ceza puanı…” olarak belirlendi.
Başta pandemi sürecinde olduğu gibi, toplum sağlığını ve sağlık çalışanlarının haklarını savunan, kamuoyunu bilgilendiren, görüş ve önerilerini, taleplerini basın ve sosyal medya aracılığıyla üç kez dile getiren aile sağlığı merkezi (ASM) sağlık çalışanlarının sözleşmeleri feshedilecek. 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nda disiplin süreçlerine ilişkin hiçbir hükme veya atıfta bulunulmazken, “ihtar puanı” adı verilen bu sistem, kanuni dayanağı olmaksızın yönetmeliklerle keyfi bir şekilde düzenlendi ve uygulamaya konuldu. Getirilen ihtar puanı sistemi ile bir sözleşme dönemi içerisinde herhangi bir fiilin ikinci ve devam eden ihlallerinde, ihtar puanı iki kat olarak uygulanacak. Bu değişiklik ile beraber hekimlerin sözleşmelerinin feshedilmesinin de önü açılmış oluyor.
Yasal dayanağı olmayan, ölçüsüz, keyfi işten atmalar kolaylaşacak
Aynı sözleşmenin 7. maddesi başta olmak üzere Aile Sağlığı Merkezi (ASM) sağlık çalışanlarının mevcut iş güvencesi tehlikede, ilgili madde ise şu şekilde:
“MADDE 7- (1) Sözleşme süresi sonunda, aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı olarak görevine devam etmek isteyenlerin sözleşmesi yenilenir. Ancak bir sözleşme döneminde bu Yönetmeliğin eki (EK-3 AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMASINDA UYGULANACAK İHTAR PUANI CETVELİ)’nde yer alan fiillerden 5 ve daha fazla kez ihtar puanı verilmesi veya toplamda 150 ve üzerinde ihtar puanına ulaşılması halinde müdürlükçe komisyon oluşturularak değerlendirme yapılır. Değerlendirme neticesinde komisyon tarafından; yeniden sözleşme imzalanmasına veya sözleşmenin yenilenmemesine karar verilir. Aile sağlığı çalışanları için verilecek kararlarda aile hekiminin görüşü de alınır. Komisyonun teşekkülü ile çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir. Bakanlık müfettişlerince yapılacak inceleme ve soruşturma neticesine göre sözleşmenin yenilenmemesi kararı verilebilir. Birinci ve ikinci fıkralara göre sözleşmesi yenilenmeyenler, bir yıl süreyle aile hekimi veya aile sağlığı çalışanı olmak üzere başvuruda bulunamaz.”
Yönetmelikte hekimlerin nöbet sistemine de düzenleme getirildi. Yapılan değişikliğe göre, görevi başında bulunduğu halde entegre sağlık hizmetlerinde mazeretli olup olmadığına bakılmaksızın beş nöbet görevini yerine getirmediğinin/getiremediğinin tespit edilmesi durumunda sözleşme feshi uygulanacak.
Yeni iş ve ek görevler getiriliyor
Yapılan değişiklikle ASM hekimlerine yeni iş ve ek görevler verildi. Değişiklik şu şekilde;
Kayıtlı kişiler ile ilgili olarak, hipertansiyon, diyabet, kanser ve obezite gibi hastalıkların taranması, takibi ve takip sonucunda meydana gelen değişim oranları ile vaka yönetimine göre (0,90) ila (1,50) arasında belirlenecek olan tarama ve takip katsayısı ile ara puan çarpılmak suretiyle maaşa esas puan hesaplanır. Bakanlıkça sevk sistemi uygulamasına geçilmesine karar verilen il ve/veya ilçelerde tarama ve takip katsayısı (0,90) ila (2) arasında uygulanır.
Performansa bağlı güvencesiz çalışan ASM sağlık çalışanlarına aşı, bebek ve gebe izlemlerinde olduğu gibi negatif performanslarına kronik hasta yönetimi ek görev ve sorumluluğunu da yükleyerek baskı altında emek gaspı katmerleştiriliyor.
“Ücretlerde iyileşme için katsayı değişikliği beklerken ceza ve yasaklar getirildi, hem de pandemi sürecinde”
Yönetmelikte bulunan hak gaspına dair “Sağlık Bakanlığı’nın bu baskıcı kadir bilmez tutumuna karşı mücadele edeceğimizi, yönetmeliğin iptali için hukuki yolları ve her türlü fiili mücadele yollarını sonuna dek kullanacağımızı bildirir, halkımızın bu süreçte yanımızda yer alacağını biliyoruz” diyen TTB yaptığı açıklamada şunları söyledi:
TTB Aile Hekimliği Kolu sözleşme ve ödeme yönetmeliğinin başta aile hekimlerine kayıtlı nüfusun düşmesiyle birlikte azalan yetersiz hale gelen ücretlerin, emeklerinin karşılığı olan düzeye kavuşturulması amacıyla katsayı değişikliği yapılmasını talep etmiş, birçok kez açıklama yayınlamıştır. Sağlık Bakanlığı, bırakın ücretlerde iyileştirmeyi toplumun sağlık hakkı, can güvencesi, sağlık çalışanlarının temel hakları için söz söyleyen sağlık çalışanlarını susturmayı, kolayca işten atmayı içeren yönetmelik yayınlamaktan kaçınmamıştır.
Ceza sisteminin ağırlaştıran sözleşme feshinin kolaylaştıran, sözleşmeyi yenilememe adı altında dayanaksız ve keyfi bir yaptırımlar getiren, görevden uzaklaştırma süresini uzatan, ek görevler dayatan, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin de gider başlıklarına ekleyen ancak aylıklara yansıyan bir iyileşme sağlamayan, aile hekimlerinin taleplerinin karşılanmayan sözleşmeyi kabul etmiyoruz.
Sağlık Bakanlığı’nın bu baskıcı kadir bilmez tutumuna karşı mücadele edeceğimizi, yönetmeliğin iptali için hukuki yolları ve her türlü fiili mücadele yollarını sonuna dek kullanacağımızı bildirir, halkımızın bu süreçte yanımızda yer alacağını biliyoruz.